تأثیر صندوق‌های رمزارزی بر تنوع و عمق بازار 

از سال ۱۳۹۷، شاهد استقبال گسترده عموم مردم، به ویژه نسل جدید سرمایه‌گذاران از دارایی‌های دیجیتال بودیم. در آن سال‌ها، این بازارها در ایران به رسمیت شناخته نمی‌شدند و اغلب به عنوان یک روند گذرا تلقی می‌شدند؛ در سطح جهانی، نگرش نسبت به دارایی‌های دیجیتال از تردید اولیه به پذیرش رسمی تغییر یافته است. بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف اکنون به سمت ایجاد ذخایر از این دارایی‌ها به عنوان بخشی از سبد دارایی‌های امن حرکت کرده‌اند.
برای مثال، گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد تا سال ۲۰۳۰، بانک‌های مرکزی ممکن است مقادیر قابل‌توجهی از بیت‌کوین و طلا را به دلیل محبوبیت رو به رشد نهادی و ضعف نسبی دلار به عنوان ذخایر کلیدی نگهداری کنند. یکی از نقاط عطف این تحول، تأسیس صندوق‌های ETF (قابل معامله در بورس) مبتنی بر دارایی‌های دیجیتال است. صندوق‌های ETF دارایی‌های دیجیتال ابزاری کلیدی برای سرمایه‌گذاران نهادی محسوب می‌شوند زیرا ریسک‌های سرمایه‌گذاری مستقیم را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهند.
مزایای اصلی شامل سادگی معاملات، نقدشوندگی بالا، هزینه‌های معاملاتی کمتر نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم است. علاوه بر این، ETF ها به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند بدون درگیر شدن با پیچیدگی‌های نگهداری کیف پول دیجیتال یا انتقال به صرافی‌های خارجی، در این دارایی سرمایه‌گذاری کنند. در ایران، حرکت از به‌رسمیت‌شناخته نشدن به سمت ایجاد چارچوب‌های قانونی متناسب با دارایی‌های دیجیتال، گامی مثبت است. با این‌حال، ماهیت پویای این بازار اجازه قانون‌گذاری سنتی را نمی‌دهد؛ سرعت تحولات آن بسیار بالاتر از فرآیندهای قانون‌گذاری است. بنابراین، تنظیم‌گری با مشارکت اکوسیستم و تأکید بر خودتنظیم‌گری می‌تواند راهکار عملی باشد.
در این زمینه، تأسیس صندوق‌های مبتنی بر دارایی‌های دیجیتال می‌تواند از طریق شورای عالی بورس، با اختیارات آن شورا برای تعریف ابزارهای جدید، پیگیری شود. این رویکرد نه تنها با زیرساخت‌های موجود بازارسرمایه همخوانی دارد، بلکه ریسک‌ها را مدیریت می‌کند. یکی از عملی‌ترین روش‌ها برای ورود دارایی‌های دیجیتال به بازار رسمی سرمایه، مدل گواهی سپرده بیت‌کوین است. قوانین کنونی بورس کالا امکان طراحی محصولات مالی نوین مبتنی بر بیت‌کوین از طریق گواهی سپرده را فراهم می‌کند. این ابزار از منظر فقهی قابل تطبیق است و زیرساخت‌های فنی و اجرایی آن در بازارسرمایه امکان فراهم شدن دارد. بر اساس طرح اخیر، بیت‌کوین به عنوان یک "کالا" تلقی شده و گواهی سپرده‌ای مشابه شمش طلا برای آن صادر می‌شود.

• هادی جوهری - مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ترنج

• شماره ۶۱۲ هفته نامه اطلاعات بورس