فراز بسیار شدید شاخص که یک عدد منحصر به فرد را در عرض تنها چندین ماه به ثبت رساند یکی از این عوامل محسوب میشود، چرا که در کمتر از پنج ماه بازار سرمایه به رشد تقریبا ۳۰۰ درصدی رسید که این رشد با هیچ مولفهای قابل توجه نبود. در حقیقت رشد منحصر به فردی که بازار تجربه کرد دلایل اقتصادی نداشت و بخشی از آن توسط حمایتها و تشویقی که از سمت مسئولان انجام میگرفت، ایجاد شد.
بخشی از رشد منحصر به فرد این بازار را میتوان به مکانیسم خودِ بازار مربوط دانست. در حقیقت اگر در مقطع رشد شاخص دامنه نوسان حذف میشد سهامدار از ابتدا متوجه میشد که این بازار نمیتواند هر روز ۵ درصد رشد را داشته باشد. البته اشتباهی که در زمان اوج بازار مرتکب شدیم را در حال حاضر یعنی در زمان افول بازار نیز تکرار کردهایم. در مقطع رشد بازار افراد بر اساس سهم و بدون توجه به تحلیل آن را خریداری میکردند و الان نیز عکس آن واقعه رخ داده و سهامداران سهم خود را برخلاف اینکه ارزنده است، در صفهای فروش قرار میدهند.
دامنه نوسان نامتقارن، نقدشوندگی را کند کرده که همین مسئله باعث میشود صفهای تشکیل شده افراد بیشتری را به سمت فروش بکشاند. چرا که سهامدار تصور میکند امروز از سهم خارج شود بهتر از فرداست! در این راستا لازم است به سهامدار آموزشهای لازم برای خرید و فروش داده شود تا سهامدار بدون دامنه نوسان و با تحلیل بتواند به معامله بپردازد. دخالتهای بیمورد برخی مسئولان و به علاوه قیمتگذاری در برخی محصولات از موارد تاثیرگذار بر ایجاد صفهای فروش در بازار فعلی است. قیمتگذاری دستوری در محصولاتی چون خودرو و به علاوه در توزیع فولاد نیز قیمت تعیین میشود، همچنین پتروشیمیها و پالایشیها و سایر اقلام نیز که قیمتگذاری در آن صورت میگیرد، بر قیمت سهم شرکتهای این صنایع که در بورس حاضر هستند تاثیرگذار بوده و قطعا این امر در ایجاد صفهای فروش بیتاثیر نیست. راهکار برونرفت بازار از زیر فشار صفهای فروش برداشته شدن دامنه نوسان است. در این مسیر ممکن است بخشی از سهامداران نیز زیان کنند اما پس از مدتی افراد به درک صحیحی از خرید یا فروش خواهند رسید و هیجان موجود در خرید یا فروش رفع خواهد شد. همچنین حذف دامنه نوسان میتواند نقدشوندگی بازار را افزایش دهد.شرایط کلی بازار، افت نرخ دلار، ابهامات مربوط به برجام و کاهش انتظارت تورمی نیز جزو مولفههای دخیل در شرایط فعلی بازار سرمایه محسوب میشود. افزایش دامنه نوسان و نگاه بلندمدتتر به بازار سرمایه میتواند بازار را از قفل شدن در صفهای فروش نجات دهد. بازده بازار سرمایه طی سه سال گذشته (از سال ۹۷ تا ۹۹) به ترتیب ۸۰، ۱۸۰ و ۱۴۰درصد بوده است، در حقیقت در سه سال اخیر مجموع بازدهی این بازار نزدیک به ۴۰۰ درصد بوده است؛ کدام بازار را میتوان یافت که در این مدت چنین بازدهی را نصیب سرمایهگذارش کرده باشد؟
عباس آرگون، نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۳۹۶
نظر شما