به گزارش صدای بورس،حدود چهل روز از حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان میگذرد و اگر این چهل روز را به دو دوره ۱۲ روزه جنگ و ۲۸ روزه آتش بس تقسیم کنیم بازارهای مختلف روندهای مختلفی را در این دو دوره پشت سر گذاشته اند، اما این دو روند تقریبا و در اغلب داراییهای مالی، تقویت کننده هم بوده اند که در این گزارش به بررسی آن میپردازیم.
در دوره چهل روزه گذشته بازار دلار با رشد متوازن و غیرهیجانی معادل ۶.۲ درصدی روبهرو شده و در تاریخ تنظیم این گزارش به ۸۷ هزار و ۸۹۵ تومان رسید. این میزان رشد که در دوره جنگ به حدود ۱۰ درصد رسیده بود و دلار به نزدیکی ۹۵ هزار تومان رسیده بود در دوره آتش بس تعدیل شده و در مجموع روند قابل قبولی را از خود نشان داد.
بر اساس این گزارش قیمت هر سکه تمام بهار آزادی و سکه امامی نیز به ترتیب با رشد قیمتهای ۶ و ۵.۵ درصدی مواجه شدند که بخش زیادی از این رشد قیمتها تابع افزایش قیمت جهانی طلا در پی تشدید ریسکهای ژئوپلیتیک در منطقه بود. ناگفته پیداست که رشد معقول و آرام در بازارهای مذکور که در مورد نیم سکه و ربع سکه حتی کاهشی بود (تقریبا هر یک ۵ درصد افت قیمت را تجربه کردند)، از سیاستهای دولت در کنترل بازار نشأت میگرفت، وگرنه تنش و هیجان جامعه در فروش و خرید سریع این داراییها بالا بود. طی دوره جنگ، بازارهای طلا و دلار تقریبا تعطیل بودند و نرخهای معاملاتی اعلام نمی شد و فروشندگان به دلیل نبود نرخ در یک سردرگمی قرار گرفتند و حتی معاملات در استانهایی که درگیر جنگ نبودند متوقف شد و همین امر دلیل اصلی عدم جهش قیمتی در بازارهای مذکور است.
با این حال بعد از بازگشایی بازار، قیمت طلای گرمی بیش از ۷ درصد رشد کرد و این در حالی است که معمولا در ماههای محرم و صفر به دلیل کاهش خریدها در این بازار شاهد کاهش قیمت بودیم. البته طی این مدت قیمت جهانی طلا نیز افزایش یافته بود و این امر بخشی از بازار را تحت الشعاع قرار داد. نکته جالب توجه در این میان رشد یکدست همه صندوقهای طلای بورسی بود. برخی از این صندوقها برخلاف بازارهای ارز و طلا، شاهد رشدهای دورقمی بودند به طوریکه صندوق طلای تابان تمدن، کهربا، گنج و مثقال بیش از ۱۱ درصد رشد ارزش را در همین دوره چهل روزه تجربه کردند و بالاترین افزایش قیمتها را از آن خود ساختند.
آتش فیروزه، زرفام، گوهر کیان، ناب، نفیس، جواهر و برخی دیگر بیش از ۱۰ درصد و سایر صندوقها رشدهای تک رقمی را تجربه کردند. در بین صندوقهای موجود طلای کیمیا با ۳ درصد رشد کمترین افزایش ارزش را تجربه کرده است.
نکته مهم دیگر آن که رشدهای مناسب صندوقهای طلای بورسی در حالی است که شاخص کل بورس تهران در همین مدت با افت ۵ درصدی روبهرو بوده است. این در حالی است که بورس در روزهای ابتدایی بعد از بازگشایی بورس، حتی شاهد خروج سنگین نقدینگی در نتیجه ترس از کاهش نقدشوندگی این بازار بود، با این حال احتمالا صندوقهای متکی بر طلای بورسی یکی از مقاصد این نقدینگیها در دوره میان مدت بودهاند. به این ترتیب باید گفت صندوقهای مبتنی بر طلای بورس از همه بازارهای دارایی بازدهی بیشتری داشته اند و توانسته اند موفق ظاهر شوند؛ به خصوص آن که گفته میشود بازارهایی مانند مسکن در این مدت در برخی کلانشهرها همچون تهران با افتهای دورقمی و بالا روبهرو شده اند.
ریسکهای کمتر صندوقهای طلا در زمان جنگ
واقعیت آن است که صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر طلا برخلاف سهام در شرایط جنگ و افزایش ریسکهای منطقه ای و سیاسی، تابع مستقیم وضعیت بازار فیزیکی هستند. البته قصد نداریم این موضوع را مطرح کنیم که سرمایهگذاری در این صندوقها بهتر از سهام است، بلکه بر اساس شواهد موجود این تحلیل ارایه میشود که غالبا این دو سرمایهگذاری در نقطه مقابل هم قرار میگیرند، بطوریکه در زمان گفتوگوهای هسته ای بین ایران و آمریکا، اوراق بهادار با رشد و صندوقهای سکه و طلا با روند کاهشی روبهرو بودند. با این حال همانطور که بسیاری از سرمایهگذاران از سیاستهای سازمان بورس و وزارت اقتصاد گلایه داشتند و تعطیلی این بازار را عاملی در نگرانیهای آتی سرمایهگذاران تعبیر کرده اند که اثری منفی بر قدرت نقدشوندگی بازار سهام بر جای گذاشته و این موضوع در مورد صندوقهای بورسی نیز مصداق دارد، با این تفاوت که سرمایهگذار میداند صندوقهای بورسی از وضعیت بازار فیزیکی تبعیت میکنند و به محض بازگشایی بازار، نیازی به خروج نقدینگی از این صندوقها نیست، اما سهامداران در چنین شرایطی (جنگ) منتظر میمانند تا با بازگشایی بازار، سریعا سهام خود را بفروشند و از افت بیشتر ارزش آن جلوگیری کنند.
چشم انداز آتی بازارهای مالی
واقعیت آن است که امروز بیشترین عامل نگرانی سرمایهگذاران در همه بازارها به این پرسش مهم بستگی دارد که «ایا جنگ میشود یا خیر؟». اغلب مردم کوچه و بازار، بسیاری از سیاستمداران و حتی برخی چهرهها و رسانههای وابسته به نظام نیز نظری همسو با این موضوع دارند که شواهد از جنگ حکایت دارد، اما هنوز پنجره گفتوگو باز است. جمهوری اسلامی با تاکید بر راهکار دیپلماسی، به تقویت توان دفاعی خود میپردازد و بر آن تاکید دارد که نشان میدهد گزینه جنگ یک گزینه جدی است.
از طرفی مکانیسم ماشه اروپاییها که دو ماه زمان مذاکره را برای طرفین ایجاد کرده درهالهای از ابهام است. هرچند فعال شدن این مکانیسم در واقعیت نسبت به شرایط اقتصادی دوره تحریمهای آمریکایی سخت تر نیست، اما بعید نیست روی تصمیمات سرمایهگذاری افراد اثر بگذارد. آن چه مشخص است صندوقهای طلا و بازار فیزیکی آن نه فقط از طریق تصمیمات ایرانیان، بلکه از طریق تصمیمات منطقه ای و اثرات آن روی افق دید سرمایهگذاران جهانی نیز تاثیر خواهد پذیرفت؛ اما احتمالا تاثیری مثبت و رو به رشد.
-
حمزه بهادیوند چگینی - روزنـامهنـگار
- شماره ۵۹۸ هفته نامه اطلاعات بورس