بازار سرمایه در چه محدوده‌ای می‌ماند؟ /چشم‌انداز شاخص کل تا پایان سال

صادق توکلی، مدیرعامل شرکت سبدگردان انتخاب اول، در گفت‌وگو با صدای بورس گفت: چندین عامل کلیدی بر بازار سرمایه تأثیرگذار هستند که هر یک به‌تنهایی نمی‌توانند تأثیر تعیین‌کننده‌ای داشته باشند، بلکه برآیند این عوامل جهت‌گیری بازار را مشخص می‌سازد.

وی افزود: مهم‌ترین عامل در شرایط کنونی، مسائل سیاسی است. چنانچه فرض کنیم تنش‌های سیاسی در وضعیت فعلی باقی بماند و تشدید نشود، باید سایر عوامل تأثیرگذار بررسی شوند.

توکلی با اشاره به عوامل خارجی مؤثر بر بازار سرمایه بیان کرد: از منظر جهانی، نرخ بهره در ایالات متحده عامل بسیار مهمی است که بر قیمت کامودیتی‌ها و محصولات جهانی تأثیر می‌گذارد و به‌تبع آن، شرکت‌های بورسی ما که به قیمت‌های جهانی وابسته هستند، تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: رشد اقتصادی کشورها، به‌ویژه چین و ایالات متحده، نقش مهمی ایفا می‌کند. کاهش رشد اقتصادی چین در مقایسه با سال‌های گذشته، تقاضای جهانی را کاهش داده و در نتیجه، چشم‌انداز روشنی برای افزایش قیمت کامودیتی‌ها در حال حاضر وجود ندارد.

مدیرعامل شرکت سبدگردان انتخاب اول درباره عوامل داخلی اظهار داشت: مهم‌ترین عامل داخلی، نرخ بهره است. نرخ تأمین مالی در حال حاضر در برخی موارد، مانند کرادفاندینگ، به بیش از ۴۰ درصد و حتی تا ۵۰ درصد رسیده است. میانگین نرخ تأمین مالی حدود ۳۵ درصد است که نرخ بسیار بالایی محسوب می‌شود.

وی افزود: این نرخ بالا سبب می‌شود نسبت قیمت به درآمد (P/E) که فعالان بازار برای شرکت‌های بورسی در نظر می‌گیرند، در میان‌مدت و بلندمدت کاهش یابد. این موضوع فشار قابل‌توجهی به بازار سرمایه وارد می‌کند، زیرا هزینه‌های مالی شرکت‌ها افزایش یافته و سودآوری آن‌ها کاهش می‌یابد که در نهایت به کاهش قیمت سهام و شاخص کل منجر می‌شود.

توکلی درباره نرخ دلار بیان کرد: در شرایط کنونی، کاهش نرخ دلار بعید به نظر می‌رسد. افزایش محدود نرخ دلار می‌تواند برای شرکت‌های صادرات‌محور جذاب باشد، اما اگر این افزایش از حد معینی فراتر رود، ریسک‌های سیاسی دوباره اولویت می‌یابند و جذابیت رشد دلار برای این شرکت‌ها کاهش می‌یابد.

وی با جمع‌بندی عوامل اظهار داشت: چنانچه ریسک‌های سیاسی را کنار بگذاریم، پیش‌بینی می‌شود بازارهای جهانی رشد ملایمی داشته باشند. اما در داخل کشور، کاهش نرخ بهره دشوار به نظر می‌رسد. بنابراین، شاخص کل بورس در نیمه دوم سال، تا زمانی که نرخ بهره در این محدوده‌ها باقی بماند، رشد چشمگیری نخواهد داشت و احتمالاً در بازه ۲.۵ تا ۳ میلیون واحد نوسان خواهد کرد.

توکلی درباره گزینه‌های سرمایه‌گذاری در شرایط کنونی گفت: دارایی‌های فیزیکی مانند صندوق‌های طلا و صندوق‌های درآمد ثابت که نقدشوندگی بالا و درآمد تضمین‌شده‌ای دارند، گزینه‌های مناسبی هستند. همچنین، بخشی از سبد سرمایه‌گذاری می‌تواند به سهام شرکت‌های بزرگ و سودآور اختصاص یابد که اگرچه در حال حاضر تحت تأثیر مسائل سیاسی و ناترازی انرژی قرار دارند، اما در میان‌مدت و بلندمدت توانایی جبران این کاهش را دارند.

وی در مورد ارزش‌گذاری شرکت‌ها توضیح داد: در حال حاضر، ارزش‌گذاری جایگزینی در شرایط رونق بازار بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، اما اکنون بسیاری از شرکت‌ها بسیار پایین‌تر از ارزش جایگزینی (NAV) خود معامله می‌شوند، حتی تا ۱۰ درصد. این موضوع به دلیل عدم قطعیت در پیش‌بینی آینده است.

مدیرعامل سبدگردان انتخاب اول، افزود: از منظر سودآوری، برخی شرکت‌های بزرگ با نسبت P/E حدود ۵ معامله می‌شوند که در مقایسه با میانگین تاریخی بازار (حدود ۶ تا ۷) عدد بالایی نیست. اما به دلیل مسائل سیاسی و ناترازی انرژی، بازار نسبت P/E پایین‌تری به شرکت‌ها اختصاص می‌دهد. این موضوع سبب می‌شود رشد چشمگیری برای بازار در این مرحله متصور نباشد، اما کاهش قابل‌توجهی نیز با شرایط کنونی انتظار نمی‌رود، مگر اینکه رخداد سیاسی خاصی روی دهد.

وی تأکید کرد: تنش‌های سیاسی مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر بازار هستند. در صورت تشدید این تنش‌ها، عوامل دیگر مانند نرخ دلار، نرخ بهره یا وضعیت تولید و فروش شرکت‌ها اهمیت خود را از دست می‌دهند.

توکلی درباره عوامل جهانی افزود: نرخ بهره ایالات متحده که اکنون حدود ۴.۵ درصد است، نقش کلیدی دارد. اگر این نرخ کاهش یابد، قیمت کامودیتی‌ها افزایش می‌یابد و شرکت‌های صادرات‌محور مانند پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها تأثیر مثبت می‌گیرند. اما کاهش رشد اقتصادی چین از ۵ درصد به ۳.۹ درصد طبق پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، تقاضای جهانی را کاهش داده و چشم‌انداز مثبتی برای بازار جهانی ایجاد نمی‌کند.

مدیرعامل سبدگردان انتخاب اول،در پایان اظهار داشت: با شرایط کنونی، پیش‌بینی می‌شود بازار سرمایه تا پایان سال در محدوده ۲.۵ تا ۳ میلیون واحد نوسان داشته باشد. رشد چشمگیر یا افت شدید بعید به نظر می‌رسد، مگر اینکه تحولات سیاسی خاصی رخ دهد.