ارزش‌گذاری رمزارزها

به گزارش صدای بورس،کتاب «ارزش‌گذاری رمزارزها»، با ترجمه‌ سید فرهنگ حسینی و امیر وفایی توسط انتشارات چالش در پاییز ۱۴۰۴ به چاپ رسید و اولین کتاب ارزشگذاری رمزارزها و دارایی‌های کریپتویی در ایران است که توانسته به منبع جامع و کاربردی برای درک سرمایه‌گذاری در دارایی‌های دیجیتال تبدیل شود. این کتاب تلاش می‌کند مفاهیم پیچیده رمزارزها، توکن‌ها و فناوری بلاکچین را با زبانی علمی و قابل فهم برای علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران ارائه دهد.

خواننده‌ این کتاب ممکن است یک علاقه‌مند به بازار رمز ارز، یک سرمایه‌گذار شخصی، یک تحلیل‌گر نهادهای مالی و یا مدیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، پژوهشگر دانشگاهی یا حتی فردی از نهادهای قانونگذاری یا نظارتی باشد. به همین دلیل این کتاب کوشیده تا مطالب را هم بر مبنای نظری دقیق، و هم از نظر عملی قابل اجرا و کاربردی ارائه کند. همچنین مثال‌های واقعی و داده‌های به‌روز گنجانده شده تا خواننده بتواند با دنیای واقعی بازار نیز ارتباط برقرار کند.

در عصر دیجیتال، مفاهیمی چون «پول»، «دارایی» و حتی «ارزش» دستخوش تحولاتی اساسی شده‌اند. با ظهور بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹، اولین جرقه برای بازتعریف پول، به‌ کمک فناوری بلاکچین زده شد. از آن زمان تاکنون، هزاران رمزارز متولد شده‌اند؛ برخی آمده‌اند و رفته‌اند، برخی دیگر به دارایی‌هایی میلیارد دلاری تبدیل شده‌اند. اما در دل این تحول پرسرعت، یک پرسش مهم و بنیادی ذهن هر تحلیل‌گر، سرمایه‌گذار و سیاست‌گذار را درگیر کرده است:

ارزش یک رمزارز چقدر است و چگونه می‌توان آن را محاسبه کرد؟

برخلاف بازارهای متعارف مانند سهام، کالا یا حتی ارزهای فیات که برای آنها مدل‌های ارزش‌گذاری نسبتاً مشخصی وجود دارد، تصور می‌شود که بازار رمزارزها اغلب بر پایه هیجان، روایت‌سازی، جریان سرمایه و باور عمومی حرکت می‌کند. تصور نبود درآمد مشخص، سود تقسیمی، دارایی‌های مشهود یا حتی مرجع مرکزی باعث شده است که بسیاری از تحلیل‌گران، از ورود به این حوزه پرهیز کنند یا آن را صرفاً یک حباب بدانند. اما واقعیت این است که رمزارزها، با وجود ماهیت متفاوتشان، قابلیت تحلیل و ارزش‌گذاری دارند، به شرطی که ابزار مناسب را در اختیار داشته باشیم.

کتاب ارزشگذاری رمزارزها به دنبال پر کردن این خلأ است. این کتاب کوشیده تا با بهره‌گیری از منابع روز موسسه CFA و روش‌ها و تئوری‌های ارائه شده در مقالات تحلیل‌های بنیادی بازار رمزارز و تجربه‌ بازار، چارچوبی علمی، کاربردی و روزآمد برای ارزش‌گذاری رمزارزها ارائه کند. مباحث این کتاب شامل مفاهیم پایه‌ای مانند معرفی انواع دارایی‌های دیجیتال، ساختار فعالیت رمزارزها، نمونه‌کاوی‌ها و مدل‌های ارزشگذاری تنزیل جریانات نقدی آتی (DCF) تا ارزشگذاری نسبی برای رمزارزها و پروژه‌های DeFi است.

فصل اول کتاب تحت عنوان «مقدمه‌ای بر رمزارزها»، پایه‌ای محکم برای درک این حوزه فراهم می‌کند. در این فصل، دارایی‌های دیجیتال به‌عنوان طبقه‌ای نوین از سرمایه‌گذاری معرفی شده‌اند که شامل ارزهای دیجیتال، توکن‌ها و کلکسیون‌های دیجیتال یا NFTها هستند. این دارایی‌ها مبتنی بر فناوری بلاکچین بوده و از تکنیک‌های رمزنگاری پیشرفته برای تضمین اصالت و امنیت بهره می‌برند. فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT) امکان ثبت شفاف و امن تراکنش‌ها و اجرای خودکار قراردادها را بدون نیاز به واسطه فراهم می‌کند.

در ادامه فصل اول، پروتکل‌های اصلی بلاکچین یعنی اثبات کار و اثبات سهام معرفی شده‌اند که نقش کلیدی در تأیید تراکنش‌ها و جلوگیری از دستکاری اطلاعات دارند. همچنین شبکه‌های دارای مجوز و بدون مجوز و انواع مختلف رمزارزها شامل بیت‌کوین، آلت‌کوین‌ها، استیبل‌کوین‌ها، میم‌کوین‌ها و توکن‌ها مانند NFT، توکن‌های امنیتی، کاربردی و حاکمیتی به تفصیل توضیح داده شده‌اند.

فصل دوم کتاب با عنوان «ارزش‌گذاری رمز ارزها» به بررسی روش‌های تحلیل و ارزش‌گذاری دارایی‌های دیجیتال اختصاص دارد. این فصل اهمیت ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاران دارد، زیرا ارزش‌گذاری علمی به تصمیم‌گیری‌های آگاهانه در بازارهای پرنوسان و جدید رمزارزها کمک شایانی می‌کند. در کتاب، دارایی‌های کریپتویی برای ارزش‌گذاری در قالب سه دسته اصلی معرفی و تحلیل می‌شوند: پلتفرم‌های قرارداد هوشمند، برنامه‌های غیرمتمرکز و بیت‌کوین.

ابتدا به پلتفرم‌های قرارداد هوشمند پرداخته می‌شود؛ پروتکل‌های بلاکچینی‌ که اجرای قراردادهای هوشمند را با توکن بومی خود ممکن می‌سازند و زیربنای شکل‌گیری اکوسیستمی گسترده از برنامه‌های غیرمتمرکز هستند. در کتاب، دو رویکرد کلیدی برای ارزش‌گذاری این پلتفرم‌ها مطرح می‌شود: رویکرد جریان نقدی بر مبنای درآمد حاصل از کارمزدها، و رویکرد شبکه‌ای که با تکیه بر اثرات شبکه‌ای و افزایش کاربران (از جمله با استفاده از قانون متکالف) ارزش را تبیین می‌کند. همچنین موضوعاتی مانند توکنومیک و معیارهای ارزش‌گذاری نسبی نظیر نسبت P/E درون‌زنجیره‌ای و TVL نیز تشریح شده‌اند.

در ادامه، کتاب به‌طور مشخص نمونه‌هایی از ارزش‌گذاری اتریوم، کاردانو و سولانا بررسی می‌شود تا نشان دهد چگونه این مدل‌ها در عمل به‌کار گرفته می‌شوند؛ این نمونه‌ها تفاوت ساختار اقتصادی، مدل‌های کارمزد، معماری شبکه و توکنومیک هر پلتفرم را روشن می‌کنند.

در بخش مربوط به برنامه‌های غیرمتمرکز، کتاب توضیح می‌دهد که این برنامه‌ها با هدف ارائه خدمات مشخص بر بستر بلاکچین توسعه یافته و معمولاً دارای توکن بومی هستند. تمرکز ویژه کتاب بر حوزه مالی غیرمتمرکز (DeFi) است که ارزش‌گذاری آن بر پایه شاخص‌هایی همچون TVL و ساختار توکن بررسی می‌شود.

این کتاب، بیت‌کوین را به‌عنوان یک طبقه دارایی منحصربه‌فرد مورد مطالعه قرار می‌دهد و روش‌های مهم ارزش‌گذاری آن شامل کل بازار در دسترس (TAM)، مدل موجودی به جریان، قانون متکالف، مدل هزینه تولید و نسبت MVRV را به‌صورت جامع توضیح می‌دهد.

به این ترتیب، ارزشگذاری سه‌گانه پلتفرم‌های قرارداد هوشمند، برنامه‌های غیرمتمرکز و بیت‌کوین در چارچوبی منسجم و قابل اتکا برای درک عمیق‌تر ارزش رمزارزها ارائه شده است.