بلاکچین سولانا در سالهای ۲۰۲۴ عملکرد باورنکردنی داشت و توانست تا سرمایههای بسیار زیادی را به سمت خود جذب کند تا جایی که ترامپ هم به صورت مستقیم از این بلاکچین حمایت کرد. مقیاسپذیری، سرعت بالا و هزینههای تراکنش پایین سه ویژگی اصلی سولانا هستند که میتوانند روند صعودی قیمت در سال ۲۰۲۵ را هم افزایش دهند.
معرفی سولانا؛ بلاکچین سریع و مقیاسپذیر
سولانا یکی از پلتفرمهای بلاکچینی است که در رقابت با بلاکچین اتریوم سعی میکند تا راهحلهای سریعتر، امنتر و مقیاسپذیرتر ارائه کند. سولانا از مکانیزم اجماع نوآورانه Proof of History (PoH) و Delegated Proof-of-Stake (DPoS) استفاده میکند. سولانا با استفاده از این مکانیزم میتواند هزینههای تراکنش را تا حد زیادی پایین بیاورد و سرعت اجرایشان را برای برنامههای مالی غیر متمرکز و توکنهای غیرقابلتعویض (NFT) بالا ببرد. همین ویژگیها باعث شد تا معامله این توکن در سال ۲۰۲۴ به حدی افزایش پیدا کند که شاهد رشد هزاردرصدی در این سال باشیم.
سولانا چیست و چرا اهمیت دارد؟
بلاکچین پیشرفته سولانا باعث شده تا هزینههای تراکنش پایین بیاید و سرعت اجرای سفارشها بالا برود. این مسئله از آن جهت اهمیت دارد که در گذشته بلاکچین اتریوم با گس فی هزینههای زیادی را برای انواع تراکنشها و اجرای قراردادهای هوشمند به کاربران تحمیل میکرد.
هزینههای زیاد و کندشدن سیستم اتریوم باعث شد تا بلاکچین سولانا خیلی سریع رشد کند. از طرف دیگر، کاربران در بلاکچین سولانا میتوانند داراییهای خود را به اعتبارسنجها بسپارند و در ازای آن پاداش دریافت کنند. این سیستم باعث میشود تا کاربران بیشتری وارد بلاکچین سولانا شوند و به جای میلیونها ماینر، چندین اعتبارسنج با هزینه و انرژی کمتر کارایی بلاکچین را افزایش دهند.
تفاوت سولانا با سایر بلاکچینهای نسل جدید
بلاکچین سولانا تقریباً جزو نسل جدید بلاکچینهای ارز دیجیتال بهحساب میآید. بلاکچین سولانا نسبت به ریپل پردازش تراکنش بالاتری دارد و میتواند ۶۵ هزار تراکنش را در هر ثانیه پردازش کند؛ در حالی که بلاکچین ریپل تنها ۱۵۰۰ تراکنش را پردازش میکند. تمرکز ریپل روی پرداختهای بینالمللی است و سولانا در حال توسعه برنامههای غیر متمرکز (dApps)، دیفای (DeFi) و NFT است. در راستای تمرکززدایی هم سولانا با الگوریتم Proof of History (PoH) و Proof of Stake (PoS) نتایج بهتری نسبت در برابر ریپل به دست آورده.
در سوی دیگر، بلاکچین سویی قرار دارد که سال ۲۰۲۴ را با موفقیتهای زیادی پشت سر گذاشت. بلاکچین سویی از یک مدل شی محور برای دادهها استفاده میکند که نسبت به مدل حساب محور بلاکچین سولانا قویتر عمل میکند و امکان پردازش موازی را فراهم میکند. بلاکچین سولانا برای هر تراکنش باید اجماع تشکیل دهد؛ در حالی که بلاکچین سویی برای تراکنشهای ساده از اجماع صرفنظر میکند که باعث افزایش توان عملیاتی این بلاکچین میشود. زبان برنامهنویسی بلاکچین سویی هم Sui move است که نسبت به زبان برنامهنویسی LLVM سولانا امنیت بالاتری را ارائه میدهد.
رشد سریع سولانا از زمان عرضه تاکنون
در سال ۲۰۱۷ آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko)، بنیانگذار سولانا، مقالهای درباره مکانیزم Proof-of-History (PoH) منتشر کرد. در سال ۲۰۱۸، بلاکچین سولانا اولین تست نت داخلی خود را انجام داد و وایت پیپر پروژه را منتشر شد. در سال ۲۰۱۹، بیش از ۲۰ میلیون دلار در فروشهای خصوصی پروژه جمعآوری و تست نت عمومی سولانا با نام Tour de SOL شروع شد. در سال ۲۰۲۰، سولانا به صورت Mainnet Beta راهاندازی شد و اولین بلوک خود را اجرا کرد.
در سالهای ۲۰۲۱ بلاکچین سولانا پذیرای NFT ها، روشهای پرداخت، موبایل استک (SMS)، اعتبارسنجهای گوگل و یک استاندارد چند امضایی به نام Squads Protocol بود که باعث رشد هیجانی قیمت سولانا در این سالها شد. البته این رشد هیجانی دوام چندانی نداشت و در پایان سال ۲۰۲۱ تا اواخر سال ۲۰۲۲ شاهد ریزش شدید قیمت بودیم.
سال ۲۰۲۳، سالی بود که بیشتر تمرکز بلاکچین سولانا بر روی مسائل پرداخت رفت. ابتدا تلفن همراه Saga توسط آزمایشگاه سولانا به بازار معرفی شد و پس از آن Solang بهعنوان یک کامپایلر برای قراردادهای هوشمند به زبان Solidity راهاندازی شد. در نهایت، Solana Pay و Shopify با یکدیگر ادغام شدند و پرداخت با استیبل کوین USDC در بلاکچین سولانا آزاد شد. شرکت VISA نیز قابلیت تسویه تراکنشهای استیبل کوین را بر بستر سولانا اضافه کرد.
سال ۲۰۲۴، برای سولانا بسیار مهم بود؛ چرا که پیشفروش تلفنهای همراه Saga با قیمت ۴۵۰ دلار آغاز شد. رشد اکوسیستم سولانا و ادغام با شرکتهای بزرگ بهقدری خوب بود که در این سال شاهد رشد قیمت توکن SOL از ۲۰ دلار تا نزدیکیهای ۳۰۰ دلار بودیم. سولانا با حمایتهای ترامپ در این سال نشان داد که یکی از رقبای اصلی بلاکچین اتریوم در زمینه سرعت و هزینه تراکنشها، حوزه دیفای، NFTها و سایر خدمات بلاکچینی است.
فناوری و الگوریتم اجماع سولانا؛ نقش کلیدی در رشد قیمت
بلاکچین سولانا با ترکیب دو الگوریتم اجماع اثبات تاریخ و سهام توانسته تا سرعت و مقیاسپذیری را تا حد زیادی بالا ببرد. هزینههای تراکنش هم با ادغام این دو الگوریتم کاهش شدیدی پیدا کردهاند. توسعهدهندگان و کاربران ارز دیجیتال با شناخت این ویژگیها از توکن SOL استقبال زیادی کردهاند و تقاضا برای این توکن به حدی زیاد بوده که شاهد رشد هزاردرصدی سولانا در دو سال اخیر بودیم.
مکانیزم اثبات تاریخ (PoH) در سولانا چگونه کار میکند؟
مکانیزم اثبات تاریخ انقلابی در دنیای بلاکچین بود که برای حل مشکل هماهنگی زمانی در شبکههای غیر متمرکز معرفی شد. PoH با استفاده از یک تابع تأخیری قابلتأیید (VDF) زنجیرهای از هشهای متوالی ایجاد میکند و به هر تراکنش یک تگ زمانی منحصربهفرد میدهد. گرههای شبکه با استفاده از PoH میتوانند بدون ارتباط با یکدیگر ترتیب تراکنشها را تأیید کنند. سرعت اجماع در این روش تا حد زیادی افزایش پیدا میکند و سولانا را قادر میسازد تا ۶۵ هزار تراکنش در ثانیه را پردازش کند.
چرا سولانا از نظر سرعت و هزینه تراکنشها برتری دارد؟
معماری بلاکچین سولانا و استفاده از مکانیزم اجماع اثبات تاریخ و سهام به این بلاکچین اجازه میدهد تا ۶۵ هزار تراکنش را در یک ثانیه با هزینه ۰.۰۱ دلار به ازای هر تراکنش پردازش کند. علاوه بر این، سولانا با استفاده از پروتکلهایی مانند Turbine و Pipelining دادهها را به صورت موازی و کارآمد پردازش میکند که کارایی بلاکچین را بیشتر میکند.
چالشهای مقیاسپذیری و راهحلهای سولانا برای آینده
مقیاسپذیری و امنیت دو چالش بلاکچین سولانا در آینده خواهد بود. اگر سولانا بخواهد تعداد کاربران خود را به اتریوم برساند؛ قطعاً با مشکل ازدحام و کاهش سرعت روبهرو خواهد شد که برای حل این چالش در حال توسعه فناوریهایی مانند Cloudbreak (برای مقیاسپذیری افقی) و Pipeline (برای پردازش موازی تراکنشها) است. از طرف دیگر مسئله امنیت بلاکچین سولانا هم بسیار اهمیت دارد که با افزایش تعداد گرهها و اعتبارسنجهای شبکه در حال بهبودی است.
سولانا در اکوسیستم DeFi و NFT؛ تأثیر کاربردها بر قیمت
بلاکچین سولانا به مقصد محبوبی برای توسعهدهندگان و کاربران دیفای و NFT تبدیل شده است. کاربردهای گسترده سولانا در این زمینهها باعث شده تا تقاضا برای توکن SOL بالا برود و قیمت توکن سولانا هر روز افزایش پیدا کند.
پروژههای دیفای (DeFi) موفق روی بلاکچین سولانا
سولانا میزبان پروژههای دیفای موفق مانند Serum، Raydium و Saber است. این پروژهها با استفاده از سرعت و مقیاسپذیری سولانا، تجربه کاربری بهتری ارائه میدهند. حجم معاملات بالا و هزینههای کم، توسعهدهندگان را مجاب کرده تا از اتریوم به سمت سولانا کوچ کنند.
سولانا و بازار NFT؛ آیا میتواند رقیب اتریوم شود؟
سولانا با پروژههای NFT مانند Metaplex و بازارهایی مثل Magic Eden، بهسرعت درحالرشد است. هزینههای کم و سرعت بالا، آن را به رقیبی جدی برای اتریوم تبدیل کردهاند. اگرچه اتریوم هنوز پیشتاز است، سولانا با جذب هنرمندان و کلکسیون داران، در حال تقویت جایگاه خود در بازار NFT است.