تتر (USDT) بهعنوان یک استیبلکوین (ارز دیجیتال با قیمت ثابت) نقش مهمی در کاهش ریسک نوسانات بازار ایفا میکند. برخلاف بیتکوین و اتریوم که قیمتهای بهشدت متغیری دارند، تتر با حفظ ارزشی معادل دلار آمریکا، ثبات خود را در طول زمان حفظ کرده است. اما سوال اصلی این است: چرا تتر و سایر استیبلکوینها میتوانند ثبات قیمتی خود را حفظ کنند؟
در این نوشتار، به بررسی مکانیزمهای حفظ ثبات تتر و سایر استیبلکوینها میپردازیم و دلایل افزایش محبوبیت آنها در نظام مالی جهانی را تحلیل خواهیم کرد. همچنین در صورتی که به دنبال خرید این رمزارز با کمترین کارمزد هستید، پیشنهاد میکنیم به سراغ خرید تتر از اینوکس بروید.
استیبلکوینها چگونه ثبات قیمتی خود را حفظ میکنند؟
استیبلکوینها نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که ارزش آنها به یک دارایی پایه مانند دلار آمریکا، یورو، طلا یا حتی سایر ارزهای دیجیتال متصل است. این اتصال به داراییهای با ثبات، باعث میشود که قیمت استیبلکوینها در مقایسه با ارزهای دیجیتال سنتی مانند بیتکوین، نوسان کمتری داشته باشد. به همین دلیل نیز انواع صرافی ارز دیجیتال امکان خرید و فروش استیبل کوینها را با کارمزد متفاوت فراهم میکنند.
سه روش اصلی برای حفظ ثبات استیبلکوینها وجود دارد:
۱- استیبلکوینهای پشتیبانیشده با فیات (مانند تتر)
تتر (USDT) شناختهشدهترین نمونه از این دسته است. این استیبلکوینها بهصورت ۱:۱ توسط ذخایر فیات (مانند دلار آمریکا) پشتیبانی میشوند. به این معنی که برای هر توکن تتر منتشرشده، معادل یک دلار در بانکهای مرتبط ذخیره میشود. همچنین تعیین نرخ ارز با پارامترهای اقتصادی مستقیما بر نوسان قیمت تتر تاثیرگذار است.
مزایا:
ثبات بالا به دلیل پشتوانه مستقیم فیات
نقدشوندگی سریع و کارمزد کم برای انتقالات بینالمللی
چالشها:
نیاز به اعتماد به نهاد صادرکننده (مثلاً شرکتTether Limited )
نگرانیهای مربوط به شفافیت ذخایر (بهویژه در مورد تتر)
در سالهای اخیر، تتر بهدلیل عدم ارائه گزارشهای شفاف حسابرسی مورد انتقاد قرار گرفته است. در سال ۲۰۲۱، کمیسیون معاملات آتی کالای آمریکا (CFTC) به دلیل ارائه اطلاعات نادرست درباره ذخایر، تتر را به پرداخت ۴۱ میلیون دلار جریمه محکوم کرد. با این حال، تتر همچنان پراستفادهترین استیبلکوین در بازار است.
۲- استیبلکوینهای پشتیبانیشده با ارز دیجیتال مانند DAI
برخلاف تتر که پشتوانه آن دلار است، برخی استیبلکوینها مانند DAI توسط ارزهای دیجیتال دیگر (مثلاً اتریوم) پشتیبانی میشوند. این نوع استیبلکوینها از قراردادهای هوشمند برای حفظ ارزش استفاده میکنند و وثیقهگذاری در آنها بهصورت غیرمتمرکز انجام میشود.
مزایا:
عدم نیاز به اعتماد به یک نهاد متمرکز
مقاومت در برابر سانسور و کنترل دولتی
چالشها:
وابستگی به نوسانات ارزهای دیجیتال پشتوانه
پیچیدگی فنی در مکانیزمهای حفظ ثبات
۳- استیبلکوینهای الگوریتمی مانند Ampleforth
این نوع استیبلکوینها بدون پشتوانه فیات یا ارز دیجیتال کار میکنند و ثبات قیمت آنها از طریق الگوریتمهای کنترل عرضه و تقاضا حفظ میشود. اگر قیمت از ارزش هدف (مثلاً ۱ دلار) کمتر شود، عرضه کاهش مییابد و اگر بیشتر شود، عرضه افزایش پیدا میکند.
مزایا:
عدم نیاز به ذخایر فیزیکی
غیرمتمرکز بودن
چالشها:
ریسک بالای شکست در شرایط بحرانی بازار
سابقه ناموفق برخی پروژههای الگوریتمی (مثل TerraUSD)
چرا تتر و استیبلکوینها محبوب شدهاند؟
در ادامه به چند مورد از مهمترین دلایلی که منجر به محبوبیت استیبل کوین تتر شدهاند میپردازیم.
۱- ثبات قیمتی در مقایسه با ارزهای دیجیتال سنتی
بیتکوین و اتریوم ممکن است در طول یک روز ۱۰ تا ۲۰ درصد نوسان داشته باشند، اما تتر همیشه حول محور ۱ دلار ثابت میماند. این ویژگی آن را به گزینهای ایدئال برای معاملهگران تبدیل کرده است.
۲- کاربرد در پرداختهای بینالمللی و رمزارزها
استیبلکوینها مانند تتر، انتقال ارزش را در سراسر جهان سریع و کمهزینه میکنند. در سال ۲۰۲۴، حجم کل تراکنشهای استیبلکوینها به ۲۷.۶ تریلیون دلار رسید که حتی از مجموع تراکنشهای ویزا و مسترکارت بیشتر بود.
۳- ورود مؤسسات مالی بزرگ به بازار استیبلکوینها
شرکتهایی مانند پی پل با PYUSD، Standard Chartered Bank (با استیبلکوین پشتیبانیشده توسط دلار هنگکنگ) و … به این عرصه وارد شدهاند. این نشاندهنده افزایش اعتماد نهادهای سنتی به استیبلکوینها است.
۴- نقش استیبلکوینها در بانکداری بدون بانک (Unbanked)
بیش از ۱ میلیارد نفر در جهان به خدمات بانکی دسترسی ندارند. استیبلکوینهایی مانند تتر و USDC میتوانند با ارائه راهحلهای دیجیتال، این افراد را به نظام مالی جهانی متصل کنند.
چالشهای پیشروی تتر و استیبلکوینها
برخی چالشهای احتمالی تتر در آینده میتواند شامل موارد زیر باشد:
نظارتهای قانونی و شفافیت: دولتها بهویژه در آمریکا و اروپا، به دنبال تنظیم مقررات برای استیبلکوینها هستند. نگرانی اصلی، شفافیت در مورد ذخایر و جلوگیری از استفاده در فعالیتهای غیرقانونی است.
خطرات سیستماتیک در صورت فروپاشی یک استیبلکوین بزرگ: اگر تتر با یک بحران اعتماد یا قانونی مواجه شود، ممکن است اثرات منفی گستردهای بر بازار ارزهای دیجیتال داشته باشد.
رقابت با ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC): کشورهای زیادی در حال توسعه ارزهای دیجیتال ملی هستند. اگر CBDCها بهصورت گسترده پذیرفته شوند، ممکن است بخشی از جایگاه استیبلکوینها را تصاحب کنند.
چه چیزی در انتظار استیبلکوینها است؟
استیبلکوینها به یکی از دستههای اصلی دارایی در دنیای رمزارزها تبدیل شدهاند. با این حال، آنها با موانع مختلفی برای یکپارچهسازی مواجه هستند؛ از جمله بررسیهای سختگیرانه نظارتی، نگرانیها درباره حفاظت از مصرفکننده و مسائل مربوط به شفافیت.
در سالهای اخیر، دولتها در حال توسعه و اجرای چارچوبهای قانونی برای استفاده از استیبلکوینها و رمزارزها بهطور کلی بودهاند. کارشناسان میگویند که در حالی که قوانین متناقض و پراکنده میتواند مانعی برای رشد بازار باشد، وجود قوانین شفاف و یکپارچه میتواند به گسترش استفاده از استیبلکوینها کمک کند. همانطور که در یک مقاله سفید منتشرشده توسط مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۳ آمده بود: «وضوح بیشتر در قوانین میتواند دروازهای برای ورود صادرکنندگان جدید استیبلکوین باز کند.»
در ایالات متحده، در هفتههای اخیر حرکتها برای یکپارچهسازی استیبلکوینها شدت گرفته است، چرا که دولت در حال پیشبرد قوانینی برای تنظیم استیبلکوینهای مبتنی بر دلار آمریکا است. حامیان این قانون معتقدند که چنین طرحی میتواند به مشروعیتبخشی این دسته از داراییها کمک کرده و تسلط دلار آمریکا در سیستمهای مالی را حفظ کند؛ اما مخالفان نگرانیهایی درباره پایداری بلندمدت و نبود حفاظتهای کافی از مصرفکننده مطرح کردهاند.
شفافیت همچنان یکی از مسائل کلیدی برای استیبلکوینها باقی مانده است. پرسشهایی در مورد پشتوانههای مالی استیبلکوینها باعث افزایش نظارتها شده و نهادهای نظارتی خواهان الزام به افشای شفافتری شدهاند. برای مثال، تتر به دلیل شیوههای مبهم خود در اعلام پشتوانهها مورد انتقاد قرار گرفته و در سال ۲۰۲۱، کمیسیون معاملات آتی کالای ایالات متحده این شرکت را ۴۱ میلیون دلار جریمه کرد.
علاوه بر این، مانند سایر رمزارزها، استیبلکوینها نیز میتوانند برای فعالیتهای غیرقانونی مانند پولشویی، دور زدن تحریمها و کلاهبرداری مورد استفاده قرار گیرند. کارشناسان معتقدند که تقویت اقدامات تطبیقپذیری و بهبود شفافیت نقش مهمی در مقابله با این نگرانیها خواهد داشت.
با وجود این چالشها، با پیشرفت فناوری بلاکچین و استقبال روزافزون مؤسسات مالی از داراییهای دیجیتال، استیبلکوینها در آستانه ایفای نقشی روزافزون در سیستمهای مالی جهانی قرار دارند.