دخالت ناظر در روند معاملات باید کاهش یابد

نحوه اجرای این دستورالعمل به گونه ای است که موجب ایجاد تراز مثبت در کارگزاری ها می شود. بنابراین به خیلی از مشتریان اعلام می شود برای خریدی که هنوز انجام نشده باید تسویه شود (t-1). این قانون بطور کلی به نفع کارگزاران است و عملا مدیریت ریسکی وجود ندارد. همچنین این سامانه موجب کاهش حجم معاملات می شود و در میان مدت و بلند مدت این مهم به ضرر کارگزاری ها تمام می شود. چنین تصمیماتی موجب می شود روند طبیعی بازار و معاملات دستخوش تغییر شود و نقدشوندگی کاهش یابد. موضوع بعدی این است طبق کدام تعریف منطقی برای این سامانه بازه زمانی مشخص شده است؟ تاوان این چنین قوانین خلق الساعه ای را سهامدار و سرمایه گذار باید بدهد؟ در کدام بازار بورس دنیا چنین چیزی وجود دارد؟ به نظر می رسد نهادهای نظارتی بازار سرمایه را تنها در قالب کارگزاری می بینند. باید نهادهای نظارتی و قانون گذار از وضع چنین قوانینی که مسیر بازار را دچار انحراف می کند دست بردارند.  همچنین  به نظر راه های توسعه بازار سرمایه و مدیریت ریسک چنین راهکارهایی نیست. برای کاهش ریسک ها باید بازار کاراتری داشته باشیم که این امر مستلزم بروزرسانی سیستم های اطلاعاتی بازار سهام و کاهش اطلاعات نهانی است.
 از طرف دیگر هم فعالان بازار سرمایه باید حرفه ای تر عمل کنند که لازمه آن توسعه نهادهای مالی است. صدور مجوزهای جدید سبدگردانی ها، صندوق های سرمایه گذاری و راه اندازی صندوق های جدید برای کارگزاری ها از دیگر راهکارهای توسعه بازار سرمایه است. واقعیت این است که در حال حاضر دارایی های تحت مدیریت شرکت های سبدگردان و صندوق ها در مقایسه با حجم کل بازار بسیار رقم کوچکی است.  در بورس های امریکا عمده حجم معاملات بازار توسط صندوق ها و شرکت های سبدگردانی انجام می شود. در ایران به اشخاصی که هیچ دانشی در حوزه معاملات سهام ندارند تنها یک کد آنلاین تعلق گرفته و افراد نابلد در هرلحظه معامله انجام می دهند و سپس برای کنترل همین افراد هزاران دستورالعمل ناکارآمد از سوی سازمان وضع می شود که روند سرمایه گذاری و معاملات فعالان حرفه ای را دستخوش تغییر و یا حتی محدودیت های غیرمنطقی می کند. به نظر می رسد نهاد ناظر باید بیش از هر زمان دیگری برای توسعه بازار سرمایه تشکیل و تاسیس نهادهای مالی را حمایت کند و محدودیت در صدور مجوزها را کاهش دهد. با نگاهی کلی تر باید تاکید کرد که دخالت سازمان در روند معاملات بازار باید کاهش یابد چرا که در دنیا نیز نهادهای ناظر مسئول کنترل و مدیریت حرکات بازار نیستند.  در مجموع به نظر می رسد تفکر حاکم فعلی این است که هیچ کس جز سازمان بورس فهم درستی از مدیریت بازار سرمایه ندارد.

• سعید درخشانی-کارشناس بازار سرمایه
• شماره ۳۱۱ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۳