بیش از ۵ هزار سال، طلا در کنار کاربردهای مختلف، وظیفه حفظ ارزش دارایی‌ها و ثروت مردم را بر عهده داشته است. اما حفظ طلا به صورت فیزیکی همواره مشکلاتی را به همراه داشت. با ظهور و گسترش فناوری بلاکچین، بازارهای مالی جهان با ابزارهای نوینی آشنا شدند. با توکنیزه شدن دارایی‌ها، بازار طلا نیز از این وضعیت بهره برد که نتیجه آن، تولد توکن‌های طلا بود.

به گزارش صدای بورس، توکن طلا، یک جهش منطقی از مرحله حمل و نگهداری طلای فیزیکی به نسخه دیجیتال بود. از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون، ارزش بازار توکن‌های طلا روندی صعودی داشته و از مرز ۲.۵ میلیارد دلار گذشته است. پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارند که در سال‌های آینده این روند ادامه خواهد داشت.

توکن طلا چیست؟

توکن طلا یک توکن دیجیتال بر بستر بلاکچین است که به عنوان گواهی مالکیت دیجیتال، نشان‌دهنده مالکیت مقدار معینی از فلز طلای فیزیکی است. این طلا به صورت فیزیکی در مکانی معتبر و امن نگهداری می‌شود. این توکن‌ها دارای مزیت‌های زیادی همچون مالکیت جزئی (کسری)، سهولت خرید و فروش و دسترسی آسان‌تر نسبت به طلای فیزیکی هستند. تاکنون ۱۸ توکن طلا معرفی شده است که ۷ توکن هنوز جایگاهی در بازار کریپتوکارنسی ندارند. بزرگترین توکن‌های طلا با ارزش بازار بیش از یک میلیارد دلار، Tether Gold با رتبه ۷۳ و PAX Gold با رتبه ۸۶ بازار کریپتوکارنسی هستند.

به طور کلی، رمزارزهای با پشتوانه طلا با ترکیب ارزش سنتی و نوآوری دیجیتال، امکان سرمایه‌گذاری پایدار و ملموس را فراهم می‌کنند. عملکرد این توکن‌ها مشابه ETFهای طلا و هر توکن نشان‌دهنده مقدار معینی از این فلز گرانبهاست. توکن‌های طلا به دلیل ثبات بر پایه ارزش تاریخی طلا، نگرانی سرمایه‌گذاران درباره بی‌ثباتی و نوسان‌های شدید بازار کریپتوکارنسی را رفع می‌کنند و به همین دلیل، برای کسانی که به دنبال انعطاف‌پذیری و امنیت توامان هستند، گزینه جذابی به شمار می‌روند.

روش کار

برای توکنایز کردن طلا مراحل زیر باید طی شود:

طلای فیزیکی: طلای فیزیکی (همچون شمش) خریداری و به دست شخص ثالث در مکانی امن ذخیره و نگهداری می‌شود.

دیجیتالی شدن: مالکیت این مقدار طلا بر بستر بلاکچین تبدیل به توکن‌های دیجیتال می‌شود.

بازنمایی: هر توکن نماینده مقدار معینی از طلای فیزیکی (اغلب یک گرم یا یک اونس) است.

صدور: یک شرکت به پشتوانه این طلای فیزیکی اقدام به صدور و انتشار توکن‌های دیجیتال می‌کند.

متولی‌گری: شخص ثالث به عنوان متولی از طرف دارنده توکن‌ها از طلای فیزیکی در مکانی امن محافظت می‌کند.

مزایای توکن‌سازی طلا

دسترسی: این توکن‌ها امکان سرمایه‌گذاری در هر مقدار طلا را بدون نیاز به حمل، نگهداری یا انتقال آن فراهم می‌کنند.

مالکیت کسری: این توکن‌ها امکان خرید قطعات بسیار کوچک طلا را فراهم می‌کند. این کار با طلای فیزیکی عملی نیست.

معامله‌پذیری: این توکن‌ها را می‌توان در صرافی‌های کریپتوکارنسی یا پلتفرم‌های دیگر خرید و فروش کرد. این توکن‌ها از نقدشوندگی بیشتری نسبت به طلای فیزیکی برخوردار هستند.

شفافیت: فناوری بلاکچین، سابقه شفاف و تغییرناپذیری از همه تراکنش‌ها را ارائه می‌کند.

قابلیت بازخرید: بسته به شرایط ناشر، برخی توکن‌ها به دارندگان امکان می‌دهند تا آنها را در ازای طلای فیزیکی، بازخرید کنند.

دسترسی جهانی: از آنجا که توکن‌های طلا بر بستر فناوری بلاکچین منتشر می‌شوند، برخلاف طلای فیزیکی از امکان دسترسی و خرید و فروش جهانی برخوردار هستند.

هزینه توکن‌ طلا

نگهداری از طلای فیزیکی که پشتوانه توکن‌های طلاست، چقدر هزینه دارد؟ این موضوع مهمی است که در سرمایه‌گذاری مورد توجه قرار می‌گیرد. از میان ۱۱ توکن طلای فعال، هزینه نگهداری طلای دو توکن معادل صفر است. این ویژگی، سرمایه‌گذاری برای این توکن‌ها را مقرون به صرفه می‌کند. هزینه نگهداری طلای ۹ توکن دیگر نیز بین ۰.۱ درصد (Cash Telex) تا ۰.۶ درصد (DigixGlobal) متغیر است.

یکی از مواردی مهمی که درباره توکن‌های طلا باید در نظر گرفت، این است که شما به عنوان مالک توکن باید بتوانید با تحویل آن، طلای فیزیکی دریافت کنید. برخلاف دیگر رمزارزها، در اینجا نگرانی بزرگی وجود دارد. در تئوری، وقتی یک توکن طلا در قبال دریافت طلای فیزیکی تحویل داده می‌شود، باید نابود و از چرخه خارج شود.

توکن‌های برتر

تاکنون ۱۸ توکن طلا معرفی شده است که در اینجا به سه مورد از مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.

تترگولد

این توکن امکان سرمایه‌گذاری در مقادیر بسیار اندک طلا را برای سرمایه‌گذاران خرد فراهم می‌کند. تترگولد متعلق به همان شرکتی است که استیبل‌کوین تتر را عرضه کرده است. اما این توکن به جای دلار آمریکا، به ارزش دلار وابسته است. در بازار رمزارزها، تترگولد با بیش از ۱.۳ میلیارد دلار ارزش بازار، رتبه ۷۰ را در اختیار دارد.

پکس‌گولد

این توکن را شرکت Paxos منتشر کرده است. موسس صرافی itBit در سنگاپور نیز همین شرکت است. این شرکت، یک متولی قانونی و تحت نظارت است که بر اساس منشور اداره خدمات مالی ایالت نیویورک فعالیت می‌کند و یکی از متداول‌ترین روش‌های مالیکیت طلا از طریق کریپتوکارنسی به شمار می‌رود. پکس‌گولد با بیش از یک میلیارد دلار ارزش بازار، در رتبه ۸۵ بازار کریپتوکارنسی جای دارد.

دیجیکس‌گلوبال

برای کسانی که به دنبال سرمایه‌گذاری در طلای فیزیکی هستند اما امکان نگهداری و احتمالا پول فیزیکی مورد نیاز برای خرید یک شمش کامل را در اختیار ندارند، این توکن گزینه مناسبی است. از طریق این توکن، کاربران می‌توانند در صندوق‌های ETF طلا هم مشارکت کنند.

جایگاه بیت‌کوین

بیت‌کوین را «طلای دیجیتال» می‌نامند، اما این فقط یک لقب است و نمی‌توان آن را در گروه کریپتوهای با پشتوانه طلا، فلزات گرانبها یا حتی ارز قرار داد. ارزش بیت‌کوین ناشی از عوامل مختلف همچون ماهیت غیرمتمرکز، قابلیت استفاده، میزان تقاضا و ارزش فناورانه آن است.

توکن طلا در ایران

با معرفی و عرضه توکن‌های طلا در بازارهای جهانی، در بازار ایران نیز عده‌ای به فکر عرضه این نوع دارایی افتاده‌اند. اما اطلاعات موجود نشان می‌دهد که این توکن از استانداردهای مورد نیاز برخوردار نیست.

این توکن که با نام TALA عرضه شده، مدعی است معادل یک اونس طلای ۲۴ عیار است. در وایت‌پیپر این پروژه آمده است که این توکن بر بستر بایننس اسمارت‌چین ساخته شده و پشتوانه آن در خزانه شرکتی به نام Dotone Gold و بانک‌های معتبر ذخیره شده است. عرضه کل این توکن به میزان ۳ میلیون و ۲۲۰ هزار عدد اعلام شده است. همچنین طبق وعده، قصد دارند نوعی گواهی مالکیت دیجیتال و نقدشونده برای طلا ارائه دهند. در حال حاضر این توکن در کوین‌مارکت‌کپ لیست شده و با قیمت ۳۶۴۷.۵۹ دلار و ارزش بازار ۱۱۷.۴ میلیون دلار خرید و فروش می‌شود. آخرین آمار معاملات این توکن معادل ۲۶۰۰ عدد بوده است. این توکن در رتبه ۵۴۲۱ بازار کریپتوکارنسی قرار دارد.

با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهند که این پروژه با ایرادهای متعددی مواجه است. به عنوان مثال، هیچ سندی از بانک‌ها یا خزانه‌ها ارائه نشده است و گزارش حسابرس، گواهی بیمه و شماره سریال شمش‌ها وجود ندارد. در زمان نگارش این مطلب، قیمت هر توکن ۳۶۴۶.۴ دلار و بالاتر از قیمت طلای فیزیکی بود. کوین‌مارکت‌کپ این پروژه را غیرقابل اعتماد معرفی کرده است.