به گزارش صدای بورس؛ نماد بانک گردشگری (وگردش۱) امروز شنبه ۱۴۰۴/۰۸/۱۱ حوالی ساعت ۱۰:۳۰ برای چند دقیقه بازگشایی و اندکی بعد مجدداً تعلیق شد.
در این پنجرهی کوتاه اما پردامنه، حدود ۲۷۰.۲۶۲ میلیون سهم به ارزش تقریبی ۲۱۸.۵۲ میلیارد ریال در ۸۸۸ نوبت معامله شد و قیمت پایانی روی ۸۰۹ ریال (افزایش ≈۲.۹۳درصد) تثبیت گردید. بیش از ۹۰ درصد حجم خرید به سهامداران حقیقی اختصاص داشت. پرسش اساسی این است: اگر «بررسی وضعیت اطلاعاتی ناشر» صادق است، چه منطقی موجب صدور مجوز معامله و سپس تعلیق و تأیید نهایی معاملات شد؟
۱. واقعیتهای ثبتشده در تابلو (گزارش معامله امروز)
• حجم معاملات: ۲۷۰,۲۶۲,۰۰۰ سهم
• ارزش معاملات: حدود ۲۱۸.۵۲ میلیارد ریال
• تعداد معاملات: ۸۸۸ فقره
• آخرین/قیمت پایانی: ۸۰۹ ریال (افزایش ≈۲.۹۳درصد)
• ترکیب خریدار/فروشنده بر مبنای حجم: خرید حقیقی ۹۷ درصد از حجم خرید؛ فروش حقیقی حدود ۵۹ درصد از حجم فروش.
• حجم مبنا و میانگین ماهانه: حجم مبنا ≈ ۶۳.۷۸ میلیون سهم؛ میانگین ماهانه ≈ ۲۲۰ میلیون سهم.
(اعداد فوق برگرفته از اطلاعات تابلو و تصویر اطلاعیهها.)
۲. تناقض رویه ناظر در یک نگاه
• ساعت ۰۹:۴۱: پیام توجه/بررسی وضعیت اطلاعاتی ناشر صادر میشود.
• ساعت ۰۹:۴۵: پیام دیگری صادر و ظاهراً امکان معامله با محدودیت دامنه نوسان اعلام میشود.
• حوالی ۱۰:۳۰: بازگشایی و آغاز معامله.
• ساعت ۱۱:۰۴: تعلیق مجدد و اعلام توقف تا ۱۴۰۴/۰۸/۲۴.
این رفتوآمد پیوسته میان «تعلیق» و «مجوز معامله» بدون توضیح روشن درباره معیارهای اطلاعاتی، موجب ایجاد فضای عدمقطعیت و احتمال سوءاستفاده اطلاعاتی میشود.
۳. «چه کسانی فروختند و چه کسانی خریدند» — اهمیت تعداد کدها و تمرکز معامله
اطلاعات تابلو نشان میدهد اکثریت حجم خرید توسط سهامداران حقیقی انجام شده است و تعداد معاملات (۸۸۸) با حجم بسیار بزرگ (۲۷۰ میلیون سهم) همخوانی دارد. این پیامها چند نتیجه نگرانکننده دارند:
• معاملات در پنجره کوتاه بین بازگشایی و تعلیق میتواند به نفع کسانی عمل کند که دسترسی سریع به اطلاعات یا سامانهها دارند؛ معمولاً بازیگران حرفهای یا شبکههای کارگزاری با دسترسی بلادرنگ.
• تمرکز بالای حجم خرید در سمت حقیقیها همراه با تعداد محدود کدهای مؤثر (آمار تابلو نشان از تکرار کدها و معاملات عمده در بازههای کوتاه دارد) میتواند نشانهی خرید و فروش هدفمند میان گروهی از فعالان مشخص باشد.
• در این شرایط، سهامداران خردی که در لحظات بعدی قصد فروش یا ورود به پوزیشن داشتهاند، در معرض ریسک اطلاعاتی و تصمیمگیری ناعادلانه قرار دارند.
۴. سؤالات نظارتی باید پاسخ داده شود
۱) معیار ناظر برای صدور مجوز تعلیق نماد پس از پیام اولیه بازگشایی چه بوده است؟ آیا اطلاعات جدیدی به ناظر رسیده بود یا صرفاً تفسیر متفاوتی از همان اطلاعات اولیه صورت گرفت؟
۲) آیا امکان بررسی و ابطال معاملات وجود داشت؟ اگر بلی، چرا معاملات تأیید شد و در صورت خیر، مبنای حقوقی و فنی تأیید چه بوده است؟
۳) آیا در بازه بازگشایی کوتاه، الگوی ورود/خروج کدها نشاندهنده دسترسی ترجیحی یا هماهنگی میان بازیگران بوده است؟ آیا بررسی نحوه ارسال سفارشها انجام خواهد شد؟
۴) آیا ناشر اطلاعات مادی یا برگزاری جلسهای را پس از بازگشایی منتشر کرده است که میتواند انگیزه تصمیم ناظر را توجیه کند؟
۵) آیا ناظر برنامهای برای بازبینی رفتار بازار و انتشار گزارش شفاف از چرایی صدور مجوز معامله و سپس تعلیق دارد؟
۵. پیامدها و ریسکها برای بازار و سهامداران خرد
• اعتماد بازار متزلزل میشود؛ بازگشاییهایی که بدون شفافیت دلیل و منطق انجام میشوند، سرمایهگذاری مبتنی بر اطلاعات عمومی را تضعیف میکنند.
• رفتار ناظر بهگونهای که معاملات تایید شوند ولی سپس تعلیق اعمال شود، میتواند انگیزه سفتهبازی دورهای و سود بردن از پنجرههای کوتاه را افزایش دهد.
• سهامداران حقیقیِ حاضر در معاملات ممکن است در کوتاهمدت بازنده یا برنده شوند، اما میانمدت زیان بزرگتر از دست رفتن اعتبار و نقدشوندگی برای همه است.
۶. توقعات سهامداران از ناظر و ناشر
برای شفافسازی و بازگرداندن اعتماد، لازم است اقدامهای زیر انجام شود:
• ناظر باید یک گزارش علنی و دقیق از توالی وقایع و دلایل فنی/اطلاعاتی صدور هر پیام منتشر کند (شامل زمانبندی دقیق تصمیمها و اطلاعات دریافتی).
• اگر شواهدی از دسترسی ترجیحی یا هماهنگی میان کدها وجود داشته باشد، باید بررسی فوریتی درباره کارگزاریها، زمانارسال سفارشها و تجمیع سفارشها صورت گیرد.
• در صورتی که بررسیهای ناظر نشان دهد اطلاعات مادی یا ناقص بودن اطلاعات موجب تصمیمگیری اشتباه شده، باید مکانیسم ابطال معاملات یا اعمال اقدامات جبرانی شفاف و بر مبنای مقررات اجرایی شود.
• ناشر باید در اسرع وقت نسبت به انتشار گزارش وضعیت اطلاعاتی، توضیح درباره موضوعات مورد بررسی و ارائه زمانبندی برای رفع ابهامات اقدام کند.
• برای جلوگیری از تکرار، پیشنهاد میشود ناظر در موارد مشابه اجازهی معامله را تنها پس از انتشار توضیحیه موقت از سوی ناشر یا قفل کامل نماد صادر کند.
۷. سوالات مهمی که که ناظر باید پاسخ دهد • چه اطلاعاتی بین ساعت ۰۹:۴۱ تا ۱۱:۰۴ به دست ناظر رسید که منجر به نوسان وضعیت نماد شد؟
• معیار ناظر برای تأیید معاملات در بازه زمانی میانی چه بود؟ آیا مکانیسمهای فنی (مثل فیلترهای الگوریتمی) اعمال شد؟
• آیا بررسیهای پسین برای شناسایی الگوهای معاملاتی مشکوک در دستور کار است و چه زمانبندیای برای انتشار نتایج وجود دارد؟
عملکرد امروز در نماد وگردش بیش از آنکه نشانهای از مدیریت ریسک و نظارت هوشمند باشد، تصویری از تصمیمگیری متناقض و کمبود شفافیت ارائه کرد. این وضع نه تنها حقوق سهامداران خرد را به خطر میاندازد، بلکه امکان شکلگیری رفتارهای متمرکز و سودجویانه در پنجرههای کوتاه را تسهیل میکند. پاسخهای سریع، مستدل و مستند ناظر و ناشر تنها راه بازگرداندن اعتماد به این نماد و تابلو است.
نویسنده: علی ال بویه