کاهش مصرف انرژی با توسعه فیبر نوری / ارتباطات آینده نگر در دستور

به گزارش صدای بورس؛ کنفرانس ملی مخابرات برگزار شد. تمرکز اصلی کنفرانس بر اجرای پروژه ملی «سواپ» (مهاجرت از کابل مسی به فیبر نوری) است که به‌عنوان بزرگ‌ترین طرح توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کشور شناخته می‌شود. در ابتدای این کنفرانس، ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، پروژه سواپ را نقطه عطفی در تاریخ ارتباطات کشور توصیف کرد و پروژه «گذار از کابل مسی به فیبر نوری» (سواپ) را یک اقدام توسعه‌ای و «نقطه عطفی در تاریخ ارتباطات کشور» دانست و بر لزوم حرکت جسورانه در این مسیر تأکید کرد.

وی افزود: بی‌تردید امروز را باید نقطه‌عطفی در تاریخ ارتباطات کشور دانست؛ روزی که حاصل نزدیک به یک قرن تلاش و تجربه به ثمر می‌نشیند. ما با احترام و قدردانی از تمامی زحمات نسل‌های پیشین، اکنون در مسیر طبیعی تحول فناوری گام برمی‌داریم تا کیفیت ارتباطات مردم به‌طور ملموس ارتقا یابد.

هاشمی با تأکید بر لزوم نگاه آینده‌نگرانه به این پروژه، گفت: اگر سیم مسی برای ۱۰۰ سال بوده است، آیا فیبر نوری هم برای ۱۰۰ سال خواهد بود؟ روندها نشان می‌دهد این زمان کوتاه‌تر شده و حتماً در کنار کار توسعه‌ای، باید نگاه آینده‌نگر به بحث ارتباطات ماهواره‌ای و کوانتومی را که می‌توانند تغییرات جدی ایجاد کنند، مدنظر داشته باشیم.

وی اظهارداشت: تلاش ما این است که کل زیست‌بوم ارتباطات را به حرکت درآوریم و همه در کنار هم، در مسیر پیشرفت و تحول گام برداریم. این پویایی باید در ابعاد و حوزه‌های مختلف شکل بگیرد.

وزیر ارتباطات کمک به کاهش مصرف انرژی را یکی از کارکردهای مهم این پروژه برشمرد و بیان کرد: کشور با بحث ناترازی برق مواجه است. ارتباطات بر بستر فیبر نوری به‌عنوان ارتباطات سبز شناخته می‌شود؛ این فناوری نه تنها کیفیت ارتباطات را افزایش می‌دهد، بلکه مصرف انرژی را نیز کاهش می‌دهد.

هاشمی گفت: همه این تلاش‌ها و اقدامات بلندپروازانه، ضرورتی است که مبتنی بر وفاق و در راستای رضایت مردم دنبال می‌شود. در راستای وفاق، اقدام رقابتی انجام نخواهیم داد و انحصار وجود نخواهد داشت.

ستار هاشمی با اشاره به ضرورت استفاده اشتراکی از بستر موجود، تأکید کرد: به هیچ عنوان اجازه ایجاد انحصار در این حوزه داده نمی‌شود. وی افزود: ما نگاه حذفی در این حوزه نداریم و به هیچ عنوان اجازه ایجاد انحصار نمی‌دهیم؛ اجرای مصوبات در رگولاتوری به صورت جدی پیگیری می‌شود. با اینکه بازیگران مختلفی در عرصه توسعه فیبر نوری در کشور حضور دارند، اما بازوی اصلی، شرکت ملی مخابرات است که با در اختیار داشتن زیرساخت‌های مورد نیاز، قصد دارد پروژه سواپ را اجرا کند.

هاشمی به وضعیت ضعیف اقتصاد بخش ارتباطات اشاره کرد و از اپراتورها فعال در حوزه توسعه فیبر نوری و مخابرات خواست: با هم‌افزایی و همکاری، اقتصاد این بخش را تقویت کنند تا همه بویژه مردم از آن سود ببرند.

وی افزود: فناوری همواره مسیر تکامل خود را می‌پیماید؛ از ارتباطات ابتدایی انسان با آتش و دود گرفته تا خطوط مسی و امروز، فیبر نوری. تحولات فناورانه شتاب گرفته و ما نیز باید با نگاهی آینده‌نگر، خود را آماده‌ی مراحل بعدی این مسیر کنیم.

در ادامه سخنرانی، هاشمی بر اهمیت وفاق و همدلی در خانواده ارتباطات تأکید کرد: واقعیت آن است که در سال‌های گذشته فاصله‌هایی میان بخش‌های مختلف این خانواده وجود داشت؛ اما در دولت چهاردهم با تأکید بر وحدت و همکاری واقعی، نه در شعار بلکه در عمل، شاهد نتایج ملموسی بوده‌ایم. تجربه موفق وفاق در دوره‌های اخیر نشان داد که همکاری صادقانه، موتور محرک توسعه‌ی پایدار در حوزه ارتباطات خواهد بود.

پس از سخنرانی وزیر، محمد جعفرپور، مدیرعامل شرکت مخابرات ایران، به تشریح جزئیات پروژه سواپ پرداخت و اعلام کرد: امروز، در عصر هوش مصنوعی و زمانی که تقریباً تمام جنبه‌های زندگی مردم به اینترنت وابسته است، فراهم کردن اتصال پایدار، سریع و باکیفیت به شبکه، نه فقط یک خدمت، بلکه یک ضرورت اساسی به شمار می‌آید. جعفرپور افزود: حدود یک قرن از آغاز ارائه خدمات تلفنی در ایران می‌گذرد. نخستین خطوط تلفن عمومی در سال ۱۳۰۴ به مردم عرضه شد و از آن زمان، زیرساخت‌های ارتباطی مسیر طولانی و پرتحولی را طی کرده‌اند.

مدیرعامل مخابرات توضیح داد: در دهه‌های گذشته، فناوری‌های مختلفی مانند سوئیچ‌های دیجیتال، سوئیچ‌های IP و سایر تجهیزات نوین مخابراتی وارد شبکه شدند و هرکدام گامی رو به جلو در توسعه ارتباطات کشور محسوب می‌شدند. اما نقطه اوج این پیشرفت‌ها، با ورود فناوری فیبر نوری رقم خورد؛ فناوری‌ای که پهنای باند بالا، سرعت انتقال چشمگیر و پایداری بیشتری را نسبت به شبکه‌های مسی به همراه دارد. با این حال، شبکه تلفن و اینترنت کشور هنوز تا حد زیادی بر بستر کابل‌های مسی قدیمی استوار است. این زیرساخت‌ها به‌مرور زمان فرسوده شده‌اند و دیگر پاسخ‌گوی نیازهای ارتباطی امروز جامعه نیستند.

جعفرپور بر لزوم مهاجرت اساسی از کابل مسی به فیبر نوری تأکید کرد: به همین دلیل، لزوم یک مهاجرت اساسی از کابل مسی به فیبر نوری به عنوان یکی از اولویت‌های ملی مطرح شده است. شرکت مخابرات ایران از سال ۱۳۹۵ ارائه خدمات مبتنی بر فیبر نوری را آغاز کرد، اما سرعت توسعه این طرح تاکنون محدود بوده است. آمارها نشان می‌دهد که در حال حاضر، کمتر از هشت درصد از مشترکان به ارتباطات فیبر نوری دسترسی دارند. این در حالی است که نیاز به اینترنت پرسرعت و پایدار، هر روز بیشتر از گذشته احساس می‌شود و آینده ارتباطات کشور، بدون شک بر پایه گسترش شبکه فیبر نوری شکل خواهد گیرد.

مدیرعامل مخابرات از آغاز عملیات اجرایی پروژه سواپ خبر دادو گفت: امروز بخش عمده‌ای از بار ارتباطی کشور بر دوش شبکه‌های تلفن همراه قرار دارد. آمارها نشان می‌دهد که حدود ۸۰ درصد از ترافیک ارتباطی از طریق شبکه‌های موبایل جابه‌جا می‌شود. این موضوع ضرورت ارتقا و به‌روزرسانی زیرساخت‌های ارتباطات سیار را بیش از پیش آشکار می‌کند. از سوی دیگر، فرسودگی شبکه تلفن ثابت و خطوط خانگی موجب شده بخش قابل توجهی از کاربران، حتی در مکان‌های ثابت، ترجیح دهند برای دسترسی به اینترنت از شبکه موبایل استفاده کنند.

وی توضیح داد: همین مسئله باعث افزایش فشار بر شبکه‌های سیار و کاهش کیفیت خدمات موبایل شده است. در چنین شرایطی، توسعه و نوسازی شبکه ثابت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ارتقای زیرساخت‌های خانگی و ارائه خدمات پرسرعت و پایدار از طریق فیبر نوری، می‌تواند بخشی از ترافیک را از شبکه موبایل به شبکه ثابت منتقل کند و در نتیجه، تعادل و کیفیت هر دو بخش را بهبود بخشد. پروژه انتقال از کابل مسی به فیبر نوری، امروز نه‌تنها یک ضرورت حیاتی است، بلکه اقدامی است که شاید با تأخیر نیز آغاز شده باشد.

مدیرعامل مخابرات به مزایای فنی پروژه اشاره کردو افزود: امروز در سرویس ADSL بیشتر از ۱۶ مگابیت نمی‌توانیم ارائه دهیم، ولی با فیبر نوری ارائه خدمات با سرعت ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه امکان‌پذیر است و هم‌اکنون برای ۸۰۰ هزار نفر استفاده می‌شود. با توجه به بحث ناترازی برق در کشور، با اجرای پروژه سواپ، مراکز تلفن دیجیتال جمع‌آوری خواهند شد. مراکز تلفن ۱۰۰k و ۱۲۰k که مصرف برق زیادی دارند، می‌توانند جای خود را به سرویس‌های کلاد AIN-DES بدهند که تنها با یک رک قابل اجرا هستند.

جعفرپور تأکید کرد: طبق آمار، مصرف برق در کاربران کابل مسی حدود ۸ برابر بیشتر از کاربران فیبر نوری است. در کشور ما، زمانی که در حوزه فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی هنوز بکر و دست‌نخورده است، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر رشد تولید ناخالص داخلی از طریق افزایش سهم اقتصاد دیجیتال داشته باشد. ما امیدواریم با اجرای پروژه سواپ، در راستای اهداف برنامه هفتم توسعه گام مؤثری برداریم. در این جلسه و در دو روز آینده، حدود ۳۰۰ پیمانکار مخابراتی که قرار است پروژه را اجرا کنند و بیش از ۱۵۰ تولیدکننده حضور دارند.

مدیرعامل مخابرات به اشتغال‌زایی پروژه پرداخت و افزود: این حجم از فعالیت‌ها و اقداماتی که قرار است انجام شود، می‌تواند زمینه‌ساز اشتغال‌زایی گسترده در کشور باشد اجرای این پروژه‌ها باعث می‌شود خدمات پزشکی از راه دور برای افرادی که در مناطق دور از تهران زندگی می‌کنند، با کیفیت بالا و سرعت مناسب انجام شود؛ امری که با اینترنت کنونی عملاً ممکن نیست.

وی بر اهمیت دولت الکترونیک تأکید کرد: یکی از اهداف مهم دولت و وزارت ارتباطات، تحقق دولت الکترونیک است. امروز شبکه دولت بر بستر شبکه مخابرات ایران اجرا شده و برنامه‌ریزی شده تا ۱۰۰ درصد این ارتباطات به فیبر نوری منتقل شود. این اقدام می‌تواند پایداری ارتباطات در شبکه دولت را تضمین کرده و زمینه‌ساز اجرای کامل مفهوم «ابر دولت» باشد. این پروژه بدون تردید بزرگ‌ترین پروژه ICT کشور است.

مدیرعامل مخابرات به سرعت اجرای پروژه اشاره کردو ادامه داد: اگر در گذشته ۱۰۰ سال طول کشید تا زوج‌سیم‌های مسی به تمام نقاط کشور و بیش از ۲۷ میلیون مشتری ایرانی برسند، امروز می‌خواهیم با یک جهش بزرگ و حرکتی رو به جلو، در مدت تنها پنج سال، کل این بستر شبکه را به فیبر نوری تبدیل کنیم. البته اجرای چنین پروژه‌ای عظیم، به‌صورت یک‌جانبه امکان‌پذیر نیست و نیازمند همکاری و هم‌افزایی تمام بخش‌هاست. امروز، برخلاف بسیاری از صنایع که با کاهش نیرو مواجه‌اند، صنعت ICT نه‌تنها دچار افت نشده بلکه به‌واسطه اجرای این پروژه بزرگ، موجب افزایش جذب نیروی انسانی نیز شده است.

به گفته جعفرپور در حال حاضر شاهد حضور سرمایه‌گذاران داخلی هستیم که با درک توجیه اقتصادی این پروژه، تمایل بالایی برای ورود سرمایه‌های ملی به آن دارند.در حوزه اپراتوری، شرکت مخابرات ایران به‌عنوان اکوموتیو و موتور محرک صنعت ICT کشور شناخته می‌شود. اگر این شرکت با قدرت و هماهنگی عمل کند، می‌تواند کل صنعت را متحول کند.

مدیرعامل مخابرات بر مشارکت اپراتورها تأکید کرد: همچنین برنامه‌ریزی شده تا در مسیر اجرای این پروژه، مشارکت گسترده‌ای با سایر اپراتورهای مخابراتی کشور شکل گیرد. اجرای این طرح بدون همکاری همه شرکت‌های مخابراتی ممکن نیست و ما بر این باوریم که نقش شرکت‌های کوچک نیز در این میان حیاتی است. به همین دلیل، سهم این شرکت‌ها در اجرای پروژه به‌صورت کامل تضمین خواهد شد.

در ادامه، جعفرپور به مزایای اقتصادی پروژه پرداخت و گفت: افزایش ضریب نفوذ اینترنت و توسعه ارتباطات ثابت تأثیر بالایی بر رشد GDP کشور دارد و سهم اقتصاد دیجیتال از GDP با اجرای پروژه سواپ می‌تواند به بالای ۱۰ درصد برسد. با کامل شدن پروژه سواپ، عدالت ارتباطی برقرار خواهد شد و دسترسی به اینترنت پرسرعت در سراسر کشور فراهم می‌شود تا هر فرد در هر نقطه‌ای از ایران خدماتی مشابه تهران دریافت کند.

مدیرعامل مخابرات به رایگان شدن خدمات اشاره کردو اظهارداشت: هزینه ۲ میلیون تومانی اتصال فیبر نوری به ساختمان‌ها با اجرای پروژه سواپ، حذف شده و این خدمت از این پس رایگان خواهد بود.هزینه سیم‌کشی و اتصال فیبر نوری رایگان می‌شود. گذار کامل به فیبر نوری با ۷۰ درصد تولید داخلی تجهیزات انجام می‌شود.

وی به وضعیت پروژه در کشورهای دیگر توضیح داد: در بیشتر کشورها از جمله آلمان، بریتانیا، فرانسه، چین، ژاپن، کره جنوبی و غیره، پروژه سواپ آغاز شده و پیشرفت آن در حال حاضر به ۸۰ الی ۹۰ درصد رسیده است.

جعفرپور افزود: وقتی کیفیت و ظرفیت اینترنت در حوزه ثابت افزایش پیدا کند قطعاً تاثیر بسیار مثبتی بر روی کیفیت اینترنت موبایل خواهد داشت چرا که هم می‌توانیم تمام سایت‌های BTS موبایل اپراتورهای همراه را به شبکه فیبر نوری متصل کنیم و هم حجم بسیار زیادی از بار شبکه موبایل به شبکه ثابت حرکت کند.

موفقیت پروژه ملی فیبرنوری با همراهی همه ذی نفعان محقق می‌شود

در بخش پایانی کنفرانس، حمید فتاحی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری)، بر ضرورت هم‌افزایی اپراتورها تأکید کرد: توسعه فیبر نوری بدون همکاری همه بازیگران ICT ممکن نیست.موفقیت پروژه ملی مهاجرت از کابل مسی به فیبرنوری نیازمند همراهی، همدلی و تعهد عملی همه ذینفعان است.

وی افزود: هر اختلال در اجرای این طرح می‌تواند نظم کل اکوسیستم ارتباطات را برهم بزند. وزارت ارتباطات نقش استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود، از جمله زیرساخت‌ها و نیروی انسانی شرکت مخابرات ایران را جدی گرفته است.

فتاحی خواستار همکاری دو یا چندجانبه ویژه سایر اپراتورها شد: تا پروژه بزرگ سواپ با هماهنگی و همراهی به سرانجام برسد. کنفرانس ملی مخابرات فرصت مغتنمی است تا فعالان صنعت مخابرات، پیمانکاران، سرمایه‌گذاران و مسئولان با یکدیگر ملاقات کنند و در خصوص نحوه اجرای این پروژه مهم بحث و تبادل نظر کنند.