گلشن بابادی - در ماههای اخیر اقدامات حمایتی بسیاری از بازار انجام شده ولی برخلاف تلاشهای صورت گرفته نسخههای تجویزی حتی نتوانسته بازار را به مدت چندین روز متوالی از شر ریزشهای پیدر پی نجات دهد. موضوع این است که اگر حمایت واقعی و بهبود زیرساختهای بازار صورت نگیرد، اگر هزاران بسته حمایتی دیگر نیز به کار بسته شود اثرگذاری چندانی بر بازار نخواهد داشت و سه به علاوه هفتها و حتی دهها بسته دیگر نیز راهی از پیش نخواهند برد.
تخصیص بخشی از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار یکی از بندهای بسته حمایتی است. به این منظور صندوق توسعه ملی ۲۰۰ میلیون دلار را به فروش خواهد رساند و نزدیک به ۵ هزار میلیارد تومان از این محل تامین خواهد شد که گفته میشود این مبالغ به تثبیت و آرامش در بازار سرمایه کمک خواهد کرد. یکی از بندهای تصویب شده بسته حمایتی۷+۳ نیز معافیت مالیاتی است که دولت برای حمایت از بازار سرمایه مصوب کرده است. از دیگر موارد نیز باید به رفع ممنوعیت نهادهای مالی بازار سرمایه در استفاده از تسهیلات بانکی برای خرید سهام و اخذ اقامت پنج ساله در کشور ایران در ازای خرید میزان مشخصی سهام اشاره کرد. همچنین مشوقهای مالیاتی در این بسته و اختصاص ۸۰ درصد مالیات هر نقل و انتقال به جای واریز به خزانه به صندوق تثبیت بازار که از این طریق صندوق تثبیت توانایی آن را خواهد داشت که به تثبیت و آرامش بازار کمک کند که از دیگر مصوبات بود.
زیرساختها تقویت شود
درخصوص کلیت بسته حمایتی ۷+۳ با عطالله بابایی، کارشناس ارشد بازار سرمایه گفتوگویی انجام شده که در ادامه میخوانید.
- بسته حمایتی ۷+۳ میتواند دردی از دردهای بازار را درمان کند؟
بستههای حمایتی اگر ادامهدار باشند میتوانند برای بازار مطلوب واقع شوند، در حقیقت اگر این بستهها در اندازهای باشند که بتوانند بازار را جمع کنند میتوانند برای بازار مناسب باشند اما با توجه به حجمهای فروش و وضعیت فعلی ممکن است چنین بستههایی به شکل کوتاهمدت بازار را مثبت کرده و مقطعی جواب دهند اما در بلندمدت نمیتوانند مشکلی از مشکلات بازارسرمایه را حل کنند.
چرا چنین بستههایی به شکل مقطعی مشکلات را رفع میکند؟
موضوع این است که مدیران صندوقهایی چون تثبیت یا توسعه بازار از تجربه کافی برای جمعکردن بازار برخوردار نیستند. اگر صندوق توسعه بازار بخواهد وظیفه خود را به درستی انجام دهد باید افراد بیطرف را در صندوق قرار دهد تا بتوانند در شرایط مناسب بازار را رصد کرده تا زمانی که سهمی دچار بیشارزشی شد، بفروشند و یا زمانی که به زیر ارزش رسید، بخرند. اما متاسفانه مدیران این صندوقها تا حد بسیار زیادی تحت نفوذ سازمان بورس قرار دارند و طبق صلاحدید سازمان خرید و فروش میکنند. باید دید در چند وقت اخیر صندوق تثبیت برای حمایت از بازار چه سهمهایی را خریداری کرده است؟
- رفع ممنوعیت نهادهای مالی بازار از دریافت تسهیلات بانکی گزینه حمایتی مناسبی است؟
بله، این مورد گزینه خوبی به نظر میرسد، ولی باید در نظر گرفت که توسعه زیرساختهای بازار از جمله مواردی است که باید در نظر گرفته شود. با توجه به اینکه طی یکی دو دهه اخیر زیرساختها و دانش بازار ما تغییر قابل توجهی نداشته است، ممکن است که بازار زمین بخورد.
- صندوق تثبیت و توسعه چطور میتوانند عملکرد کاراتری داشته باشند؟
اعضای صندوقهای توسعه و تثبیت بازار باید به دور از مسئله منافع مشترک عمل کنند. در حقیقت باید به کلی بیطرف بوده و هر تصمیمی را صرفا برای حمایت از بازار اجرایی کنند، نه اینکه منافع شرکتهای خود را در این حمایت دخیل بدانند.
- نقش مشوقهای مالیاتی که در این بسته حمایتی پر رنگ است را چطور ارزیابی میکنید؟
این حمایتهای مالیاتی مناسب است اما حمایت واقعی این است که سازمان بورس باید دانش حرفهای را بالا ببرد تا زمانی که دانش حرفهای در بازار ما افزایش پیدا نکند وضعیت همین خواهد بود و بازار حتی در اثر مشوقهای این چنینی نیز تغییر محسوسی نخواهد داشت. در بازار سرمایه مشابه چنین ریزشهایی را در سالهای گذشته نیز تجربه کردهایم که به نظر این سیکل به دلیل نبودن دانش حرفهای هر چند سال یک بار تکرار میشود. البته علت را نیز باید در نبود زیرساخت قوی در بازار جستوجو کرد. مشوقهای مالیاتی از مواردی است که میتواند درکوتاهمدت اثر موثری در بازار داشته باشد.
اثرگذاری موقت
امیر صالحی، مدیر سرمایهگذاری صندوق سرمایهگذاری مشترک بانک خاورمیانه نیز در خصوص بندهای بسته حمایتی ۷+۳ اظهار کرد: در حال حاضر شاهد هستیم که سازمان بورس با تمام ابزارهای محدودی که در اختیار دارد در تلاش است تا بتواند منابع و نقدینگی را به بازار سرمایه وارد و روند ریزشی بازار را در حد توان متوقف کند. تلاشهای متعددی به این منظور از جمله گرفتن سهم از صندوق توسعه ملی، ایجاد دامنه نوسان نامتقارن، تسهیلاتدهی به هلدینگها توسط بانک مرکزی و بسیاری موارد این چنینی انجام شده است. اما باید این موضوع را نیز در نظر داشت که متاسفانه بازار سرمایه و سایر بازارهای سرمایهای مانند ماشین و مسکن و... بازارهای مبتنی بر تورم هستند. به عبارت دیگر زمانی که نرخ ارز رو به بالاست و انتظارات تورمی روند افزایشی دارد بازارهای سرمایهای صعودی میشوند، اما زمانی که نرخ ارز افت میکند، به ثبات می رسد و یا انتظارات تورمی اندکی کنترل میشود بازارها به سمت ریزش و رکود میروند. به همین دلیل شاهد آن هستیم که چنین بستههایی به شکل مقطعی احتمالا وضعیت بازار را بهبود میبخشند و در روند میانمدت و بلند مدت بازار آنچنان موثر نیستند.
صالحی ادامه داد: در دوره دوم دولت احمدینژاد و روحانی مشاهده کردیم که بازار سرمایه نسبت به کاهش، ثبات و رشد تورم و نرخ ارز بیشواکنشی نشان میدهد. به عنوان مثال در چند وقت اخیر که جو توافق و مذاکره قوت گرفته، انتظارات تورمی تا حدی کاهش پیدا کرده است. زیرا تصور بر این است که رشد درآمدهای عملیاتی اکثر شرکتهای بورسی به رشد تورم و نرخ ارز بستگی دارد و با افت یا حتی ثبات نرخ ارز، بازار دچار ریزش شده است. ما این معضل را در سایر بازارها چون خودرو و مسکن نیز شاهد هستیم و این بازارها در حال حاضر در رکود به سر میبرند.
مدیر سرمایهگذاری صندوق سرمایهگذاری مشترک بانک خاورمیانه با اشاره به این مسئله که افزایش قیمتهای جهانی و کاهش تخفیفهای اعطایی شرکتها در صادرات و احتمالا شروع نوشتن قراردادهای همکاری با شرکتهای خارجی برخلاف عقیده عموم مردم میتواند در پساتوافق در بعضی از شرکتها سبب رشد درآمدها، رونق تولید، درآمد شرکتها و تقویت بازار شود، گفت: از طرف دیگر با وجود افت نرخ ارز، رکود را در بازارهای دیگر شاهدیم، اما سایر بازارها به شدت بازار سرمایه دچار رکود نشدهاند که این مسئله ریشه در بیش واکنشی بازار سرمایه به دلیل نقدشوندگی بالای آن دارد.
به همین دلیل ابزارهایی چون بسته حمایتی فعلی، تسهیلاتدهی، تغییر قوانین و غیره میتواند مانند یک مسکن کوتاهمدت عمل کند، اما در نهایت این نوع بستهها توانایی بهبود بخشیدن بازار برای مدت طولانی را ندارند. صالحی در پایان گفت: با توجه به افت شدید قیمتها در بازار سرمایه، بخشی از بازار سرمایه با توجه به رشد قیمتهای جهانی و مجامع پیش رو به قیمتهای جذابی رسیده و اصطلاحا نسبتهای قیمت به سود P/E در سطح مطلوبی ارزیابی میشود. به نظر میرسد با رسیدن اخبار احتمالی توافق از وین و مشخص شدن محدوده نرخ ارز در پساتوافق، بازار سرمایه در سهمهای بنیادی با نسبت قیمت به سود پایین در میانمدت، مسیر صعودی آرام خود را شروع خواهد کرد.
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۳۹۸
نظر شما