به گزارش صدای بورس، «به تازگی دو شرکت را پذیرش کردهایم که یکی از آنها شرکت «احیا استیل بافت» که حوزه تخصصی تولید آن آهن اسفنجی با ظرفیت یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن است و شرکت دیگری که ما مشاوره عرضه و پذیرش آن هستیم «توسعه آب آسیا» است که در حال حاضر موافقت پذیرش آن گرفته شده و به زودی با نماد «آب» درج میشود.» این متن بخشی از گفتههای سید علی سجادی، مدیرعامل مشاور سرمایهگذاری نیکان آفاق بود.
* چه شد که نیکان آفاق را تاسیس کردید؟
سابقه فعالیت این شرکت به بیش از ۱۰ سال پیش بر میگردد که جمعی از مدیران تأمین سرمایه امین اقدام به ایجاد این شرکت کردند. شرایط به گونهای بود که این نهاد مالی با پشتوانه سابقه مدیران خود پا به عرصه رقابت در بازار سرمایه گذاشت و به عنوان یک مجموعه کاملا خصوصی از طرف هیچ نهاد و ارگانی حمایت نمیشد و باید با نهادهای مالی بسیار بزرگ مانند تأمین سرمایهها رقابت میکرد.
* خدمات اصلی شما چیست؟
عمده خدمات مجموعه ما در حوزه خدمات مالی بوده و سهم خوبی از بازار تأمین مالی در سال را نصیب خود کردهایم و در سال جاری توانستهایم یک همت اوراق منتشر کنیم و حدود ۹ همت نیز در دست پیگیری است و سعی داریم به زودی به مرحله انتشار برسانیم. همچنین در بخشهای دیگر مانند اصلاح ساختار و ساختار سازی نیز فعالیتهای ویژهای داشتهایم برای مثال مشاور مناطق آزاد برای تاسیس بورس بینالمللی مناطق آزاد بودهایم. امین آفاق در تمامی این سالها سعی داشته است که در زمینه نوآوری پیشرو باشد و بتواند خدماتی را به بازار عرضه کند که پیش از این در آن وجود نداشته است و در حقیقت گامی برای توسعه بازار، اقتصاد و رشد کشور برداشته شود.
* گفتید تاسیس بورس بینالملل، چه فعالیتی در این حوزه داشتهاید؟
ما یک نقیصهای در بازار داشتیم که امکان برطرف شدن آن با استفاده از بستر قانونی مناطق آزاد وجود داشت اما علت تاخیر در تاسیس آن، شرایطی بود که پس از لغو یک طرفه برجام توسط ایالات متحده آمریکا ایجاد شد و این شرایط با تعدد این تحریمها در ادامه گسترش پیدا کرد. البته این را اعتقاد داریم که در همین شرایط نیز ایجاد چنین بورسی موجب رشد و ترقی کل بازار میشود. ضمن اینکه در دولت شهید رئیسی این پروژه در آستانه پذیره نویسی بود اما با شهادت ایشان این بورس موقتا متوقف شد اما دولت چهاردهم بسیار به این موضوع تمایل دارد و مشتاق است که این موضوع در اسرع وقت به نتیجه برسد.
* در حوزه ساختار سازی چه فعالیت دیگری داشتهاید؟
مورد دیگری که در حوزه ساختار سازی دنبال میکنیم صندوق وقف آستان قدس رضوی است و به دنبال طراحی این صندوق به نحوی هستیم که هم الزامات اقتصادی و قانونی آن رعایت شود و از سمتی دیگر طراحی آن مورد تایید کمیته فقهی باشد تا هر چه زودتر این صندوق به مرحله تاسیس برسد.
* از صندوقهای خود بگویید.
یکی از صندوقهای ما درآمد ثابت سپهر خبرگان نفت(سخند) است که به دلایلی بزرگ نشده است اما با توجه به شرایط فعلی و بازدهی مناسب و رقابتی این صندوق، برنامه داریم که این صندوق به شرایط مطلوب و اندازه حداقل هزار میلیارد تومان برسد. همچنین در دو سال اخیر صندوق املاک و مستغلات امین شهر تواسته است به خوبی در این بازار به فعالیت بپردازد که با ۱.۷ همت دارایی شروع به فعالیت کرد و با اخذ مجوز افزایش سرمایه از سازمان بورس، خالص ارزش دارایی صندوق به حدود ۷ همت میرسد.
* صندوقهای زمین و ساختمان و املاک و مستغلات در سالهای گذشته عملکرد جذابی نداشتند؛ شما در این حوزه برنامهای دارید؟
معتقدیم صندوق زمین و ساختمان میتواند ابزاری مناسب برای بانکها و نهادهای عمومی باشد که زمینهای خود را که قابلیت فروش و سرمایهگذاری در آن ندارند را در چنین بستری ارائه کنند تا پروژه مناسبی برای آن تعریف و از طریق منابع عمومی تأمین مالی شود و از این طریق هم نهاد مربوطه سود خواهد برد که دارایی خود را فعال و نقد کند و از سویی دیگر سرمایهگذار خرد با سرمایهگذاری در این صندوقها میتواند سود قابل قبولی را کسب کند. در زمینه صندوقهای املاک و مستغلات نیز بانکهایی که بخش قابل توجهی از داراییهای آنها در قالب املاک در داخل بانک فریز شده است میتوانند با واگذاری املاک واجد شرایط و جذاب خود این صندوقها، ضمن رعایت الزامات قانونی، سود مناسبی نیز شناسایی کنند. از طرف دیگر این صندوقها به شرط مدیریت مناسب میتوانند پاسخگوی بخش قابل توجهی از تقاضای سرمایهگذاری در املاک باشند که ضمن تأمین بازدهی بازار املاک، نقد شوندگی، شفافیت و معافیت مالیاتی نیز دارند.
* صندوق جدیدی هم خواهید داشت؟
برنامه دیگر ما تاسیس صندوق بازارگردانی است و علت آن نیز انتشار متعدد صکوک و اوراق سلف توسط نیکان آفاق است که با این کار میتوانیم در حوزه بازارگردانی اوراق نیز فعال شویم و منبع درآمد جدیدی به شرکت اضافه کنیم و هزینه خود را نیز کاهش دهیم. همچنین این اتفاق در جهت تکمیل زنجیره ارزش خواهد بود. ضمن اینکه نیاز به دریافت مجوز بازارگردانی داشتیم که با دریافت مجوز صندوق بازارگردانی این را برطرف میکنیم و در این حوزه نیز سعی داریم که فعالیت خود را گسترش دهیم و تا پیش از این صرفا کارمزد مشاور عرضه و پذیرش دریافت میکردیم اما از این پس میتوانیم از این منابع نیز کسب درآمد کنیم.
* صندوق با ساختار جدید چطور؟
از سال قبل ایجاد صندوق پروژه فعال در حوزه تولید انرژی تجدید پذیر را برنامه ریزی کردیم که توانستهایم صندوقی با ظرفیت تولید ۵۰۰ مگاوات برق تجدیدپذیر را با مشارکت ساتبا تعریف کنیم و به نظر میرسد که موافقت اصولی آن از سازمان اخذ شده است و در جریان تاسیس میباشد. همچنین باید بر این نکته تاکید کنم که طبق توافقات صورت گرفته با وزارت نیرو، خریداران حقوقی این صندوق مانند کارخانجات و شرکتهای تولیدی میتوانند از سرمایهگذاری مستقیم در تولید انرژی تجدید پذیر که از مشوقهای متنوع این وزارتخانه در حوزه برق تجدیدپذیر است بهره ببرند.
* شرکت جدیدی را به بازار عرضه میکنید؟
در حوزه انتشار اوراق و عرضه و پذیرش شرکتها در بازار سرمایه نیز توانستهایم به تازگی دو شرکت را در بورس پذیرش کنیم که یکی از آنها شرکت «احیا استیل بافت» که حوزه تخصصی تولید آن آهن اسفنجی با ظرفیت ۸۰۰ هزار تن تولید در سال است و با تکمیل و بهره برداری از طرح توسعه خود، ظرفیت خود را به یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن رسانده است و در حال حاضر در صف عرضه اولیه قرار دارد. شرکت دیگری که ما مشاوره عرضه و پذیرش آن هستیم توسعه آب آسیا است که اولین شرکت فعال در صنعت آب است که موافقت پذیرش آن گرفته شده و به زودی با نماد «آب» درج میشود.
* فعالیت اصلی «آب» در چه حوزهای است؟
این شرکت پلنتی که دارد در بندر عباس توانایی تولید روزانه یک میلیون و نیم متر مکعب آب شیرین از آب دریا دارد. همچنین از این میزان و در حال حاضر، توانایی شیرینسازی ۴۰۰ هزار متر مکعب فعال است.
* وضعیت انتشار اوراق در سالهای گذشته چگونه بود؟
در بخش انتشار اوراق و با توجه به سابقه مجموعه، در این حوزه به طور مستمر فعال بودهایم اما مسئله اصلی که در این سالها متفاوت بوده اینکه در گذشته، تعداد شرکتهای تأمین سرمایه بسیار محدود بود اما هم اکنون شاهد فعالیت ۱۲ شرکت تأمین سرمایه و شرکتهای متعدد مشاور در این بخش هستیم که رقابت را سخت کرده و به نوعی میتوان گفت که شرکتهای بزرگ و بانکها هر کدام یک تأمین سرمایه در زیر مجموعه خود دارند که فرآیند انتشار اوراق را برایشان انجام میدهد. در چنین وضعیتی و برای جذب سهم از بازار دست به نوآوری زدهایم و به سراغ تأمین مالی پروژهها و شرکتهایی رفتهایم که تا به امروز کسی برای آنها اوراق منتشر نکرده است.
* برای کدام شرکتها به طور ویژه اوراق منتشر کردهاید؟
یکی از این موارد، تأمین مالی پروژهها در مناطق آزاد بوده است که تا پیش از ما کسی حتی به آن فکر نکرده بود و برای نخستین بار مشاور سرمایهگذاری نیکان آفاق با رایزنیهای طولانی که با مسئولان سازمان منطقه آزاد کیش داشت توانست رضایت آنها را جلب و در سال ۱۳۹۸ اولین پروژه منطقه آزاد از طریق بازار سرمایه، تأمین مالی شد. پروژه ترمینال هواپیمایی جدید کیش با انتشار اوراق اجاره ساخته شد.
* با آستان قدس هم همکاری دارید؟
در حال حاضر مشاور آستان قدس برای طراحی و انتشار اوراق خرید دین نیز هستیم که خرید دین تا به امروز تأمین مالی از طریق بازار سرمایه توسط آستان قدس رضوی انجام نشده است. همچنین این اتفاق در راستای تأمین مالی پروژه شارستان که رینگ دور حرم مطهر را شامل میشود خواهد بود چرا که این پروژه از منظر اجتماعی و بازسازی بافت فرسوده برای آستان بسیار حائز اهمیت است. ضمن اینکه از منظر اقتصادی نیز فعالیت بسیار بزرگی محسوب میشود چراکه منطقه اجرای این پروژه برای فعالیتهای اقتصادی مانند هتلداری بسیار مناسب است.
* برای کدام شرکتهای خارج از بورس در حال حاضر اوراق منتشر میکنید؟
همچنین ما در راستای تأمین مالی همه صنایع حتی برای شرکتهای ساخت و سازی که خارج از بورس نیز حضور دارند اما میتوانند شفافیت خود را به سازمان بورس نشان دهند، اوراق منتشر کردهایم و در ادامه نیز این روند ادامه خواهد داشت به این صورت که در حال حاضر قصد داریم برای شرکت حامی نارگون کیش ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق منتشر کنیم که در یک قدمی موافقت اصولی سازمان بورس قرار دارد.
* ارزیابی شما از روش تأمین مالی جمعی در کشور چیست؟
نکته مهم در مورد این شیوه تأمین مالی اینکه باید بررسی شود که شرکتها برای فعالیتهایی این تأمین مالی را انجام دهند که سود پیشبینی شده بالایی داشته باشد و زودبازده باشد، مانند فعالیتهای تجاری و بازرگانی. همچنین شرکتهایی که پروژهای در دست اجرا دارند که ۹۵ درصد آن به اجرا رسیده و ۵ درصد آن باقی مانده نیز میتوانند از این ابزار تأمین مالی به خوبی بهره ببرند. مهم اینکه شرکتهای مشاور طرحهایی را پذیرش کنند که در ادامه با مشکل نکول مواجه نشوند و از طرفی عاملی برای توسعه بازار شوند.
* راهکار دیگری هم برای تأمین مالی سریع وجود دارد؟
عرضه عمومی اوراق و عرضه و پذیرش شرکتها در بازار سرمایه فرآیند طولانی و پیچیده دارد که عرضه خصوصی برای همین موضوع ایجاد شده است تا این فرآیند کوتاهتر شود که از این پتانسیل در بازار سرمایه کمتر استفاده شده است. اوراق مرابحه کوتاه مدت بسیار ابزار جذابی است که در بازار سرمایه جای آن خالی بود و به تازگی امکان انتشار آن ایجاد شده است که شرکتها میتوانند با صرف هزینه و زمان کمتر، اقدام به انتشار اوراق برای تأمین مالی کنند.
* شما تا به امروز ابزار جدیدی برای تأمین مالی رونمایی کردهاید؟
برای اولین بار ما ابزار اوراق تبعی را در بازار سرمایه معرفی کرده بودیم که یک هلدینگ بتواند سهام شرکت زیر مجموعه خود را با یک اختیار فروش بفروشد و برای اینکه بخواهد سهم را برای خودش نگهدارد یک اختیار خرید نیز در کنارش داشته باشد؛ این ابزار تأمین مالی در ابتدا برای شرکت توسعه اعتماد مبین و برای سهام شرکت مخابرات به بهرهبرداری رسید البته که بحثهای دامنهداری در کمیته فقهی ایجاد شد که توانستیم با برگزاری جلسات متعدد مسئولان مربوطه را به اجرای این طرح قانع کنیم. البته باید این را بگویم که فرآیند به مرور پیچیدهتر و طولانیتر شده است چراکه سابقا این فرآیند تنها به مدت ۲ هفته در بورس تهران زمان میبرد که امروزه این فرآیند طولانیتر شده است و نیاز به تایید کمیته سه جانبه دارد که سازمان بورس، بورس مربوطه و سپردهگذاری مرکزی سه ضلع آن هستند.
* علت زمانبر بودن شکلگیری ابزار جدید چیست؟
دو موضوع اصلی در حوزه ایجاد ابزارهای جدید وجود دارد، مورد نخست پیش زمینه فکری است که یک مورد آن میتواند این باشد که ما تصور میکنیم نظارت امری درست و بسیار عالی است پس هرچه بیشتر باشد بهتر است در صورتی که چنینگذارهای صحیح نیست و نظارت حد بهینهای دارد چراکه چنین اتفاقی هزینهها و محدودیتهای خود را ایجاد میکند و اینطور نیست که افزایش نظارت بیشتر فایده بیشتری نیز داشته باشد. نکته بسیار مهم دیگر اینکه خود نهادهای مالی باید این اطمینان را برای سازمان بورس ایجاد کنند که برخی از اختیارات خود را به این شرکتها تفویض کند، برای مثال به عنوان موسس نخستین تأمین سرمایه در ایران در دهه،۸۰ و در روزهای نخست تقریبا هیچ کسب و کار تعریف شدهای در این صنعت وجود نداشت و ما خودمان این موضوع را به سازمان بورس پیشنهاد دادیم که بخشی از بررسیهای لازم برای افزایش سرمایه شرکتها به شرکتهایی که میتوانند در این زمینه مشاوره دهند(مشاور عرضه) تفویض شود تا تسهیل و تسریع در چنین اموری اتفاق بیفتد و از سمتی دیگر بستری برای ایجاد مشاوران عرضه به وجود بیاید که سازمان در این زمینه متقاعد شد و این موضوع را پذیرفت. بنابراین باید تمرکز زدایی از سازمان بورس و سایر نهادها صورت بگیرد که نیازمند همت دو جانبه نهادهای مالی و ارکان مربوطه است تا پروسه تأمین مالی از طریق بازار سرمایه آسانتر شود و در ادامه آن بازار سرمایه توسعه بیشتری پیدا کند.
* برخی میگویند مشاور سرمایهگذاریها به سمت سبدگردانی رفتهاند و ماهیت خودشان را از دست دادهاند...
تا حدی موافقم و به صورت طبیعی میخواهیم برویم به سراغ راحتترین روش کسب درآمد؛ برای مثال صندوقهای سرمایهگذاری بستری مناسب برای چنین اتفاقی ایجاد کردند و در ادامه افراد و نهادها اقدام به دریافت مجوز سبدگردانی برای ایجاد صندوقهای متفاوتی کردند تا داراییهای بسیاری را به سمت خود جذب کنند، این شرکتها از سایر فعالیت اصلی خود، دورتر شدند. حقیقت اینکه برای ارائه خدمات مالی مناسب، باید تیم تحلیل بسیار قدرتمند، تیم مشاور عرضه و پذیرش و تیمی متخصص در حوزه انتشار اوراق داشته باشید که بر فرآیندهای پیچیده مسلط باشند و بتوانند این موضوع را به خوبی پیشببرند.
* برخی از نرخهای تأمین مالی گله دارند، چطور میتوان آن را کاهش داد؟
نرخ تأمین مالی تابعی از شرایط کلی اقتصاد است و در شرایطی که تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی وجود دارد در نهایت عموم مردم که در سپرده یا صندوقهای بازار سرمایه سرمایهگذاری کردهاند زیان میبینند چراکه نرخ سود واقعی آنها در بسیاری از مواقع حتی منفی میشود، در چنین شرایطی و برای کنترل نرخ تأمین مالی باید در ابتدا تورم و بازار بدهی کنترل شود. این را نیز باید در نظر بگیریم که در بسیاری از مواقع نرخ تأمین مالی از دست بسیاری از نهادها خارج و به نوعی اجتناب ناپذیر است، حال ما به عنوان نهاد مالی میتوانیم با طراحی ابزارهایی مانند همین اوراق مرابحه کوتاه مدت بتوانیم مواردی مانند متعهد پذیره نویس و ضمانت بانکی که بیشترین هزینهها را در بر دارد حذف کنیم. البته که در همین شرایط نیز تأمین مالی برای بسیاری از شرکتها جذاب است که بخشی از آن میتواند به این اضطرار باشد چراکه راهی دیگر برای تأمین مالی وجود ندارد و اما بسیاری از شرکتها نیز با توجه به تورم موجود و وجود طرحهای اقتصادی با بازدهی مناسب، نرخهای تأمین مالی را جذاب میدانند و ما به عنوان مشاور باید این فیلتر را داشته باشیم که شرکتهای با وضعیت مالی و عملیاتی قابل قبول و پروژهها و طرحهای توصیه پذیر به این
سمت سوق پیدا کنند.
-
آرمان هنرکار - خبرنگــار
-
شماره ۶۰۴ هفته نامه اطلاعات بورس