اهمیت IPO شدن شرکت های بورسی /نظام مالیاتی حامی بازار سرمایه شود

به گزارش صدای بورس، در «پنل تخصصی تامین مالی از طریق پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه»، که در حاشیه «ششمین همایش تامین مالی با موضوع فرصت‌های تامین مالی دولت چهاردهم در بازار سرمایه» برگزارشد، مهم‌ترین چالش‌ها و فرصت‌های بورسی شدن شرکت‌ها اعم از مسائل مربوط به طول دوره پذیرش شرکت‌ها در بورس، ابزارهای جدید بورس و فرابورس، رقبای جدید بازار سرمایه و ... مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در این پنل تخصصی، حسین عبده تبریزی، اقتصاددان و رییس شورای سیاست‌گذاری همایش با طرح سوالاتی از مدیران بازار سرمایه، تاکید کرد: شناسایی فرصت‌ها وچالش‌های بورسی شدن شرکت‌ها وپذیرش آن‌ها در بازار سرمایه موضوعی است که در این پنل تخصصی به آن پرداخته می‌شود.

وی با طرح سوال از مدیران بازار سرمایه کشور، گفت: در وهله اول لازم است به این سوال پاسخ داده شود که اساسا بورسی شدن شرکت‌ها و پذیرش آن‌ها در بازار سرمایه چه مزیتی برای آن‌ها ایجاد می‌کند.

تغییر استراتژی در بورس تهران

مدیرعامل بورس تهران، در پاسخ به این سوال اعلام کرد: بورس تهران از سال ۱۴۰۱، استراتژی خود را برای پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه تغییر داد.

محمود گودرزی، در این باره توضیح داد: به دنبال این تغییر استراتژی، در سازمان بورس، استان به استان، شرکت ها و صنایع را بررسی کردیم. اعتقاد داشتیم که ادامه داشتن روند کسب و کارها و فمیلی کمپانی‌ها تنها از مسیر تامین مالی بازار سرمایه امکان پذیر است. در واقع کسب و کارها، در شرایط فعلی، برای تامین مالی نیاز به ابزارهایی دارند که بازار سرمایه، تسهیلگر آن باشد.

وی با بیان اینکه یکی از چالش‌های اصلی صنایع در شرایط فعلی آن است که بانک‌ها با محدودیت پرداخت تسهیلات رو به رو هستند، اعلام کرد: بازار سرمایه می تواند بستر مناسبی برای تامین مالی کسب و کارها باشد. به این منظور در سال‌های اخیر، عمده شرکت های بزرگ را وارد بورس کردیم و در حال حاضر نیز برنامه داریم سایر شرکت ها را به حوزه بورس وارد کنیم.

چند نسلی شدن شرکت‌ها

مدیرعامل فرابورس ایران نیز در این زمینه اعلام کرد: از محرک های جذب شرکت‌ها در بازار سرمایه آن است که سیستم بانکی و بازار پول انقباضی عمل می کند. همچنین پذیرش در بورس کمک می کند شرکت ها چند نسلی شوند.

محمد علی شیرازی، با بیان اینکه در حال حاضر، گروهی از فعالان اقتصادی از بستر بازار سهام به عنوان بستر بازاریابی هم استفاده می کنند، خاطرنشان کرد: بسیاری از شرکت ها تا ۱۰ درصد افزایش در market share بعد از انجام عرضه اولیه اشاره کرده‌اند. همچنین از ابزار بازار سرمایه در سهامداری شبکه توزیع خود استفاده می کنند.

وی ادامه داد: مطالعه‌ای در خصوص اثرعرضه اولیه بر آینده شرکت‌ها با شاخص اشتغال در شرکت های پذیرش شده نشان داد، به طورمتوسط، تعداد کارکنان در شرکت‌های پذیرش شده در ۵ سال اخیر در بازار سرمایه، از روز پذیرش تاکنون ۳۰ درصد افزایش یافته است.

آسیب‌شناسی روند پذیرش شرکت‌ها

معاون توسعه بازار فرابورس ایران، نیز در این پنل در پاسخ به سوالی درباره طولانی شدن روند پذیرش شرکت‌ها در بورس، اعلام کرد: در خصوص زمان پذیرش شرکت ها دو موضوع باعث طولانی شدن زمان پذیرش می شود، یکی مربوط به وجود برخی محدودیت ها است و دیگری به اراده ، عملکرد و سرعت خود شرکت ها مربوط است.

سید مهدی علم الهدی گفت: سیاست ما در فرابورس برای ارزش گذاری، روش عرضه است که ارزش گذاری را بر عهده خبرگان بازار قرار می دهیم تا کشف قیمت انجام دهند. ما در خصوص مبانی و مدل ارزش گذاری جلساتی را با ارزش گذار و عرضه کننده برگزار می کنیم اما نهایتا ارزش گذار این اقدام را انجام می دهد.

همچنین، محمد علی شیرازی مدیرعامل فرابورس ایران، در این باره گفت: سیاست ما در فرابورس این است که اگر پرونده شرکتی آماده پذیرش باشد طرف دو هفته وارد هیات پذیرش می شود.

با بیان اینکه اولین عامل دیر شدن پذیرش شرکت‌ها این است که برخی شرکت‌ها در زمان ارائه درخواست، آمادگی و پیش شرط های پذیرش را ندارند، خاطرنشان کرد: عامل دوم ناچیز بودن درآمدها و دستمزدهای مشاوران پذیرش است. علاوه بر این گاهی اوقات نیاز است برخی پیچیدگی های مربوط به فعالیت شرکت ها شفاف سازی شود.

وی افزود: در فرابورس ایران، سامانه ای به نام فراسان برای پذیرش شرکت‌ها وجود دارد که جریان پرونده‌ها در آن تعاملی است. در این سامانه، سیر پیشرفت پرونده‌ها، همزمان به اطلاع مشاور، ناشر و حسابرس می رسد.

محمود گودرزی مدیرعامل بورس تهران نیز در این باره اعلام کرد: سامانه ای در بورس تهران داریم که در آن فرآیندهای مربوط به ارائه درخواست پذیرش در بازار سرمایه برای شرکت‌ها الکترونیکی است؛ همچنین کل فرآیند توشیح سند امیدنامه هم قرار است در آن الکترونیکی شود.

وی افزود: سامانه ما در حال بازنویسی است و به زودی یک ماشین حساب تعاملی نیز لانچ می شود که متقاضیان پذیرش در بورس به طور الکترونیکی درخواست پذیرش می دهند. با تعاملی کردن ارتباط بین بورس تهران و ناشران، اطلاع رسانی سریعتر خواهد شد.

مزیت‌های بورسی شدن شرکت‌ها

معاون پذیرش و ناشران بورس تهران نیز در پنل تامین مالی از طریق پذیرش شرکت ها در بازار سرمایه، اعلام کرد:یکی از مزیت های بورسی شدن شرکت‌ها، موضوع مالیات ها است و انتظار داریم با ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه و مکانیزم‌های آن فرارهای مالیاتی کاهش یابد.

محمد امین قهرمانی، تاکید کرد: تخفیف های مالیاتی در بورس و فرابورس می تواند نقش کلیدی در این زمینه ایفا کند.

وی افزود:با پذیرش شرکت‌ها در بورس، سهام آن‌ها نقدشونده تر می شود و این موضوع امکانات مختلفی برای صاحبان صنایع و سهامداران ایجاد می کند.همچنین، بورسی شدن شرکت ها به بهبود عملکرد شرکت‌ها و مدیریت آن‌ها کمک می کند و این موضوع یکی از مزیت های مهم بورسی شدن شرکت‌هاست.

چالش تغییر قوانین در بازار سرمایه

مدیرعامل بورس تهران در پاسخ به سوال مطرح شده از سوی حسین عبده‌تبریزی، ریاست پنل تخصصی تامین مالی از طریق پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه در خصوص چالش تغییر قوانین در بازار سرمایه، گفت: در خصوص بورسی شدن کسب و کارها و ورود آن ها به بازار سرمایه با حل چالش‌های مختلف آن، هنوزجای کار زیادی وجود دارد.

وی گفت: واقعیت این است که نظام مالیاتی که بر بازار سرمایه و بازارهای رقیب حاکم است به اندازه کافی حمایت کننده بازار سرمایه نیست و به همین دلیل به اندازه کافی میدان عمل برای بازار سرمایه باز نیست.

گودرزی با بیان اینکه در بازار کریپتو قوانینی که برای درآمدزایی و انجام معامله حاکم است، شفافیت کمتری دارد و این باعث شده این بازار به بازار رقیب بازار سرمایه تبدیل شود، خاطرنشان کرد: هنوز قوانین به طور کامل حمایت گر بازار سرمایه نیستند و همچنان میدان عمل بازار سرمایه به اندازه کافی باز نیست. هنوز راه زیادی پیش روی ما قرار دارد که با شفاف کردن سایر بازارها و وضع قوانین بتوانیم امکان افزایش فعالیت و گسترش بازار سرمایه را فراهم کنیم.

رمزارزها رقیب بورس

عبده تبریزی با بیان اینکه بازار رمز ارزها هم‌اکنون در همه جا به عنوان رقیب بازار سرمایه وارد بازار شده‌اند، گفت: برای برخورد مناسب با این رقبا، بورس و فرابورس باید استراتژی درستی داشته باشند.

مدیرعامل فرابورس نیز در این باره گفت: در خصوص رمز ارزها می توانیم بگوییم رمز ارزها و توکنایزکردن دارایی‌ها، هم می‌توانند به بازار توسعه دهند و هم رقیب بازار ما هستند. به خصوص با توکنایز کردن بازارها می توانیم قدری توسعه بازار هم داشته باشیم.

مساله اصلی در ارزش‌گذاری

قهرمانی نیز در خصوص فرآیندهای ارزش‌گذاری در بازار سرمایه گفت: در مورد ارزش گذاری، نکته اساسی مربوط به مدل ها نیست بلکه موضوع اساسی در مفروضاتی است که وارد مدل ها می شود؛ مفروضاتی مانند تغییرات و اثر نرخ ارز ، میزان تولید و فروش و ... .

وی افزود: نکته دیگر با توجه به شرایط کشور ما تفاوتی است که بین مدل های دارایی و مدل های پیش بینی جریان دارایی و سرمایه گذاری وجود دارد و همچنین حوادث غیرمترقبه و ناترازی هایی که درارزش گذاری ها محاسبه نشده است نیز در این زمینه می‌تواند منجر به بروز اختلال و اثر شود.

عبده تبریزی، در این باره گفت: وقتی یک مرجع رسمی در واگذاری های دولتی وارد عمل می شود، یکی از نگرانی‌های شرکت‌ها مربوط به موضوع ارزش گذاری است. به نظر می‌رسد، لازم است، استانداردهایی برای این موضوع تهیه و تدوین شود.

چالش های ipo شدن شرکت ها

مدیرعامل بورس تهران در خصوص چالش های ipo شدن شرکت ها در بازار سرمایه اعلام کرد: از اشکالات عرضه‌های اولیه در سال ۹۹ آن بود که مردم را به طور مستقیم سهامدار می کردیم.

گودرزی افزود: صندوق‌های بخشی کمک کردند مدیران حرفه ای، بازار سرمایه و این صندوق ها را مدیریت کنند.

وی ادامه داد: یکی از راه‌هایی که می‌توانیم با استفاده از آن سهامداران را به حضور بلندمدت در شرکت ها ترغیب کنیم، اوراق تبعی است ، با این روش، عرضه اولیه انجام می‌شود و نوعی بیمه سهام روی عرضه های اولیه قرار می دهیم. در واقع، صندوق ها و اوراق تبعی راهکارهای بهتری هستند که در فرابورس برای کسب بازدهی و سرمایه گذاری افراد در شرکت ها طراحی شده اند.

کاهش حاشیه سود شرکت‌ها

معاون پذیرش و ناشران بورس تهران نیز در ادامه این پنل با اشاره به چالش حاشیه سود شرکت‌ها، گفت: در حوزه سودآوری شرکت‌ها در دو سال اخیر مبالغ ریالی سودآوری شرکت‌ها رشد داشته است؛ اما حاشیه سود آن‌ها کم شده است.

قهرمانی افزود: در ۹ ماه اول امسال، مجموع سود شرکت های بورسی ، ۵۸۹ همت بوده که در مدت مشابه سال قبل معادل ۵۲۰ همت بوده است. همچنین، کل سود خالص ناشران بورسی در ۱۴۰۲ حدود ۱۰۷۰ همت بوده که پیش بینی می شود امسال به حدود ۱۴۰۰ همت برسد.

وی تاکید کرد: نکته اصلی، بحث روند حاشیه سود شرکت هاست که روند خوبی نیست. چون رشد بهای تمام شده از رشد درآمدها بیشتر است. مسائلی همچون ناترازی‌ها، رشد قیمت ارز، ارز نیمایی و... عوامل مهم کاهش حاشیه سود شرکت هاست.

حسین عبده تبریزی نیز در این زمینه اعلام کرد: اگر حاشیه سود شرکت ها کم شود ولی تورم آرام بگیرد، طبیعی است، ولی اگر تورم آرام نگیرد، نگران کننده است. مردم و سرمایه گذاران دارایی هایی مانند صندوق های طلا، به دنبال حفظ ارزش دارایی خود هستند و می دانند عملا در برابر تورم بازدهی آن ها صفر است.

وی افزود: اگر امکاناتی که خارج بورس مانند بسترهای دیجیتالی معاملات طلا، فراهم است درداخل بورس نیز ایجاد شود، مردم از آن‌ها استفاده می کنند.

موضع بازار سرمایه در برابر طلای دیجیتال

مدیرعامل فرابورس ایران گفت: موضع ما در برابر صندوق های طلا وسامانه های معاملاتی طلا این است که باور داریم،گروه های مختلف دارایی همیشه رقیب ما بوده اند ولی توسعه آن‌ها متناسب با رشد تکنولوژی تغییر داشته است.

شیرازی افزود: اوراق مالی به عنوان یک گروه دارایی توسعه پیدا می کند ولی به لحاظ تکنولوژی‌های معاملاتی نباید از تحولات روز، جا بمانند. اگر بازار طلا در حال توسعه بستر معاملاتی خود است، اوراق مالی را می توان با توکنایز کردن قابل رقابت کرد.

مدیرعامل بورس تهران نیز گفت: در مورد رمز ارزها می توان گفت، کلاس های دارایی به علت نداشتن زیرساخت‌ها در حال تقدیم به بازارهای رقیب است.

گودرزی در این باره افزود: مهم ترین کاری که ما باید انجام دهیم آن است که بر روی کلاس های دارایی در حوزه کریپتو، اوراق منتشر کنیم و صندوق ها آن را بخرند و معامله روی صندوق ها انجام شود.

نقاط تمرکز دولت چهاردهم

عبده‌تبریزی با بیان اینکه تمرکز دولت چهاردهم بر ایجاد ابزارهای جدید در بازار سرمایه و سایر بازارهای اقتصادی نیست، گفت: در بازار سرمایه به اندازه کافی ابزار داریم و ابزارها به تنهایی ایجاد ارزش نمی کنند. ما باید بتوانیم از ابزارها به درستی استفاده کنیم.

وی افزود: مساله اصلی مبانی اقتصادی است و تمرکز دولت نیز در حال حاضر روی این مبانی است که از جمله آن می‌توان به حل مشکلات مربوط به ناترازی ها، بهای بنزین و.... اشاره کرد. در واقع در دولت چهاردهم، تمرکز روی مبانی اقتصادی است و نه روی ابزارها.

وی با تاکید بر اینکه توسعه بازار و حوزه سرمایه نیازمند خلق ثروت است، خاطرنشان کرد: اگر خلق ثروت صورت نگیرد، ابزارها به کار نخواهد آمد. متاسفانه، اقتصاد ایران نتوانسته نرخ های رشد مناسب برای ایجاد بازار سرمایه بهتر و کسب بازدهی بیشتر داشته باشد.