یکی ازاین حمایت کنندگان، صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران بوده که از سال ۱۳۶۸ در حال فعالیت است. به طوری که از جمله خدمات این صندوق می‌توان به تأمین مالی، سرمایه گذاری، ارزیابی و خدمات توسعه کسب و کارهای نوپا اشاره کرد. برای آگاهی از فعالیت و چالش‌های صندوق مذکور در گفت وگویی نظرات سیدرضا علوی، عضو هیأت مدیره صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران را جویا شدیم.
***
فعالیت صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران در چه زمینه‌هایی است؟
صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران، نهاد تخصصی تأمین مالی در حوزه طرح‌های مبتنی بر فناوری و نوآوری و‌شرکت‌های دانش بنیان است و با مشارکت‌شرکت‌های سرمایه گذاری از جمله چند بانک از سال ۱۳۶۸ فعالیت می‌کند. عمده خدمات این شرکت تأمین مالی، سرمایه گذاری، ارزیابی و خدمات توسعه کسب وکارهای نوپاست. علاوه بر ارزیابی طرح‌ها، مشورت‌های مدیریتی، بازار و حقوقی نیز می‌دهیم. یکی از منابع مهم تأمین مالی در‌شرکت‌های کوچک و نوپا «سرمایه گذاری خطرپذیر» (Venture Capital) است که مستلزم مشارکت چند وجهی در پروژه است. بر اساس قرارداد، زمان ورود و خارج شدن از پروژه، مشخص شده و هنگام خروج، سهم الشرکه به سهامدار حقیقی یا حقوقی واگذار می‌شود. خدمات مشاوره محدود به ارزیابی طرح نیست برای توسعه کسب و کار، انتقال تکنولوژی، یافتن نیروی انسانی متخصص، شراکت با بنگاه‌های بزرگتر و گسترش بازار محصول هم مشاوره می‌دهیم. با برخی از سازمان‌های توسعه ای برای کاهش ریسک اینگونه طرح ها و هزینه‌های کسب و کار همکاری می‌کنیم.
حوزه سرمایه گذاری صندوق در چه پروژه‌هایی است؟
تا به‌حال در چند حوزه فعالیت داشتیم؛ حوزه‌های ICT و خدمات مربوط، زیست فناوری، تجهیزات پزشکی، و تجهیزات پیشرفته که البته اولویت‌هاهر سال به‌روز می‌شوند، همین‌طور برخی حوزه‌های جدید که افزایش بهره وری و بهبود در این صنایع را بدنبال دارد. در حال حاضر در همین حوزه‌ها سرمایه گذاری و مشارکت می‌کنیم. علاوه بر دستاورد‌های مختلف در زمینه‌های فوق الذکر، به عنوان مثال در بخش IT سرمایه‌گذار مرحله اولیه پروژه کافه بازار و دیوار بودیم و در حال حاضر در پروژه Alibaba.ir سرمایه گذاری کرده ایم. در حوزه بایو تکنولوژی پروژه‌های مختلفی در زمینه مواد اولیه دارویی، محیط کشت و کیت‌های تشخیصی داشته‌ایم.
چند پروژه در حوزه پایین دست پتروشیمی و پلیمرهای مهندسی مانند PVB ,ABS داشته ایم و همین طور پروژه‌هایی در حوزه تجهیزات پزشکی مثل سیستم‌های نوین امحای زباله بیمارستانی و روبوت‌های پزشکی. در حوزه الکترونیک مخابرات هم پروژه‌های مختلفی داشته ایم مثل طراحی و ساخت تجهیزات و فرستنده‌های خاص که مشتریانی مانند صدا و سیما از آن شرکتی که ما در آن سرمایه گذاری کرده ایم استفاده می‌کنند. پروژه‌هایی در زمینه سیستم‌های مخابراتی خطوط انتقال گاز. همین‌طور در راه اندازی چند صندوق مشارکت داشته ایم؛ ازجمله صندوق پژوهش فناوری با مشارکت دانشگاه صنعتی شریف و بانک توسعه صادرات است که با همکاری بانک پاسارگاد و ستاد بایو تکنولوژی صندوق حمایت از سرمایه گذاری زیست فناوری کشور را راه انداختیم. همین‌طور به عنوان مؤسس و سرمایه گذار، صندوق جسورانه توسعه فناوری آرمانی با همکاری شرکت تأمین سرمایه آرمان و سرمایه گذاری مس بورس ایجاد کرده ایم تا در فضای بورس هم فعالیت داشته باشیم.
مشکل تأمین مالی‌شرکت‌های دانش بنیان و نوآور چیست؟
در حال حاضر اغلب‌شرکت‌های نوآور با بحران نقدینگی روبه‌رو هستند. ولی برای تأمین مالی سراغ منابع دولتی و حمایتی می‌روند که مکانیسم‌های خاص خودش را دارد. تعامل با شرکت های سرمایه گذار و صندوق‌ها جسورانه به سختی انجام می‌شود. چالش اصلی‌شرکت‌های نوآور یا استارت آپ و سرمایه‌گذاران از زمانی شروع می‌شود که سرمایه‌گذار هم بر مبنای ارزش‌گذاری انجام شده، سهام درخواست می‌کند. استارت‌آپ‌ها طبیعتا تمایل ندارند سهام زیادی را به سرمایه‌گذار بدهند و سرمایه‌گذار هم برای جبران این سهام امتیازهای دیگری را از کسب‌وکار درخواست می‌کند و در هنگام امضای قرارداد چندین صفحه قرارداد جلوی مؤسس می‌گذارد.
تضاد بین خواسته‌های سرمایه‌گذار و استارت‌آپ کاملا طبیعی است و حتی در سیلکیون ولی هم وجود دارد. اما در کشورهای پیشرفته نهاد حقوقی ما بین سرمایه‌گذار و استارت‌آپ حضور پیدا کرده‌اند و این فرآیندهای پیچیده و چالش برانگیز را آن‌ها برعهده می‌گیرند. در کشور ما این حلقه واسط شکل نگرفته است و نیاز است استارت‌آپ و سرمایه‌گذار هر دو افراد حقوقی قدرتمندی همراه خود داشته باشند.علاوه‌بر این چون قراردادهای سرمایه‌گذاری قالب ثابتی ندارند و بیشتر سلیقه‌ای هستند، نمی‌توان یک قالب ثابت را در نظر گرفت و همه سرمایه‌گذاری‌ها را مبتنی بر آن انجام داد. استارت‌آپ‌ها باید در مذاکره و انعقاد قرارداد احتیاط کنند و بدانند که کتاب‌های حقوقی موجود در بازار هم به کار آن‌ها نمی‌آید.
- هفته نامه ۳۵۲ اطلاعات بورس، صفحه ۹
نظر شما