یکی از مهمترین گلایههای فعالان بازار سرمایه، بیثباتی قوانین، دستورالعملها و رویههای اجرایی است. جالب آنکه همین انتقاد را بسیاری از سرمایهگذاران نیز به مدیران و سیاستگذاران بازار وارد میدانند؛ نبود ثبات و تغییرات مداوم، آسیب جدی به بازار زده و باعث شده سرمایهگذاران نتوانند با یک استراتژی آرام و بدون استرس فعالیت کنند.
در تازهترین نمونه، از روز شنبه ضریب اعتباری صندوقهای اهرمی دو برابر شده و به ۷۰ درصد رسید. در ظاهر، این خبر برای صندوقهایی که مدتها درگیر حباب منفی و صفهای فروش سنگین بودند، خبری مثبت تلقی میشود. پیشتر و طبق مصوبه کمیته پایش ریسک اما ضریب اعتباری این صندوقها به ۳۵ درصد کاهش یافته بود؛ اقدامی که باعث شد تقاضا در این صندوقها افت شدید پیدا کند. اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد، دستکاریهای مکرر و تغییرات ناگهانی در قوانین این گروه از صندوقهاست در حالی که برخی از فعالان بازار معتقدند با توجه به ماهیت پرریسک صندوقهای اهرمی، اساساً باید شیوه معاملات آنها تغییر کند و از «قابل معامله بودن در بازار سهام» به «صدور و ابطال» تبدیل شود تا ریسک سیستماتیک آنها کاهش یابد. تصمیم اخیر اما در تضاد با این نگاه است و بار دیگر پرسشهای جدی درباره ثبات تصمیمگیریها ایجاد کرده است.
نکته قابل تأمل اینکه در کمتر از دو ماه؛ این صندوقها سه تغییر بنیادین را تجربه کردهاند: ابتدا کاهش ضریب اعتباری، سپس افزایش دامنه نوسان از ۳ به ۴ درصد و حالا دوباره افزایش ضریب اعتباری از ۳۵ به ۷۰ درصد!
پرسشها اما همچنان باقی است؛ چرا ضریب اعتباری ابتدا کاهش یافت؟ چه اتفاقی در این ۵۰ روز رخ داد که کمیته پایش ریسک تصمیم گرفت نظرش را تغییر دهد و روند معکوس در پیش بگیرد؟ نمی شد این نرخ روی همان ۷۰ درصد باقی بماند؟ تجربههای گذشته نشان میدهد هر بار که بازار روند صعودی به خود گرفته، سازمان بورس با کاهش ضریب اعتباری و ابزارهای مشابه سعی در مهار رشد داشته است؛ اما به محض ورود بازار به فاز نزولی، با افزایش همان ابزارها تلاش کرده فضای معاملاتی را تحریک و روند نزولی را متوقف کند. این چرخه معیوب و تکراری، نهتنها بازار را به آرامش نمیرساند که سرمایه سهامداران را بارها در معرض نابودی قرار داده و آنها را به گوشت قربانی تصمیمات بی پایان سیاستگذاران تبدیل کرده است.
-
امیر آشتیانی عراقی - مدیرمسئول
- شماره ۵۹۸ هفته نامه اطلاعات بورس