آیا سیاست ارزی همتی موتور رشد بورس می‌شود؟

احسان خاتونی، کارشناس‌بازارسرمایه در گفت‌وگو با صدای‌بورس گفت: سیاست‌های مورد انتظار از رئیس جدید بانک‌مرکزی را می‌توان به‌طور کلی در دو حوزه سیاست‌های پولی و سیاست‌های مالی بررسی کرد.

وی‌افزود: در حوزه سیاست‌های پولی، به‌ویژه در ارتباط با نرخ بهره در اقتصاد کشور، این گزاره که با روی کار آمدن همتی نرخ بهره کاهش خواهد یافت، با قطعیت قابل تأیید نیست؛ چراکه ساختار اقتصادی و سیاسی فعلی کشور تفاوت‌های معناداری با دوره پیشین ریاست این‌فرد را بر بانک مرکزی دارد. همچنین در دوره فرزین، سیاست افزایش نرخ بهره با هدف کنترل تورم در پیش گرفته شد واین رویکرد به‌تدریج در اقتصاد نهادینه شده است. با توجه به کسری شدید منابع، کسری بودجه، تداوم تحریم‌ها و محدودیت‌های جدی نقدینگی، بسیار بعید به نظر می‌رسد که در شرایط فعلی امکان کاهش نرخ بهره وجود داشته باشد، مگر آنکه تحولی اساسی در شرایط کلان اقتصاد، از جمله رفع تحریم‌ها، رخ دهد.

به‌گفته خاتونی، در عین حال، رئیس جدید بانک‌مرکزی می‌تواند موضوع افزایش سرمایه بانک‌ها را مجدداً در دستور کار قرار دهد و از این مسیر، به تقویت نظام بانکی کمک کند. با این حال، مهم‌ترین اثرگذاری احتمالی آن بر اقتصاد را باید در حوزه سیاست ارزی جست‌وجو کرد. به‌نظر می‌رسد سیاست ارز ارزان و الزام شرکت‌ها و صنایع به فروش ارز در بازارهایی نظیر نیما و سازوکارهای مشابه، با تعدیل جدی مواجه شود.

کارشناس‌بازارسرمایه خاطرنشان کرد: همتی از جمله افرادی نیست که به‌سادگی زیر بار تداوم چنین سیاستی برود و از این‌رو، انتظار می‌رود حرکت به سمت تک‌نرخی شدن ارز، هرچند در شرایط تحریم موفقیت کامل آن دشوار است، با جدیت بیشتری دنبال شود. کاهش فاصله میان نرخ ارز آزاد و نرخ‌های نیمایی و تالار دوم می‌تواند یکی از مهم‌ترین پیامدها و مزیت‌های حضور همتی در رأس بانک مرکزی باشد؛ موضوعی که بی‌تردید آثار مثبتی بر بازار سرمایه خواهد داشت. همان‌گونه که در لایحه بودجه نیز به آن اشاره شده، پیگیری این رویکرد می‌تواند با قدرت بیشتری ادامه یابد و نمود آن در بازار بورس نمایان شود.

وی در خصوص سیاست عملیات بازار نیز، با توجه به اینکه همتی از مبدعان این سیاست در اقتصاد ایران بوده است، انتظار می‌رود در مقایسه با دوره اخیر که این سیاست به‌صورت انقباضی اجرا می‌شد، شاهد درجه‌ای از انبساط باشیم. این رویکرد می‌تواند با هدف جلوگیری از تعمیق رکود و مهار افزایش بیش از حد نرخ بهره دنبال شود و در نتیجه، به بهبود نسبی وضعیت بازار سرمایه کمک کند.

خاتونی،ادامه‌داد: با این حال، نمی‌توان با قطعیت اعلام کرد که رئیس جدید بانک‌مرکزی حتماً چنین مسیری را در پیش خواهد گرفت، چراکه همان‌طور که اشاره شد، شرایط کلی اقتصاد ایران نسبت به گذشته تفاوت‌های بنیادینی پیدا کرده و برخی سیاست‌ها در دوره قبل در اقتصاد نهادینه شده‌اند. اقتصاد، به‌ویژه اقتصاد ایران با این سطح از پیچیدگی، محدودیت‌ها و تحریم‌ها، همچون یک شیر آب نیست که بتوان متغیرهای آن را به‌سرعت تغییر داد، بدون آنکه تبعاتی به همراه داشته باشد.

کارشناس‌بازارسرمایه درپایان گفت: در مجموع، به نظر می‌رسد همتی بتواند تا حدی گره‌های موجود در اقتصاد را باز کند و شرایط مساعدتری را، به‌ویژه برای بازار سرمایه، فراهم آورد؛ موضوعی که مطابق انتظارات، می‌تواند به بهبود نسبی فضای بورس منجر شود.