بهره‌وری، حلقه مفقوده سرمایه‌گذاری در ایران

به گزارش صدای بورس،محمد نهاوندیان، رئیس اسبق اتاق بازرگانی ایران و مدیر پنل اصلی جشنواره ملی بهره‌وری، با تأکید بر لزوم درک عمیق‌تر از پیوند بین سرمایه‌گذاری و بهره‌وری گفت: «هدف این نشست، بررسی دوسویه این ارتباط است؛ این‌که چگونه می‌توان از سرمایه‌گذاری برای ارتقای بهره‌وری بهره گرفت.»

او با اشاره به لزوم نگاه رقابتی به اقتصاد ایران افزود: «برای جذب سرمایه، نباید صرفاً درون‌نگر بود؛ باید ایران را در مقایسه با دیگر مقاصد سرمایه‌گذاری دید و مشوق‌های بیشتری ارائه کرد.»

نهاوندیان با انتقاد از شرایط فعلی گفت: «ما همواره از جذب سرمایه گفته‌ایم اما در عمل سرمایه صادر کرده‌ایم. سرمایه با دستور حرکت نمی‌کند، بلکه امنیت و اعتماد را می‌سنجد.»

او به وجود بخش‌هایی چون «عمومی غیردولتی» و «خصوصی غیرخصوصی» در اقتصاد ایران اشاره کرد و پرسید: «چگونه می‌توان انتظار داشت بخش خصوصی واقعی در چنین محیطی رقابت کند؟»

از دید او، رقابت‌پذیر کردن اقتصاد ایران، هم درون‌زا و هم برون‌گرا، پیش‌نیاز بهره‌وری و جذب سرمایه است.

بهره‌وری در زیست‌بومی معکوس رشد نمی‌کند

محسن حاجی میرزایی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری هم، با نگاهی انتقادی به دستاوردهای بهره‌وری در ایران گفت: «ما پیش‌تر از بسیاری کشورها با مفهوم بهره‌وری آشنا شدیم، برای آن سازمان تأسیس کردیم، بودجه تخصیص دادیم، اما نتیجه مطلوب حاصل نشد.»

او با بیان این‌که «بهره‌وری نیازمند زیست‌بوم متناسب است»، ادامه داد: «در ساختار فعلی، حتی بنگاه‌های خصوصی نیز در محیطی تنفس می‌کنند که ضد بهره‌وری است.»

او گفت: «نظام جبران خدمات، نظام برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری، خلاقیت را از بین برده است.»

حاجی میرزایی با اشاره به لزوم بازگشت مالکیت مسائل به مردم افزود: «دولت باید ظرفیت‌های اجتماعی را پای کار آورد. تجربه نشان داده هر کجا مردم درگیر شدند، خلاقیت بی‌نظیری پدید آمده است.»

او تأکید کرد: «مشکل اصلی ما در بهره‌وری، کمبود سرمایه‌گذاری نیست، بلکه نبود بستری است که در آن بهره‌وری بتواند شکل بگیرد. تا زمانی که این زیست‌بوم تغییر نکند، تغییر معناداری در بهره‌وری نیز رخ نخواهد داد.»

۸۰ درصد رشد اقتصادی، وابسته به منابع است

عیسی منصوری، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران هم با ارائه تحلیلی آماری از رشد اقتصادی کشور در بازه ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۲ میلادی، گفت: «میانگین رشد اقتصادی ایران در این دوره حدود ۳ درصد بوده است. از این میزان، ۸۰ درصد وابسته به منابع (سرمایه و نیروی کار) و تنها ۲۰ درصد حاصل بهره‌وری و ارتقای کیفیت بوده است.»

او افزود: «در سال‌های اخیر، به دلیل کاهش نرخ تشکیل سرمایه، سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی بالا رفته، اما این به معنی بهبود بهره‌وری نیست، بلکه نشانه‌ای از افت سایر عوامل است.»

منصوری ۳ پیشنهاد برای عبور از این وضعیت ارائه کرد: نخست، عبور از بهره‌وری خانوار به سمت بهره‌وری سرمایه؛ دوم، اصلاح فرآیند بودجه‌ریزی به‌گونه‌ای که منابع به سمت تشکیل سرمایه برود؛ و سوم، یکپارچه‌سازی و شفاف‌سازی بازارها برای افزایش کارآمدی و بهره‌وری.

روحیه اقتصادی، پیش‌نیاز بهره‌وری است

یحیی آل اسحاق، رئیس اسبق اتاق تهران و وزیر اسبق بازرگانی، ریشه اصلی ناکارآمدی بهره‌وری در کشور را در مؤلفه‌ای کمتر ملموس اما کلیدی به نام روحیه اقتصادی دانست.

او گفت: «در فضای اقتصادی، حداقل ۵۰ درصد موفقیت یک فعالیت به روحیه حاکم بر آن بستگی دارد. اگر کشور افسرده است و از امکانات خود استفاده نمی‌کند، دلیل آن نبود روحیه است.»

آل اسحاق با اشاره به برداشت فعال اقتصادی از فضای عمومی کشور افزود: «اگر این برداشت منفی و ناامیدکننده باشد، روحیه‌ای برای سرمایه‌گذاری و تولید شکل نمی‌گیرد. پاسخ به این پرسش که چرا روحیه منجمد شده، می‌تواند بسیاری از گره‌ها را باز کند.»

منبع:سنا