ماجرای خطای مشکوک در تلویزیون چه بود؟

به گزارش صدای بورس، معاون سیما با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری ماجرای پخش برنامه تفرقه‌افکنانه در برنامه «سیمای خانواده» را تشریح کرد و در ابتدا در شرح ماوقع که اصلاً چه اتفاقی افتاد و چگونه افتاد؟ گفت: قبل از این شرح ماوقع، ابتدا باید از هموطنان عزیز سنی و هموطنان عزیز شیعه عذرخواهی کنم که این اتفاق ضد وحدتی در ایشان ایجاد نگرانی کرد؛ البته این یک اتفاق تأسف‌باری است که جنبه مثبت هم داشت و آنکه دیدیم چه واکنش‌هایی حاکی از بصیرت و چه مواضعی به این اتفاق تلخ رقم خورد.

وی ادامه داد: نمونه آن را دیدیم از هموطنان و بزرگان اهل سنت و شیعیان که نسبت به این اتفاق ناگوار اعلام موضع و ابراز نگرانی کردند. این واقعاً نشان دهنده بصیرت مردم است که باید هم عذرخواهی و هم تشکر کرد. باید تشکر کرد از اتفاق‌هایی که در این مدت افتاده است؛ بیانیه‌هایی که دادند، مجمع نمایندگان اهل سنت، چقدر واقعاً نگاه درستی است، باید از بزرگان اهل سنت تشکر کرد و از مردم عزیز که با یک نگاه ملی دارند به موضوع نگاه می‌کنند.

اطمینان نداریم خطا سهوی بوده باشد

محسن برمهانی در ادامه در تشریح ماجرا تصریح کرد: خطای تأسف بار چهارشنبه که تا حدود زیادی مشکوک است و اطمینان نداریم که سهوی بوده باشد و امیدواریم که سهوی بوده باشد، وقتی اتفاق افتاد، ابتدا شبکه یک خودش ، وسط آن آیتم مطلع شد. یکی دو دقیقه بعد آیتم را قطع کرد و ویدئو را از بسترهای فضای مجازی در اختیار سازمان صداوسیما بلافاصله برداشت. در عالی‌ترین و بالاترین سطوح سازمان صداوسیما، موضوع بلافاصله پیگیری شد. کمیته‌هایی تشکیل شد. آقای دکتر جبلی خودشان شخصاً پیگیر بودند که این اتفاق به درستی از مراجع مختلف رقم بخورد. چند ساعت بعد، هشت نفر از افراد مقصر که ما نمی‌دانیم هنوز کدام یک از این افراد عمداً و کدام یک سهواً در این اتفاق سهیم بودند، فراخوانده شدند. افراد مقصر امروز به دستگاه قضای معرفی شده‌اند. چهار نفر از آنها دستگیر شده‌اند که الان بازداشت هستند و تحت بازجویی. اتفاقی است که همه مردم دیدند و می‌دانند که چه بود، یعنی مخاطبانی که برنامه را دنبال می‌کردند و بعد از آن در فضای مجازی. واقعاً این اتفاق خارج از مشی رسانه ملی بود؛ رسانه ملی که در دوره جدید آغاز به کار خودش، سند تحولی را سر دست گرفت و گفت مبنای کار ما این سند تحول است. این سند تحول ۱۲ محور اصلی محتوایی دارد که یکی از این محورها مسئله امتی و وحدتی است.

فرآینده پخش یک برنامه چه مراحل نظارتی را طی می کند؟

برمهانی در بخشی از این گفت وگو همچنین به این پرسش پاسخ داد که فرآیند پخش یک برنامه تلویزیونی چه زنده باشد و یا ضبطی و تلفیقی، چه مراحل نظارتی را طی می‌کند و این جا در بررسی‌هایی که اتفاق افتاده است کدام یک از بخش ها دچار مشکل بوده است؟
معاون سیما گفت: یک برنامه تلویزیونی از چند بخش تشکیل می شود؛ برنامه ای مثل آنچه چهارشنبه پخش شد، یک برنامه زنده است که لابه لای این برنامه زنده، بخش های تولیدی یا ما می گوییم آیتم وجود دارد. این ها توسط یک تیم تولید می شوند؛ این گروه تصویربردار دارد، کارگردان دارد، می روند و تولید می کنند، بعد از تولید آن را تدوین می کنند، در اختیار تهیه کننده قرار می دهند. البته این مبتنی بر سیاست‌هاست، عزیزان هم باید بدانند که اصلا این بخش یا آیتم موضوعش، ازدواج بوده است، این خیلی عجیب بوده است.

او در ادامه تصریح کرد که آنچه پخش شد، هیچ ارتباطی به موضوع نداشته است؛ آیتم را تحویل برنامه می‌دهند، قبل از برنامه تدوینگر و کارگردان آیتم، آن را بازبینی کرده است، بعد از آن، تیم تهیه و تهیه کننده آن را بازبینی می کند و آن را در اختیار گروه برنامه ساز سازمانی قرار می دهد. گروه برنامه ساز سازمانی آن را در اختیار پخش صدا و سیما قرار می دهد و پخش صدا و سیما بعد از بازبینی و تایید اثر، آن را پخش می کند.

برمهانی توضیح داد: در مورد برنامه های زنده، امکان بازبینی این برنامه نیست، چون زنده است و صرفا آن آیتم ها و این بخش ها بازبینی می شوند. این که ما می گوییم مشکوک است و این که می گوییم اطمینان نداریم که سهوی بوده باشد این است که این فرآیند توسط افرادی که مطلع بودند از جزئیات این فرآیند، بعضی جاها دور زده شده است، بدون این که مطلع باشند؛ یعنی این آیتم به سردبیر برنامه داده نشده است قبل از این که برنامه پخش شود یا بعضی از عوامل از آن بی خبر بودند و آمده است داخل برنامه و بازبین خطای اصلی و اولیه را انجام داده است.

معاون سیما یادآور شد: بازبین پخش، محتوای آیتم را متوجه نشده است و در شرایط عادی اصلا امکان پذیر نیست که این اتفاق بیافتد. بنابراین در این سازوکار بخشی از این بخش ها مغفول مانده است و بعد رفته است به بخش بعد و رسیده است به پخش، ولی حتما خطا بوده است ولی مطمئن نیستیم که چه میزان سهوی و چه میزان عمدی بوده است.

اقدام مشکوک عمداً اتفاق افتاده است؟

برمهانی سپس با این پرسش مواجه شد که «شما اشاره کردید خطای مشکوک، در مطلب منتشره از سوی رئیس سازمان اشاره کردند که فرزندان ملت چشم فتنه را کور خواهند کرد؟»؛ او پاسخ داد:
رئیس سازمان به ما دستور دادند اگر عمدی باشد در این ماجرا، فرزندان انقلاب و فرزندان ملت در رسانه ملی حتما آن را خواهند خشکاند. ما خودمان را سربازان رسانه‌ای این کشور و این نظام و این انقلاب می دانیم و نمی توانیم همچنین اتفاقاتی را تحمل کنیم. در مجموعه معاونت سیما، در مجموعه سازمان صداوسیما، در مجموعه صیانت و حفاظت سازمان صدا و سیما، خود شبکه ها، واقعا غیورانه ایستاده اند تا این که این اتفاق رقم بخورد. ما منتظر نتایج تحقیقات هستیم تا اقدامات بعدی را انجام دهیم.

او در پاسخ به اینکه الان فرضی که از همه بیشتر قوت دارد، این است که این اقدام مشکوک فتنه انگیز بوده است یعنی عمداً اتفاق افتاده است؟ گفت: الان نمی توانیم در این زمینه اظهار نظر کنیم و فقط می توانیم بگوییم مشکوک است؛ چون این را می دانیم. بنده خودم تولیدکننده هستم، تدوینگر نمی تواند جمله ای را انتخاب کند بدون این که از محتوای آن بی خبر باشد، ممکن است در فرآیند اتفاقاتی رخ دهد و یک تخلفاتی صورت بگیرد و یک جایی مدیرگروه به هر دلیلی نتواند ببیند، این ها همه تخلف است، ممکن است مدیر پخش یک اقدامی کرده باشد و زیرمجموعه اش، اما یک سری افراد در فرآیند تولید حتما از این مطلع بودند و این شک ما را خیلی بیشتر می کند. این افراد از فرآیند و سازوکار رساندن این محتوا به پخش مطلع بودند.

تغییر و تحولاتی در نظام پخش و تولید اتفاق خواهد افتاد؟

برمهانی در پاسخ به اینکه برای پیشگیری از اتفاقات مشابه این چنینی احتمالا تغییر و تحولاتی در نظام پخش و تولید اتفاق خواهد افتاد؟ اظهار کرد: سازمان صدا و سیما و مجموعه معاونت سیما یک فرآیند و نظام قرص و محکمی برای این قبیل خطاها دارد؛ در این فقره و این موضوع متاسفانه دچار بی توجهی شدیم. حتما بازنگری خواهد شد و حتما توجه ویژه تری خواهد شد، اما آن چیزی که باعث شده است این اتفاق بیفتد عدم توجه درست همکاران ما به وظایفشان بود. وگرنه ما می‌بینیم که سالیانی است که سازمان صدا و سیما محتوا پخش می‌کند و این محتوا به صورت بیست و چهار ساعته در شبکه‌های مختلف شصت و اندی شبکه پخش می‌شود و با کمترین مشکل در قیاس با شبکه‌های دیگر در دنیا و همین باید جدی گرفته شود. قرص و محکم گرفته شود. ما واقعا همکاران دلسوزی در مجموعه سازمان صدا و سیما داریم که این‌ها همه این یکی دو روز حالشان بد است. این همه زحمت کشیده می شود و یک باره چنین اتفاقی می‌افتد و باید تلاش کنیم دیگر از این اتفاقات رقم نخورد. درخت تنومند وحدت ما مستحکم‌تر از این است که با این نسیم‌ها و بادها خللی در آن ایجاد شود.

بازنشر ویدئو در فضای مجازی خطایی نابخشودنی است

معاون سیما در پاسخ به پرسشی درباره تاثیرگذاری اطلاعیه سریع صداوسیما در این زمینه و حضورش برای توضیح در تلویزیون خاطرنشان کرد: ما کل این محتوا را پاک کرده بودیم و فقط کسانی که روی آنتن دیده بودند متوجه موضوع شده بودند، برای این که موضوع برای ما یک موضوع حیثیتی بود، ما خودمان یک اصطلاحی داریم توی بخش‌ها و معاونت و می‌گوییم که آنتن ناموس ماست. واقعا این مسئله برای ما یک موضوع حیثیتی بود و بلافاصله بعد از این که این اتفاق افتاد و قبل از این که کسی بخواهد نکته‌ای بگوید و در فضای مجازی منتشر شود، برنامه‌های وحدتی در کنداکتور جای گذاری شد. که متاسفانه به نظرم همین طور که این اتفاق خطایی نابخشودنی است، بازنشر آن در فضای مجازی هم خطایی نابخشودنی است، مخصوصا اولین نفر و اولین نفراتی که این کار را کردند یعنی آن‌ها امری خلاف امنیت ملی انجام دادند. بلافاصله اعلام جرم شد قبل از این که کسی مطلع شود، بلافاصله این‌ها خواسته شدند و مورد بازجویی قرار گرفتند توسط مرکز صیانت و حفاظت سازمان صدا و سیما و بازرسی سازمان صدا و سیما و بعد تازه این موضوع منتشر شد.
رسانه ملی وظیفه خودش می‌داند و در موارد مشابه هم این کار را انجام داده است، موارد مشابه منظورم خطاهای پخش است و بلافاصله گروه‌هایی تشکیل شدند و واکنش نشان دادند، البته این موضوع موضوعی استثنائی و همین طور که رئیس محترم صدا و سیما فرمودند نابخشودنی است.

توضیحات معاون حقوقی صداوسیما درباره خطای مشکوک

احمد حیدری، معاون حقوقی و امور مجلس صدا وسیما هم در توضیحاتی در این خصوص اضافه کرد: بعد از پخش این برنامه، بلافاصله برنامه قطع شد. با درایت رئیس سازمان صداوسیما کمیته‌ای تشکیل شد متشکل از معاونت حقوقی، ریاست محترم صیانت، بازرسی، معاونت سیما و سایر همکاران محترم و این کمیته کارش را بلافاصله شروع کرد. اولین اقدام این کمیته این بود که در تمام فضای مجازی که متعلق به صداوسیما بود از جمله تلوبیون، این برنامه حذف شد و بلافاصله بررسی‌های اولیه آغاز شد و صیانت صداوسیما به زوایا و بررسی موضوع و عوامل دخیل در این برنامه پرداختند. بلافاصله بعد از ساعتی از انجام بررسی‌ها، نتایج به خدمت رئیس سازمان صداوسیما رسانده شد. سه گزینه خطای سهوی، خطای عمدی و ... مورد بررسی قرار گرفت. هشت نفر در این موضوع مورد بررسی قرار گرفتند. وقتی گزارش به رئیس صداوسیما رسید، بلافاصله دستور عزل دو نفر را صادر کردند و همچنین با قوه قضائیه، دادستانی محترم، دادستانی تهران و مجتمع فرهنگ و رسانه تماس برقرار شد و مکاتبه‌ای صورت گرفت. جریان را برای دوستان و همکاران قضائی تشریح کردیم. باید از قوه قضائیه تشکر کنم، بلافاصله پای کار آمدند، با همکاری و همدلی بسیار خوب، نیروهای امنیتی و قضائی پای کار آمدند.

معاون حقوقی صداوسیما در پاسخ به اینکه آیا این اقدامات یعنی پیش از بیانیه معاونت سیما صورت گرفت، گفت: پیش از اینکه در فضای مجازی پخش شود، خود صداوسیما به این پرداخت و قوه قضائیه را در جریان قرار داد، عوامل مؤثر و دو نفر را عزل کرد و با قوه قضائیه مکاتبه شد و درخواست شد برای این هشت نفر مورد رسیدگی قرار بگیرد. همانطور که مستحضرید این اقدام‌ها همه در سه چهار ساعت اولیه انجام شد، به جز کسانی که برنامه را دیده بودند، در فضای مجازی هنوز پخش نشده بود. کمیته طبیعتاً تا دیشب تا پاسی از شب کارش را ادامه داد. من به عنوان معاونت حقوقی و امور مجلس صداوسیما با نمایندگان محترم فراکسیون اهل سنت مجلس شورای اسلامی بحث‌هایی داشتیم، موضوع تشریح شد، با هم همفکری کردیم و اقدام‌هایی که جناب آقای جبلی و همه همکاران صداوسیما انجام داده بودند در شناسایی، عزل و معرفی به قوه قضائیه برایشان تشریح شد. طبیعتاً اینجا یک هماهنگی بسیار خوبی بین نیروهای امنیتی، خود سازمان صداوسیما، قوه قضائیه و نمایندگان محترم مجلس به ویژه فراکسیون اهل سنت به وجود آمد. این اقدام‌های دیروز بود، امروز صبح مجدداً جلسه کمیته در حضور ریاست محترم سازمان صداوسیما تشکیل شد. با دادستانی محترم شکایتی که دیروز صورت گرفته بود، مکاتبه شده بود، امروز پیگیری‌های اولیه‌ای که دیشب شده بود، به نتیجه رسید. چهار نفر طبیعتاً حکم جلبشان صادر شد و بازداشت شدند و تحت نظر قوه قضائیه و ضابطین محترم قرار گرفتند.

اشد مجازات را برای عوامل پیش بینی می کنیم

احمد حیدری ادامه داد: بررسی‌های بیشتر را آنها انجام خواهند داد. آنچه که مسلم است همکاران محترم سازمان صداوسیما و نیروهای امنیتی و قوه قضائیه واقعاً پیگیر هستیم که تا آخرین لحظه موضوع را پیگیری کنیم. نسبت به جرمی که اتفاق افتاده است و قانون شکنی رخ داده، بتوانیم اشد مجازات را برای عوامل آن پیش بینی کنیم، این یکی از نکات. نکته دوم این افراد به جز قوه قضائیه با دستور ریاست محترم سازمان صداوسیما و هماهنگی که با برادر عزیز آقای برمهانی شد، به تخلفات اداری سازمان صداوسیما، هیات رسیدگی به تخلفات اداری معرفی شدند، هیات هم کارش را آغاز کرد و درحال جمع آوری و پیگیری اسناد و مدارک موجود است. چون می‌دانید مسیر قوه قضائیه مسیر جداگانه است، مسیر رسیدگی به تخلفات اداری مسیر دیگری است. طبق قانون تخلفات اداری تا انفصال تا سایر مواردی که در آئین نامه مشخص شده است، نسبت به آن بررسی می‌شود، این هم یکی از اقدام‌هایی که سازمان صداوسیما انجام داد. ما به عنوان معاونت حقوقی سازمان صداوسیما در کنار همکاران محترم قضائی، دادستانی محترم، ریاست محترم دادگاه و مجتمع فرهنگ و رسانه پیگیر جدی خواهیم بود که این موضوع از نطفه خفه شود. حالا چه عوامل نفوذی باشند، چه خطای عمدی باشد، چه خطای سهوی باشد، بالاخره مجازاتش باید صادر شود و به اطلاع مردم شریف ایران برسد.