طرح خداحافظی با کارت سوخت به کجا رسید؟

به گزارش صدای بورس، طرح اتصال کارت سوخت به کارت بانکی نخستین‌بار حدود سه سال پیش مطرح شد و هدف آن کاهش هزینه‌های صدور کارت‌های مجزا و توزیع عادلانه‌تر یارانه سوخت عنوان شد. طبق قانون بودجه ۱۴۰۴، وزارت نفت و بانک مرکزی موظف بودند حداکثر ظرف چهار ماه از ابتدای سال زیرساخت‌های فنی و امنیتی لازم را برای اجرای طرح فراهم و آیین‌نامه اجرایی را تا پایان شهریور تدوین کنند.

در تابستان امسال، مقام‌های مسئول از آمادگی نسبی برای اجرای طرح خبر می‌دادند. کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی تأکید کرده بود در صورت تصویب آیین‌نامه توسط هیئت وزیران، امکان اجرای طرح وجود دارد. هم‌زمان وزارت نفت اعلام کرد با اصلاح زیرساخت‌ها، طرح تا پایان شهریور به بهره‌برداری خواهد رسید.

مشکلات فنی که خود را نشان داد

در مردادماه یک اجرای آزمایشی محدود در یکی از جایگاه‌های تهران انجام شد که به گفته مسئولان، چندین مشکل بانکی و فنی را آشکار کرد. همین ایرادات باعث شد فرایند تدوین آیین‌نامه و هماهنگی دستگاه‌ها با دقت بیشتری ادامه یابد و اجرای نهایی طرح عقب بیفتد.

در همین دوره، شایعاتی درباره حذف کارت سوخت منتشر شد اما عباس باصفا، مدیر سامانه هوشمند سوخت، این موضوع را تکذیب و تأکید کرد: کارت‌های سوخت فعلی حذف نخواهند شد و سهمیه خودروها محفوظ می‌ماند. او توضیح داد که بازطراحی سامانه سوخت چهار ابزار سوخت‌گیری شامل کارت سوخت، کارت بانکی، توکن و اپلیکیشن موبایل را پیش‌بینی کرده است.

پایان مهلت قانونی و ورود دیوان محاسبات

اکنون با رسیدن به نیمه آذر ماه مهلت قانونی تعیین‌شده رسماً پایان یافته اما طرح هنوز اجرایی نشده است. بر اساس اعلام دیوان محاسبات کشور، تکلیف مقرر در جز (۲) بند «ت» تبصره (۳) قانون بودجه مبنی بر عملیاتی شدن سازوکار انتقال سهمیه سوخت به اجرا نرسیده و این موضوع به‌عنوان ترک فعل دستگاه‌های مسئول مورد بررسی قرار می‌گیرد.

دیوان محاسبات اعلام کرده پرونده تخلف برای رسیدگی به دادسرای دیوان ارسال شده و روند ارزیابی عملکرد وزارت نفت و بانک مرکزی آغاز شده است. این نهاد نظارتی تأکید کرده است که انجام نشدن تکلیف قانونی، مستلزم بررسی دقیق و تعیین مسئولیت دستگاه‌های متولی است.

ابهامات ادامه‌دار درباره زمان واقعی اجرای طرح

اگرچه وزارت نفت بارها از «اراده جدی» برای اجرای طرح سخن گفته، تجربه اجرای آزمایشی نشان داد که هماهنگی میان شبکه بانکی و سامانه هوشمند سوخت هنوز با چالش‌هایی مواجه است. کارشناسان می‌گویند اجرای طرح زمانی امکان‌پذیر است که آیین‌نامه اجرایی نهایی، تمامی نواقص فنی برطرف و زیرساخت‌های امنیتی میان بانک‌ها و سامانه سوخت هماهنگ شود.

در شرایطی که نهاد نظارتی کشور اکنون ورود کرده، پرسش اصلی این است که اجرای این طرح که قرار بود شهریور آغاز شود، چه زمانی ممکن خواهد شد؟

به نظر می‌رسد مسیر پیش‌رو همچنان نیازمند شفاف‌سازی، ارائه زمان‌بندی جدید و رفع کامل مشکلات فنی است تا مردم بتوانند به‌جای کارت سوخت، با کارت بانکی نیز سوخت‌گیری کنند.