رسوب ۱۹۷ هزار میلیارد تومان پول در حساب دستگاه های دولتی

به گزارش صدای بورس، داستان رسوب ۱۹۷ هزار میلیارد تومان پول در حساب دستگاه های دولتی به موضوع داغ جلسات رسمی و مجادلات پشت درهای بسته تبدیل شده است.

نمایندگان مجلس می‌گویند که «۱۹۷ هزار میلیارد تومان بودجه‌ عمرانی، خوابیده در حساب دستگاه‌هاست؛ این پول یا باید کار کند یا نباشد.»

سیدحمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، نه‌تنها اعتراض نمایندگان را تکذیب نکرد، بلکه آن را تصدیق کرد و گفت «رسوب پول در دستگاه‌ها به هیچ وجه قابل قبول نیست.»

ماجرا از کجاست؟ داستان از جایی شروع می‌شود که دولت برای تامین منابع پروژه‌های عمرانی، اوراق مالی منتشر می‌کند. اما این اوراق گاهی با بهره‌هایی تا ۳۰ درصد فروخته می‌شوند؛ یعنی برای ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه، دولت باید ۱۳۰ هزار میلیارد تومان بازپرداخت کند.

با این همه هزینه، انتظار می‌رود هر ریال آن، سریع و دقیق خرج شود؛ برای ساخت پل، مدرسه، نیروگاه یا خط راه‌آهن. اما واقعیت، فاصله‌ زیادی با این تصویر دارد.

۱۹۷ همت پول، گیر افتاده در کانال‌های اداری

سازمان برنامه و بودجه حالا با عدد و رقم در دست، هشدار می‌دهد. پورمحمدی می‌گوید این پول باید خرج شود، نه اینکه در حساب بانکی فلان سازمان اجرایی، بی‌هیچ بازدهی بماند. «نظر صریح سازمان این است که حتی یک ریال نباید در حساب دستگاه‌ها باقی بماند.»

اما آیا راه‌حلی برای این وضعیت وجود دارد؟ به گفته‌ پورمحمدی، در بودجه‌ سال جاری، سازوکاری تعبیه شده تا از رسوب پول جلوگیری شود. البته جزئیات این سازوکار هنوز اعلام نشده، اما احتمالا شامل برداشت خودکار از حساب دستگاه‌هایی خواهد بود که پول تخصیص‌ یافته را خرج نمی‌کنند.

آیا مسأله، فقط غفلت یا سهل‌انگاری است؟

برخی کارشناسان معتقدند که فرآیندهای پیچیده‌ اداری، بروکراسی مزمن، نبود شفافیت در برنامه‌ریزی و حتی مقاومت برخی مدیران در مقابل اجرای طرح‌های زمان‌بر، از دلایل اصلی این رخوت مالی است. در حقیقت، سیستم طراحی شده برای خرج کردن پول، خودش به مانعی برای تحقق پروژه‌ها تبدیل شده است.

در جایی مثل استان خوزستان، که هنوز مدارس کپری وجود دارد، یا در روستاهای سیستان و بلوچستان که اهالی برای آب آشامیدنی کیلومترها راه می‌روند، خوابیدن بودجه‌ عمرانی در حساب دستگاه‌ها چیزی بیشتر از یک ایراد مالی است؛ این، یک بی‌عدالتی ساختاری است. مردم رنج می‌کشند و پول روی کاغذ باقی می‌ماند.

با نگاهی به گذشته، می‌بینیم این نخستین‌بار نیست که چنین اخباری منتشر می‌شود. در سال‌های گذشته هم بارها نمایندگان مجلس از عملکرد دستگاه‌ها در جذب بودجه گلایه کرده‌اند. اما این‌بار تفاوت در این است که هم دولت، هم دیوان محاسبات، و هم مجلس، در یک نکته اتفاق نظر دارند: این پول نباید بماند.

و حالا سؤال تلخ، اگر همه می‌دانند که رسوب بودجه بد است، اگر همه هشدار می‌دهند، اگر حتی بالاترین مقام بودجه‌ کشور می‌گوید «حتی یک ریال هم نباید بماند»… پس چرا هنوز این پول‌ها خرج نمی‌شود؟

پاسخ شاید در لابه‌لای ریزه‌کاری‌های نظام اداری ایران نهفته باشد؛ همان‌جایی که انگیزه‌ها گم می‌شوند، اراده‌ها سست می‌شوند و منابع کشور، به‌جای توسعه، صرف سودهای بانکی می‌شوند.

در کشوری که نیازهای زیرساختی‌اش هر روز بیشتر می‌شود، جایی برای «بودجه‌ خوابیده» نیست. پول، برای کار کردن و نه برای استراحت در حساب‌های بانکی است.

منبع: فارس