به گزارش صدای بورس،بیش از ۶۰ درصد اوره دنیا در آسیا و اقیانوسیه تولید می‌شود .ظرفیت تولید اوره در سال ۲۰۲۰ میلادی در حدود ۱۸۷.۸ میلیون تن بوده است که برآورد می‌شود با وجود پروژه‌های جدید در حال احداث که عمدتاً در جنوب آسیا، آفریقا و کشورهای عضو EECA (روسیه و ازبکستان) هستند، ظرفیت تولید اوره در سال ۲۰۲۶ میلادی به ۲۱۱.۵ میلیون تن برسد.این در حالی است که بالغ بر۷۰ درصد از اوره تولیدی در آسیا مصرف می‌شود. بعد از آسیا، آمریکا با مجموع ۱۷ درصد، سهم قابل توجهی از مصرف اوره را دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تقاضا برای این محصول نیز بدلیل افزایش تقاضای کشورهای در حال توسعه در کنار افزایش جمعیت، رشد بخش‌های کشاورزی، تأمین زغال سنگ در چین و استفاده از اکسید نیتروژن در موتورهای دیزلی در حال افزایش است به گونه‌ای که پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی با رشد سالانه ۲ درصد همراه شود.
در اوایل سال ۲۰۲۰ به دلیل شروع ویروس کرونا و نگرانی‌های جهانی ایجاد شده از تبعات آن، قیمت اوره که در ۵ سال گذشته از یک روند صعودی ملایم برخوردار بود، به کمترین مقدار ۳ سال اخیر خود رسید که با کاهش تبعات اقتصادی اپیدمی کووید ۱۹به مسیر صعودی مجدد گام نهاده است. برآورد می‌شود با توجه به شروع واکسیناسیون ویروس کرونا در سراسر جهان، به وجود آمدن چشم‌انداز مثبت در بازارهای جهانی، افزایش جمعیت، افزایش تقاضای اوره و افزایش هزینه‌های نهاده‌های تولید (گاز) این روند صعودی تا سال ۲۰۲۴ میلادی ادامه‌دار خواهد بود. علاوه بر آن کاهش تولید اوره توسط چین به دلیل آلودگی فراوان و اثرات سو در محیط زیست به جهت تولید اوره با زغال سنگ باعث کاهش عرضه و افزایش آرام قیمت جهانی اوره می‌شود.برای تولید اوره از دو روش مبتنی بر گاز طبیعی و زغال‌سنگ استفاده می‌شود. در چین و هند، تولید اوره مبتنی بر زغال‌سنگ است. بعد از چین و هند، بزرگ‌ترین صادرکنندگان اوره در جهان کشورهایی هستند که دارای منابع گاز طبیعی ارزان قیمت می‌باشند. در ایران نیز به دلیل منبع غنی گاز، از گاز طبیعی برای تولید اوره استفاده می‌شود و لذا همبستگی بالایی بین قیمت اوره و گاز وجود دارد.
ظرفیت‌های قابل توجه
بی‌تردید مهمترین مزیت رقابتی برای سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع پتروشیمی در ایران دسترسی به خوراک مناسب این صنعت در حجمی گسترده و با قیمتی رقابتی است. از مزایای دیگر می‌توان به بازار بزرگ و روبه‌رشد داخلی محصولات پتروشیمی، دسترسی به نیروی کار متخصص و ماهر، زیربناهای گسترده ارتباطی کشور، موقعیت جغرافیایی، ارائه تسهیلات ویژه به سرمایه‌گذاران و در عین حال وجود زنجیره‌ای از واحدهای فعال صنایع پتروشیمی اشاره کرد.
در این میان اوره از جمله فرآورده‌هایی است که سهم زیادی از کل ظرفیت تولید پتروشیمی‌های ایران را به خود اختصاص داده است. این حجم از تولید توسط پنج شرکت پتروشیمی پردیس، رازی، کرمانشاه، شیراز و خراسان صورت می‌گیرد و به‌زودی پتروشیمی لردگان و زنجان نیز به جمع تولیدکنندگان اوره کشور اضافه می‌شوند.
انتظار می‌رود با توجه به طرح‌های توسعه موجود، در سال‌های آتی این میزان افزایش یابد و سهم ایران از ظرفیت تولید اوره جهان در افق ۲۰۲۵ به ۶/۶ درصد افزایش یابد که این مقدار ۴۴ درصد از ظرفیت تولید اوره منطقه خاورمیانه را در برمی‌گیرد. در حوزه تجارت اوره نیز سهم ایران افزایش قابل‌ملاحظه‌ای خواهد داشت. ایران هم‌اکنون ۶/۵ درصد تجارت اوره کل دنیا و ۸/۱۹ درصد تجارت منطقه خاورمیانه را به خود اختصاص داده که این سهم‌ها در افق سال ۲۰۲۵ به ترتیب به ۸/۲۷ و ۸/۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.
فراتر از بازدهی بازار
ارزش بازار شرکت‌های اوره ساز به صورت تقریبی ۱.۰۳۲.۲۱۷ میلیارد ریال است که در حدود ۲ درصد ارزش بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند. همچنین این گروه در یک سال اخیر به طور متوسط بازدهی ۱۶۰ درصدی داشت. این در حالی است که بورس و فرابورس در این مدت ۱۲۰ درصد بازدهی ثبت کرد. نسبت قیمت به سود هر سهم این صنعت نیز در حال حاضر ۷.۸ واحد است. پیش بینی ها برای سال ۱۴۰۰ نیز حاکی از آن است که نسبت p/e این شرکت ها در بازه ۶ تا ۷ واحدی قرار خواهد گرفت که این موضوع نشان دهنده ارزندگی این شرکت ها در قیمت‌های فعلی است. با این وجود جهت سرمایه‌گذاری در صنعت مذکور در نظر داشتن ریسک‌های صنعت از جمله ریسک نوسان نرخ ارز، ریسک تحریم و همچنین ریسک قانون‌گذاری برای فروش داخلی لازم است .
روند سود آوری
همچنین با بررسی روند سودآوری صنعت اوره طی ۵ سال اخیر می‌توان بیان کرد که روند نزولی سودسازی شرکت‌های اوره ساز در سال های ۹۵ و ۹۶ به دلیل کاهش نرخ های جهانی، افزایش قیمت خوراک و تثبیت نرخ دلار بوده که این امر با افت شدید حاشیه سود خالص این شرکت ها همراه شده است. البته از انتهای سال ۹۶ با آزاد شدن نرخ فروش اوره در داخل کشور وهمچنین رشد چشمگیر نرخ ارز، سودآوری و حاشیه سود خالص این شرکت‌ها به مدار صعودی برگشته است. پیش‌بینی می‌شود با توجه به افزایش تقاضا در بازارهای جهانی، افزایش نرخ ارز (به لحاظ صادرات محور بودن شرکت‌ها) و افزایش نرخ گاز در کنار قیمت مناسب جهانی، انتظار افزایش سودآوری شرکت‌های صنعت اوره دور از انتظار نیست و با شرایط تولید ارزان در مقایسه با رقبا و دسترسی مناسب به دریا جهت صادرات محصول، تولید اوره در ایران بازار مناسب صادرات در دنیا را بدست خواهد آورد.
پویا بهمنی، کارشناس تحلیل مشاورسرمایه‌گذاری سهم آشنا
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۳۹۴
نظر شما