بازار چشم‌انتظار تصمیمات همتی در شورای عالی بورس

هومن عمیدی، کارشناس‌بازارسرمایه در گفت‌وگو با صدای‌بورس گفت: عبدالناصر همتی فردی با تجربه در شرایط فعلی اقتصاد کشور است و با توجه به سوابقش در بانک مرکزی و حضورش در وزارت امور اقتصادی و دارایی، اشراف قابل توجهی بر وضعیت بازار پول دارد. وی هم سازوکار بانک‌ها و بانک مرکزی را می‌شناسد، هم با بازار ارز آشناست و هم بازار سرمایه را در حد خوبی می‌شناسد؛ به‌گونه‌ای که می‌توان گفت نسبت به بسیاری از ارکان دولت، اشراف بیشتری بر بازار سرمایه دارد.

وی افزود: تجربه گذشته نشان می‌دهد که همتی اعتقاد جدی به آزادسازی قیمت‌ها دارد و اساساً با کنترل و نرخ‌گذاری دستوری مخالف است. اگر خاطرات جهانگیری مرور شود، بارها به این نکته اشاره شده که همتی اختلاف نظر جدی با سیاست‌های دولت روحانی در زمینه کنترل دستوری بازار داشته و همواره تأکید کرده که بازار ذاتاً دستوری نیست و نمی‌توان با آن به شکل دستوری برخورد کرد. این نگاه، از نظر ذهنی و فکری، به وزیر اقتصاد فعلی نزدیک‌تر است و در مقابل، حضور فرزین در تیم اقتصادی دولت یک وصله نامتناسب بود که مشکلات بزرگی ایجاد کرد.

عمیدی ادامه‌داد: فارغ از اشتباهات عجیب و بعضاً به‌نظر تعمدی فرزین که سوابق آن موجود است، حضور همتی این امید را ایجاد می‌کند که در گام نخست، ترمزی بر رشد شدید نرخ دلار کشیده شود. اگر هم قرار باشد نرخ دلار افزایش پیدا کند، این رشد با یک نسبت و شیب منطقی اتفاق بیفتد. البته باید واقع‌بین بود؛ با توجه به تورم حدود ۶۰ درصدی و شرایط نامناسب ارزی که از دوره قبل به‌جا مانده، تقریباً قطعی است که همتی قادر نخواهد بود نرخ دلار را کاهشی کند و نباید انتظار معجزه داشت. انتظار معقول این است که از رشدهای فزاینده و غیرعادی جلوگیری شود و نرخ‌ها در یک مسیر منطقی حرکت کنند.

کارشناس‌بازارسرمایه خاطرنشان کرد: در مرحله بعد، سیاست‌های همتی معمولاً به کنترل نرخ بهره نیز معطوف می‌شود. با ابزارهایی که در بانک مرکزی و بازار پول در اختیار دارد، این احتمال وجود دارد که جلوی رشد افسارگسیخته نرخ بهره که به سطوح بالایی رسیده، گرفته شود و حتی در ادامه شاهد کاهش آن باشیم. این یکی از تفاوت‌های اصلی رویکرد او با مدیریت قبلی است.

وی در خصوص سیاست‌های همتی در بازارسهام گفت: نکته سوم به شناخت همتی از بازار سرمایه بازمی‌گردد. او ارزش دلاری پایین شرکت‌ها را به‌خوبی درک می‌کند و در دوره حضورش در بدنه وزارت اقتصاد همواره تأکید داشته که تقویت بازار سرمایه هم به دولت کمک می‌کند، هم به تولید و هم می‌تواند سرمایه‌های سرگردان را به سمت این بازار هدایت کند. درحال‌حاضر با توجه به اینکه رئیس بانک مرکزی عضو شورای عالی بورس است و به نظر می‌رسد ارتباطات مناسبی با سایر اعضا، از جمله رئیس‌سازمان‌بورس، وجود داشته باشد، این امید برای بازار سرمایه ایجاد می‌شود که حضور همتی بتواند در تصمیمات شورای عالی بورس و سیاست‌گذاری‌های بازار سرمایه اثرگذار باشد؛ به‌ویژه از مسیر کاهش نرخ بهره که به‌طور مستقیم به نفع بازار سرمایه است.

عمیدی افزود: با این حال، انتظارات باید معقول و واقع‌بینانه باشد و نباید انتظار داشت در کوتاه‌مدت نرخ بهره به‌سرعت کاهش پیدا کند یا بازار سرمایه صرفاً با حضور همتی واکنش مثبت شدید و فوری نشان دهد. در مجموع، حضور همتی مخالفان جدی‌ای در مجلس دارد؛ گروه‌هایی که اساساً با او موافق نیستند و او را مانعی در برابر منافع خود می‌بینند. از همین رو، از روزهای ابتدایی تلاش‌های رسانه‌ای علیه او آغاز شده و حتی در برخی رسانه‌ها، این تحلیل مطرح شده که انتخاب همتی پاسخی تلافی‌جویانه به رد کلیات بودجه دولت در مجلس بوده است؛ تحلیلی که به نظر نادرست می‌رسد.

کارشناس بازار سرمایه درپایان گفت: چینش تیم اقتصادی دولت پزشکیان از ابتدا متأثر از دیدگاه‌های همتی بوده و طبیعی است که رئیس‌جمهور فردی با این سابقه و رویکرد را برای مدیریت بانک مرکزی مدنظر داشته باشد، آن هم به‌عنوان جایگزین مدیری که کارنامه سه‌ساله‌اش مملو از تصمیمات فاجعه‌بار، توزیع رانت میان برخی واردکنندگان، تضعیف حقوق سهامداران، تولیدکنندگان داخلی و صادرکنندگان و تشدید نابسامانی‌هایی مانند بحران بازار طلا بوده است؛ مسائلی که خود بانک مرکزی در آن دوره به آن دامن زد. دوره مدیریتی که مورد حمایت جریان‌های سیاسی خاصی مانند جبهه پایداری بود، اکنون به پایان رسیده و باید دید همتی چه سیاست‌هایی را در ادامه مسیر در پیش خواهد گرفت.