چرا ایجاد سوپرمارکت تأمین مالی در بازار سرمایه ضروری است؟

سیدمحمد هاشمی‌نژاد، رئیس هیئت‌مدیره سکوی اوپال کراد در گفت‌وگو با صدای‌بورس گفت: بازارهای مالی باید امکان تنوع ابزارها را داشته باشند. هر ابزار ویژگی‌ها، ریسک‌ها و نرخ متناسب با خود را دارد.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم همه ابزارها را با یک نگاه، یک نرخ و یک روش ارزیابی کنیم، دچار خطا و اشتباه خواهیم شد. همان‌طور که تابلوها و بازارهای متنوعی در بازار سرمایه وجود دارد و شرکت‌ها با عملکرد و بازدهی متفاوت پذیرش شده‌اند، در حوزه تأمین مالی باید چنین تنوعی را به رسمیت شناخت.

رئیس هیئت‌مدیره سکوی اوپال کراد افزود: امروز یکی از مسائل اصلی کشور، موضوع تأمین مالی چه برای ایجاد طرح‌ها، چه برای سرمایه در گردش و چه برای توسعه است. بنابراین تنوع ابزارها و وجود یک «سوپرمارکت تأمین مالی و خدمات مالی» در بازار سرمایه ضروری است و باید به آن عمق بیشتری داده شود. در گذشته بخش عمده روش‌های تأمین مالی، بانک‌محور بود؛ روش‌هایی که هم کوتاه‌مدت بودند، هم منابع محدودی داشتند و هم با بروکراسی طولانی همراه بودند. اما در سال‌های اخیر، به همت سازمان بورس، روند تأمین مالی به‌تدریج به سمت استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه حرکت کرده است. انتشار انواع اوراق، از جمله مرابحه، اجاره، استصناع و سایر ابزارها، از جمله این اقدامات است.

به گفته هاشمی‌نژاد، تأمین مالی جمعی در دنیا پدیده‌ای نسبتاً جدید با سابقه‌ای حدود ۱۰ تا ۱۵ سال است. این روش نوآورانه می‌تواند برای بنگاه‌های کوچک و متوسط، شرکت‌های دانش‌بنیان، استارتاپ‌ها و حتی شرکت‌های بالغ کارآمد باشد. در دنیا انواع مختلفی از تأمین مالی جمعی بر پایه پاداش، بدهی و سرمایه‌گذاری مشارکتی وجود دارد. بنابراین باید اجازه داد این ابزارها معرفی، حمایت و تعمیق شوند. طبیعی است که ممکن است گاهی در برخی ابزارها یا در خود بازار خطاهایی رخ دهد، اما برای بلوغ بازار، این مسیر باید طی شود.

رئیس هیئت‌مدیره سکوی اوپال کراد ادامه داد: تأمین مالی جمعی در ایران حدود چهار تا پنج سال است که توسط فرابورس فعالیت خود را آغاز کرده و جایگاه قابل قبولی پیدا کرده است. این روش برای بسیاری از بنگاه‌ها ساده‌تر است، زیرا نیازمند مدارک، مستندات، سوابق و بروکراسی سنگین سایر ابزارها نیست. به‌ویژه برای شرکت‌های دانش‌بنیان که توانایی تهیه این حجم از مدارک را ندارند، این روش می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. البته باید توجه داشت که این ابزار، ریسک‌های متفاوتی دارد. اما این موارد به معنای ایجاد اخلال در سایر بازارها نیست. تأمین مالی جمعی مسیر و ویژگی‌های خاص خود را دارد و طبیعتاً نرخ آن نیز باید متناسب با همین ویژگی‌ها تعیین شود.

وی درپایان گفت: با تعمیق این بازار، ایجاد تسهیلات مناسب و راه‌اندازی بازار ثانویه، نرخ‌های این حوزه به نرخ‌های متعارف بازار نزدیک‌تر خواهد شد؛ هرچند نباید انتظار داشت که همه نرخ‌ها در همه ابزارها یکسان باشد. همان‌طور که مشاهده شد، زمانی نرخ‌ها به بالای ۵۰ درصد هم رسیده بود، اما اکنون بین ۴۰ تا ۴۴ درصد تنظیم شده است و با توسعه زیرساخت‌ها، بهره‌گیری از وثایق جدید و ایجاد بازار ثانویه، امکان کاهش بیشتر این نرخ نیز وجود دارد.