ضرورت حفظ‌سرمایه در گردش

بخشی از سود محقق شده در سال ۹۷ ناشی از سود تورمی موجودی کالاها بوده و نقدینگی آن عملا صرف سرمایه در گردش شرکت‌ها شده است. از سوی دیگر شرکت‌های دلاری محور مانند پتروشیمی، پالایشی و معدنی فلزی تحت تاثیر کاهش ارزش پول ملی توانستند سود دلاری خود را حفظ کنند. البته این موضوع سبب شد تا شرکت‌ها رویه متفاوتی در تقسیم سود داشته باشند. همچنین شرکت‌هایی که جریان نقدی مناسبی داشتند از جمله پتروشیمی‌ها و برخی از معدنی‌ها سود نقدی بالایی تقسیم کردند و سایر شرکت‌ها احتیاط قابل ملاحظه‌ای در تقسیم سود داشتند.از آنجایی که گران‌ترین پول، پول سهامدار است، تقسیم پایین برای سهامداران پرهزینه خواهد بود؛ اما در شرایط تحریم‌ها، خریدهای نقدی و فروش‌ها نسیه و مدت‌دار شده است. بر این اساس حفظ‌سرمایه در گردش برای بقای شرکت ضرورت دارد. از سوی دیگر، باتوجه به وضعیت نظام بانکی و عدم امکان تأمین مالی از محل فاینانس، اجرای طرح‌های توسعه نیازمند نقدینگی است که باید از محل منابع داخلی شرکت تأمین شود.همانند جهش‌های قبلی ارزی، شروع رشد با سکه و طلا و ارز بود و سپس سرمایه‌گذاران به سمت مسکن و بورس می‌آیند و این جهش ارزی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. بازارسرمایه اکنون رشدی 3 برابری داشته است که با رشد قیمت دلار در محدوده قیمت‌های فعلی برابری می‌کند. همچنین بازده طلا و سکه به دلیل افزایش قیمت جهانی بیش از دلار و بورس بوده است. هرچند اثر قیمت دلار در شرکت بورسی تخلیه نشده و برخی از شرکت‌ها و صنایع پتانسیل افزایش قیمت به دلیل حذف قیمت دلار آزاد را دارند، اما دو اتفاق در داخل و خارج در حال وقوع است. در یکسو دولت در حال افزایش هزینه‌های شرکت‌هاست. افزایش قیمت گاز سوخت، وضع یا افزایش تعرفه‌های صادرات برخی از محصولات معدنی و افزایش حقوق دولتی معادن از سمت داخل و کاهش قیمت‌های جهانی و افزایش هزینه‌های مبادله از سوی دیگر سبب شده تا اثر اهرمی در رشد سودآوریدیده نشود.در حال حاضر، سیاست تقسیم سود پایین در برخی از شرکت‌ها به دلیل درصد بالای سودآوری از سود تورمی در سال 1397 بوده است که در صورت تقسیم، سرمایه در گردش شرکت منفی و عملیات شرکت متوقف می‌شود. در سایر شرکت‌ها نیز تقسیم سود پایین نیازمند طرح‌های توسعه و سرمایه‌گذاری مناسب است. این طرح‌ها باید امکان‌سنجی مالی و فنی داشته باشند. در صورت توجیه‌پذیری، اجرای آن می‌تواند به خلق ارزش برای سهامداران منجر شود و در غیر این صورت رسوب بالای نقدینگی در شرکت‌ها می تواند تلاش مدیریت برای کاهش هزینه‌ها و مدیریت هزینه‌ها را تضعیف کند و اثر معکوس داشته باشد.

• سید فرهنگ حسینی-مدیرعامل گروه صنعتی و معدنی امیر
• شماره ۳۱۷ هفته نامه اطلاعات بورس -صفحه ۲