مواجهه با کمبود نقدینگی

مدیران تمایل دارند سرمایه در شرکت بماند و برای طرح‌های توسعه، افزایش سرمایه، تأمین منابع، به‌روزرسانی ماشین‌آلات و دستگاه‌هایشان از آن استفاده کنند اما در مقابل همیشه سهامداران خواستار این بودند که سود تقسیمی بالاتر باشد که به دنبال آن بازدهی بیشتری نصیبشان شود. در بازار سرمایه بحث سود تقسیمی در فصل مجامع بیشتر روی شرکت‌های EPS محور داغ است. مثلا صنعت پتروشیمی، پالایشگاهی، فولادی و ... بیشترین سود تقسیمی را دارند.
 افزایش درصد سود تقسیمی باعث خروج پول و منابع از شرکت می‌شود و احتمال دارد شرکت‌هایی که پتانسیل این را دارند که طرح توسعه داشته باشند، شرکت‌هایی که قدیمی هستند و بخواهند ماشین آلات و خط تولید را نو کنند و ... با مشکلاتی مانند کمبود نقدینگی مواجه شوند که این‌گونه شرکت‌ها تمایل دارند سودی تقسیم نکنند و منابع از شرکت خارج نشود که برای کار و طرحی از آن استفاده کنند. 
صنایعی که سود تقسیمی بالایی دارند اصولا مشکل نقدینگی ندارند به‌همین دلیل سرمایه‌گذاران و سهامدارانشان اقدام به سود تقسیمی بالایی می‌کنند. به عنوان مثال در زنجیره شرکت‌های پتروشیمی می‌توان دید که آنها به خاطر گردش زیاد وجوه نقدشان، مشکلی از لحاظ منابع مالی ندارند. 
اما اگر بخواهیم راهکاری را جایگزین افزایش سود تقسیمی کنیم می‌توان گفت که شرکت‌ها می‌توانند به‌جای تقسیم سود بخشی از آن سود تقسیمی را برای افزایش سرمایه استفاده کنند یعنی افزایش سرمایه از محل سود انباشته که این کار با این شرط که فرآیند افزایش سرمایه طولانی نباشد، شاید بتواند جذاب باشد، یعنی بعد از افزایش سرمایه و برگزاری مجمع در نهایت یک تا دو هفته فرآیند طی و انجام شود که دراین‌صورت شاید سهامدار به‌جای اینکه سود دریافت کند مشغول به خرید سهم شود که تعداد سهامش افزایش یابد. 
باتوجه به اینکه در شرایط کنونی فرآیند افزایش سرمایه بسیار طولانی است و معمولا وقتی شرکت‌ها به‌سراغ افزایش سرمایه می‌روند سهامدار خرد به‌کلی باید قید دارایی خود را تا مدتی بزند. به‌همین دلیل به‌نظر می‌رسد راهکاری که می‌شود پیشنهاد داد افزایش سرمایه از محل سود انباشته، سود تقسیمی، آورده است که به تشخیص خودشان انتخاب می‌کنند اما افزایش سرمایه‌ای که سریع انجام شود و اگر این اتفاق رخ ندهد به‌نظر می‌رسد دیگر راهکاری وجود ندارد که جایگزین سود تقسیمی شرکت‌ها شود. اگر بخواهیم سرمایه از صنایعی که سود تقسیمی بالایی دارد خارج نشود تنها پیشنهاد همین افزایش سرمایه از محل سود است؛ به‌صورتی که فرآیند آن سریع و برای سهامدار خرد جذاب باشد.
 

محمد خبری‌زاد،  کارشناس بازار سرمایه
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۳۹۸