با توجه به ذخایر نفت و گاز ایران، صنایع پالایشی و پتروشیمی را می‌توان جذاب‌ترین صنایع در کشور به شمار آورد. از سوی دیگر ضمن اشاره به حجم تولید بالا و متنوع صنایع پتروشیمی و انعطاف تولید در شرایط متفاوت بازار در کنار تغییر سریع انواع تقاضا، می‌توان گفت بازارهای رسمی محصولات پتروشیمی همچون دیگر بازارها از جمله بازار فلزات یا دیگر حامل‌های انرژی توسعه مطلوبی نیافته است.
این در حالی است که دولت‌های مختلف از این شرایط استفاده کرده و با ایجاد بورس‌های داخلی و محلی سعی در انسجام و شفافیت معاملات پتروشیمی داشته‌اند. با توجه به ارزش بالای محصولات پتروشیمی و سهولت استفاده صنعتی از آنها، غالب دولت‌ها تمایلی به صادرات این محصولات از کشور متبوع خود نداشته و به‌منظور افزایش ارزش افزوده و اشتغالزایی سعی در محدودیت عرضه‌های صادراتی می‌کنند. این شرایط تا جایی پیش رفته که در نقاط مختلف جهان قیمت‌های متنوعی گزارش می‌شود که جذابیت این تجارت را نیز افزایش داده است.
بورس کالا برای حفظ پتروشیمی‌ها در سبد محصولات خود تلاش‌های بسیاری مد نظر قرار داده است. البته به اعتقاد فعالان صنعت پتروشیمی اجباری که بر عرضه محصولات پتروشیمی در بورس وجود دارد، تنها زمینه نارضایتی فعالان این صنعت را فراهم و در نهایت باعث می‌شود که این افراد مقداری از محصولات خود را در بورس عرضه و برای فروش سایر محصولات راه‌هایی برای دور زدن قوانین پیدا کنند. به عبارت دیگر مخالفان عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا، مکانیزم بازار وعرضه وتقاضا را بر همه چیز مقدم می‌دانند. اما موافقان، ضمن اشاره به ایجاد رانت و تقاضاهای بدون نظارت، اهمیت شفافیت بورس و بسته شدن دست دلالان را بر سایر مسائل ارجح می‌دانند. این در حالی است که با توجه به پرداخت نقد محصولات خریداری شده در بورس، احتمال خرید واسطه گران از بورس کالا بیش از حضور تولیدکننده‌های اصلی است.
زمینه‌ای برای رونق بیشتر صنایع پایین دستی
عضو هیأت مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی در خصوص مزیت‌های عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا گفت:ایجاد شفافیت در معاملات، کشف قیمت براساس فرآیند عرضه و تقاضا، وجود تضامین خریدار و فروشنده برای پایبندی به تعهدات و انجام معاملات در حداقل زمان از جمله مزایایی است که بورس کالا در معاملات محصولات پتروشیمی ایجاد کرد. علی محمد بساق زاده در خصوص تاثیر بورس کالا بر صنایع پایین دستی بیان داشت: پیش از ورود محصولات پتروشیمی به بورس کالا، صنایع پایین دستی پتروشیمی زیر نظر وزارت صنعت فعالیت داشته و صنایع میانی و بالادستی زیر نظر وزارت نفت بودند. از این رو با راه اندازی بورس کالا، هماهنگی مناسبی بین این زنجیره شکل گرفت تا برخی مشکلات صنعت پتروشیمی در کوتاه ترین زمان ممکن برطرف شود.
این مقام مسئول تصریح کرد: به دلیل انجام معاملات در بورس کالا، بستر شفافی که بورس برای خرید و فروش مهیا ساخت، دست واسطه گران را به میزان زیادی از این صنعت کوتاه و زمینه رونق بیشتر صنایع پایین دستی را فراهم ساخت. عضو هیأت مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی اظهار داشت: شرکت‌های پتروشیمی در بورس کالا، محصولات تولیدی را در یک فضای شفاف و با ساز و کار مناسب عرضه می‌کنند. همچنین خریداران نیز پس از اینکه توسط وزارت صنعت احراز هویت شدند، اجازه دارند محصولات را خریداری و در کمترین زمان ممکن تحویل بگیرند. از این رو، بستر شفافی به وجود آمده تا واسطه گران از چرخه معاملات حذف شوند.
- گلاره کحالی-خبرنگار
- شماره 336 هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه 6
نظر شما