از زمانی که صندوق تثبیت بازار تأسیس و بخشی از کارمزد کارگزاران به این صندوق واریز شده است که با استناد به آمار حدود پنج همت واریزی به این صندوق است باعث شده صندوق تثبیت روز به روز فربه‌تر شود. اساسا این کار برای بازارهای مالی که با مکانیسم عرضه و تقاضا کنترل می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرد که هرجا مکانیسم عرضه و تقاضا از حالت عادی خود خارج و عاملی این تعادل را مخدوش کرد این ابزارهای حمایتی وارد می‌شوند و دوباره تعادل را برقرار می‌کنند.
بنابراین، این صندوق برای چنین مواردی کارایی خود را دارد اما واقعیت این است که از بخشی از منابع کارگزاران منابع این صندوق را تأمین کردند البته در شرایط خاصی که فشار زیادی بر روی کارگزاران برای کاهش کارمزدها بود به جای ۵۰ درصد تخفیف در کارمزد کارگزاران بخشی را به کارگزاران دادند اما گفتند به صندوق تثبیت واریز کنند که تحت شرایط خاصی با افزایش سرمایه یا موارد خاصی که سازمان صلاح بداند این منابع به کارگزاران برگردد که تاکنون برگشتی صورت نگرفته است اما اساسا به عنوان یکی از فعالان بازار با این تصمیم و تداوم این روند مخالف هستم که منجر به چاق‌تر شدن صندوق شود چون به هر میزان بزرگتر شود وقتی منابع مالی جمع می‌شود ممکن است تصمیم‌گیری حساس‌تر شود البته در شرایط رکودی بازار می‌تواند نقش خوبی ایفا کند.
چند نکته در خصوص صندوق تثبیت بازار سرمایه و عملکرد آن وجود دارد؛ اولین و مهمترین نکته این است که مدیریت و پرتفوی صندوق باید به چه شکل باشد؛ باید تلاش کنند کمترین دخالت را داشته باشند که این موضوع باعث می‌شود صندوق تثبیت بیشترین بهره‌وری، کمک و نجات بازار از وضعیت رکودی را داشته باشد.
نکته دوم این است که نباید از صنایع خاصی حمایت کنند و ضرورت دارد تلاش بر این باشد که از کلیت بازار و بیشترین صنایع درگیر و اثرگذار بازار حمایت کنند تا از اثرات موقت هیجانی که بر روی بازار گذاشتند و بازار را رو به کاهش هدایت کردند، دوری کنند.
نکته سوم این است که اساسا نباید این صندوق انتفاعی فکر کند یعنی مدیران و تصمیم‌گیرندگان آن نباید بگویند که داریم حمایت می‌کنیم بنابراین حتما باید سود کنیم و با زیان مواجه نباشیم البته آماری هم منتشر نمی‌شود که عملکرد صندوق شفاف بیان شود درنتیجه اطلاعی از سود و زیان این صندوق وجود ندارد اما به‌طور کلی باید سرلوحه کار این باشد که انتفاعی فکر نکنند.
نکته چهارم که بسیار مهم است اینکه باید سیاست به چه شکل باشد؛ شبهه‌هایی درمورد خریدهای صندوق وجود دارد بنابراین ضرورت دارد به نحوی عمل کنند که این شک‌ها ایجاد نشود به خصوص درمورد شاخص‌ها مخصوصا شاخص کل باید به شکلی عمل کنند که شبهه شاخص‌سازی و حفظ شاخص ایجاد نشود چون بسیاری اعتقاد دارند در شرایط فعلی که شاخص ریزش شدیدی نداشته، ارزش پرتفوها پایین آمده اما شاخص کاهش نداشته است به لطف مهندسی شاخصی است که انجام می‌شود درنتیجه نباید چنین شبهه‌هایی ایجاد شود.
پنجمین نکته شفافیت در پرتفوی است، پرتفوها باید اعلام شود یا حداقل برای فعالان روشن و به‌صورت شفاف اعلام شود که منابع این صندوق در کجا حمایت و فعالیت می‌کند.
نکته ششم اینکه باید در شرایط بحران کف‌ها را ببندند و در شرایط رشدی بازار اندکی باز بگذارند یعنی برای بستن سقف‌ها به سرعت وارد نشوند و اجازه دهند پیشروی سود در شرایط رالی و رشدی وجود داشته باشد و در شرایط بحرانی هم اگر بتوانند به نوعی مدیریت کنند که کمتر خریداری کنند اما حالت حمایتی داشته باشد بیشتر مفید واقع می‌شود.
نکته پایانی این است که اگر سیاستی ادامه دهیم که صندوق‌های تثبیت و توسعه هرروز بزرگتر شوند اما فعالان بازار در زیان و بورس از حالت نشاط و پویایی خارج باشد و نتوان به تعادل برگرداند نمی‌تواند در بلندمدت آثار و پیامد خوبی داشته باشد.
به‌نظر می‌رسد فلسفه این صندوق‌ها این است که نیاز نیست همیشه در بازار فعال باشند و فقط در مواقع بحرانی با کمترین اصلاح بازار وارد می‌شوند و اجازه نمی‌دهند اصلاحات صورت بگیرد همچنین در این مواقع باید با بیشترین کارایی اثرات خود را داشته باشد تا منابع آنها به شکل خوبی حفظ شود و بازار و فعالان آن هم بتوانند اعتماد خود را داشته باشند.
- ابوالقاسم آقادوست - مدیرعامل شرکت سبدگردان البرز
نظر شما