به گزارش صدای بورس؛ بازار ارزهای دیجیتال همیشه با نوسان، هیجان و رشدهای شگفتانگیز شناخته میشود؛ اما پشت همین صعودهای وسوسهانگیز، سقوطهایی نهفته است که برای بسیاری از سرمایهگذاران تبدیل به کابوس شدهاند. از ریزش تاریخی بیتکوین تا فروپاشی کامل پروژههایی مثل لونا یا بیتکانکت، این بازار بارها نشان داده که چقدر بیرحم و غیرقابلپیشبینی است. در ادامه، شش سقوط بزرگ تاریخ کریپتو را بررسی میکنیم؛ سقوطهایی که مسیر آینده بازار را تغییر دادهاند.
سقوط ارزهای دیجیتال؛ چرا و چگونه اتفاق میافتند؟
واژه «سقوط» در بازار کریپتو میتواند چند معنی داشته باشد: از نصف شدن قیمت یک توکن تا نابودی کامل یک پروژه. برخی سقوطها ناشی از شرایط اقتصادی جهان و اخبار کلان هستند؛ برخی دیگر نتیجه کلاهبرداری، مدیریت غلط یا اتفاقات برنامهریزیشده.
برای مثال، سقوط بیتکانکت کاملاً برنامهریزی شده بود و یک طرح پانزی کلاسیک به شمار میرفت. در مقابل، سقوط سنگین بیتکوین از ۶۹ هزار دلار به ۱۵ هزار دلار در سالهای اخیر بهخاطر فشارهای اقتصادی، افزایش نرخ بهره آمریکا و موج رکود جهانی رخ داد.
فقدان نظارت کافی، ریسک بزرگ بازار، و ماهیت غیرمتمرکز پروژهها باعث شده این حوزه مناسب هر سرمایهگذاری نباشد. همین ویژگیهاست که بازار را آسیبپذیر و مستعد سقوطهای ناگهانی میکند.
سقوط بیتکوین از ۱۱۲۷ دلار به ۳۶۰ دلار؛ کابوس Mt.Gox
اولین سقوط بزرگ بیتکوین به سال ۲۰۱۴ برمیگردد؛ زمانی که هنوز کریپتو برای بسیاری ناشناخته بود و دلالها و پروژههای بینامونشان بازار را فرا گرفته بودند. در آن زمان، صرافی بزرگ Mt.Gox بیش از ۷۰٪ معاملات بیتکوین دنیا را مدیریت میکرد؛ یعنی اختلال در این صرافی میتوانست مثل زلزله، کل بازار را بلرزاند.
این کابوس زمانی واقعی شد که هکرها موفق شدند ۷۴۰ هزار بیتکوین را سرقت کنند؛ عددی معادل ۶ درصد تمام بیتکوینهای موجود. Mt.Gox توان جبران این خسارت ۴۶۰ میلیون دلاری را نداشت و بازار در عرض چند روز سقوط آزاد کرد. قیمت بیتکوین از ۱۱۲۷ دلار به ۳۶۰ دلار رسید و اعتماد کاربران به شدت آسیب دید.
جالب اینکه هنوز هم بخش عمدهای از سرمایه کاربران پس داده نشده است.
سقوط بیتکوین از ۱۹٬۶۶۵ دلار به ۶٬۸۵۲ دلار؛ زمستان ۲۰۱۸
سال ۲۰۱۷ سالی طلایی برای کریپتو بود. قیمتها بهطور دیوانهواری صعود میکرد و کمتر کسی باور داشت این رشد واقعی باشد. اما در ۲۰۱۸، حباب ترکید و «زمستان کریپتو» از راه رسید. بیتکوین ۷۰ درصد سقوط کرد و به محدوده ۶٬۸۵۰ دلار رسید.
عامل اصلی این ریزش، هیجان بیشازحد کاربران، ورود سرمایههای سفتهبازانه، و خروج سرمایهگذاران بزرگ بعد از رسیدن قیمتها به قله بود. این سقوط تنها مختص بیتکوین نبود؛ تقریباً تمام آلتکوینها ۸۰ تا ۹۰ درصد ریزش را تجربه کردند.
فروپاشی بیتکانکت؛ مشهورترین پانزی تاریخ کریپتو
بیتکانکت یکی از عجیبترین و البته بزرگترین کلاهبرداریهای تاریخ ارزهای دیجیتال بود. این پلتفرم با وعده سود ماهانه ۴۰ درصد (!) سرمایههای کلانی جذب کرد. کاربران بیتکوین خود را قفل میکردند و سودشان را با توکن BCC دریافت میکردند.
نزدیک شدن بررسیهای نهادهای قضایی، آغاز پایان بیتکانکت بود. با بسته شدن پلتفرم در سال ۲۰۱۸، توکن BCC از ۵۰۹ دلار به ۸ دلار سقوط کرد. کل پروژه مثل یک برج کاغذی فروریخت و هزاران نفر سرمایهشان را از دست دادند. از بیتکانکت حالا فقط «میمها» باقی مانده است.
سقوط بیتکوین از ۶۹ هزار دلار به ۱۹ هزار دلار؛ شوک ۲۰۲۱ و رکود جهانی
این سقوط یکی از سنگینترین ریزشهای تاریخ بیتکوین بود. در نوامبر ۲۰۲۱ بیتکوین به اوج ۶۹٬۰۰۰ دلار رسیده بود و همه درباره ۱۰۰ هزار دلاری شدن آن حرف میزدند. اما شرایط اقتصاد جهانی تغییر کرد:
افزایش نرخ بهره، رکود بازارهای مالی، کاهش نقدینگی، و ترس سرمایهگذاران مجموعهای از عوامل بودند که بازار را به سمت سقوط کشاندند.
ارزش کل بازار از ۳ تریلیون دلار به کمتر از یک تریلیون کاهش یافت و بسیاری از پروژهها با کمبود نقدینگی مواجه شدند.
فروپاشی پروژه ترا (UST و LUNA)؛ بزرگترین فاجعه استیبلکوینها
سال ۲۰۲۲ نقطه تاریکی در تاریخ استیبلکوینها بود. استیبلکوین UST که قرار بود همیشه برابر با یک دلار باشد، ناگهان «دیپگ» شد و قیمت آن سقوط کرد. ارز لونا، توکن پشتوانه این اکوسیستم نیز مثل یک دومینو فرو ریخت.
ترالبز برای نجات استیبلکوین تلاش کرد و بیش از ۳۵ میلیارد دلار سرمایه وارد بازار کرد؛ اما هیچچیز افاقه نکرد. در نهایت حدود ۴۵ میلیارد دلار سرمایه کاربران در چند روز نابود شد.