بيست و چهارم بهمن و ششم اسفندماه جاری ، رينگ صادراتي بورس انرژي ايران،ميزبان ورود دو محموله ميعانات گازي بود كه به دليل رينگ معاملاتي مذكور، مشخصا هدف صادرات را دنبال مي كرد.
اما اين عرضه‌هاي 1 ميليون بشكه اي، بدون اين كه توفيق فروش كسب كنند، مانند مرحله سوم و چهارم عرضه نفت خام، بدون مشتري ماند. عمده دليل اين عدم توفيق در فروش، تحريم اين كالا مانند نفت خام عنوان مي شود كه در واقع ريسك را براي خريداران افزايش داده و مانع از آن مي شود كه تحرك و پويایي خريد شفاف اين كالا صورت بگيرد.
روشی گنگ براي مشتريان و خريداران
اميرحسين تبيانيان، نماینده شرکت ملی نفت ایران در بورس انرژی در خصوص دلايل اين عرضه‌ها كه تا كنون با موفقيت چشم گيري در بورس انرژي همراه نبوده اند، گفت: مهم ترين دليل اين كه شركت ملي نفت ايران محصولات نفت خام و ميعانات را به بورس مي آورد، اين است كه تكليف قانوني براي عرضه محصولات خود در بورس انرژي دارد. اين تكليف قانوني ابتدا از قانون برنامه ششم توسعه به ما تكليف شد. از سوي ديگر، سياست‌هاي افتصاد مقاومتي هم تاكيد دارد كه روش‌هاي فروش را متنوع تر كنيم و بخش خصوصي را بيش از پيش به اين حوزه وارد كنيم.
وي افزود: در قانون بودجه نيز درج شده كه بخشي از فروش از طريق ابزارهاي موجود در بورس انرژي، بازاريابي شده و فروش صورت بگيرد.
تبيانيان اظهارداشت: عرضه محصولات در بورس انرژي از لحاظ ساز و كاري وزارت نفت، اين مزيت را براي ما دارد كه محموله‌هاي فروش به غير پالايشگاه‌ها را كه مي خواهيم به معامله گران بفروشيم، اگر مي خواهيم با ارائه تخفيف و تسهيلات باشد، از اين طريق باشد كه ايجاد جذابيت به طور يكسان به سمع و نظر همه متقاضيان برسد. البته در اين ميان شائبه‌هاي مترتب بر اين موضوع برداشته مي شود و ريسك‌ها را كاهش مي دهد.
زمانی زیاد برای جلب اعتماد
نماينده شركت ملي نفت در پاسخ به اين پرسش که چرا پس از دو بار عرضه میعانات گازی، مشتری برای خرید نیامد،گفت : هم اكنون فضاي حاكم بر اقتصاد كشور، فضاي خوبي نيست. محدوديت‌هاي جدي بر كشور حاكم است و افزون بر اين بايد توجه داشت ساز و كاري كه اكنون شروع كرديم و در آن در حال پرداختن به آن هستيم، هنوز براي مشتريان و خريداران ما گنگ است. تبيانيان افزود: اين عده هنوز از طريق بورس اقدام نكردند و با آن آشنا نيستند. حتي اعتماد زيادي هم ندارند و زمان زيادي لازم است تا مشتريان به اين سوي بازار بيايند. البته از بد روزگار هم اين موضوع با تحريم‌ها هم زمان شده، ريسك معاملات را افزايش داده و در نتيجه اين اقدام جديد را براي خريداران سخت‌تر كرده است.
چرا رينگ بين الملل؟
به گفته تبيانيان، دليل انتخاب رينگ بين الملل بورس انرژي اين است كه مصرف صادراتي داشته باشد. در حالي كه مشتريان داخلي نيز مي توانند خريد كنند و امكان تسويه ريالي نيز وجود دارد. به گفته اين مقام مسئول ،وضعيت اين عرضه‌ها در آینده بهتر مي شود. براي خريد نفت خام نيز انتظار نداريم كه صف بكشند. بايد توجه داشت كه براي فروش غير بورسي نيز صف نمي كشند. اما اعتقاد داريم كه اگر بتوانيم اعتماد خاطر خريد موفقيت آميز را براي خريداران فراهم آوريم، در قيمت با مشتريان راه بيايم و فرآيند‌هاي تحويل و تسويه نيز به درستي انجام شود،به مرور زمان فروش از مجراي بورس انرژي با موفقيت بيشتري صورت خواهد گرفت. البته مهم ترين مشكل اكنون تسويه حساب است كه تحريم‌ها اين موضوع را سخت كرده است. اما نمي توان انتظار داشت كه اكنون براي خريد از بورس در شرايط سخت تحريم صف بكشند زيرا به هر حال ريسك‌هاي جدي وجود دارد.
افزایش قدرت تحليل معامله گران
به گفته نماینده شرکت ملی نفت ایران در بورس انرژی ، معامله گر و بخش غيردولتي روي پول خود حساب باز مي كند و حتي به یک درصد ريسك هم به صورت جدي فكر مي كند. معامله‌هاي حجم كم هم به اين دليل است كه قيمت‌ها در بورس ركورد نشده و در حجم‌هاي بالا اقدام نمي كنند، اما بعد از چندين عرضه و ايجاد تاريخچه قيمتي در بورس، قدرت تحليل معامله گران براي ورود به اين معاملات نيز بیشتر خواهد شد.
خوش بینی در فروش ميعانات گازي
تبيانيان در خصوص نوع مشتريان و فرآيند فروش محصول ميعانات گازي گفت: هم اكنون پالايشگاه‌هايي كه به صورت مستقيم استفاده از ميعانات داشته باشند، كم هستند. به همين دليل عموما از ميعانات به عنوان مكمل براي سبك كردن نفت يا بلندينگ استفاده مي شود. البته چون خوراك مستقيم پالايشگاهي نيستند، بازاريابي آن نسبت به نفت خام راحت تر است. بنابراين به آينده فروش ميعانات در بورس انرژي، خوشبين تر از فروش نفت خام هستيم.
به گفته اين مقام مسئول، اطلاعيه عرضه ميعانات در بازارهاي داخلي و خارجي درج شده و اطلاع رساني رسمي در اين مورد نيز صورت گرفته است. چندين خريدار خارجي نيز به وزارت نفت مراجعه كردند و چنانچه مطمئن شوند كه مي توانند فروش و بازاريابي محصول را داشته باشند، براي خريد به بورس وارد مي شوند.
نمي‌توان به موفقيت اين عرضه اميدوار بود
سيد محسن قمصري، مدير سابق امور بين الملل شركت ملي نفت ايران در خصوص آينده عرضه ميعانات گازي در بورس انرژي ايران گفت: فروش و بازاريابي ميعانات گازي همواره با مشكلاتي مواجه است. اگر عرضه ميعانات گازي براي فروش به مصرف داخلي باشد، موفق است اما اگر عرضه صادراتي باشد شكست مي خورد. حال كه مشاهده مي شود عرضه در رينگ صادراتي انجام شده و صرفا مصرف صادراتي دارد، نمي توان به موفقيت ورود اين كالا به بورس انرژي اميدوار بود. زيرا اين محموله مانند نفت خام مشكل صادراتي دارد و به سرنوشت شكست عرضه نفت خام دچار مي‌شود.
به گفته قمصري، اين اتفاقات در حالي رخ مي دهد كه در داخل كشور بازار بزرگي براي مصرف ميعانات گازي داريم. البته شركت‌هاي پالايشگاهي كوچك مي توانند مصرف كنند و سپس فرآورده‌هاي آن را صادر كنند. بنابراين نياز به تهيه زيرساخت براي رساندن ميعانات به پالايشگاه‌هاي كوچك وجود دارد و چنانچه مسیرفروش ميعانات را براي مصرف داخلي تغيير دهند، مي تواندبرای صادرات راهگشا باشد.
موانع بازدارنده برای ورود خارجي‌ها
اين كارشناس خبره امور فروش نفت و محصولات نفتي در ادامه گفت: مشتريان خارجي به دو دليل تحريم و مشكل انتقال ارز به بورس انرژي نمي‌آيند. سيستم بانكي ما هنوز نتوانسته است سيستم بانكي قابل قبول و مطمئني را براي دريافت ارز از مشتري خارجي ارائه كند. همچنين فروش ميعانات مانند نفت خام تحريم است و شركتي كه از ايران خريداري كند از سوي آمريكا مورد تهديد قرار مي‌گيرد. وي افزود: حال اگر فروش این میعانات به پالايشگاه‌هاي داخلي انجام شود، هيدروكربورها قابل صدور به منطقه خواهد بود. همچنین فرآورده‌هايي بدون تهديد تحريم و با ارزش افزوده بيشتر آماده صادرات مي‌شود. البته اینکه چرا ارزش افزوده‌سازي انجام نمي شود، مسئله ای است که باید مسئولان امر پاسخ دهند.
كاركردهاي ميعانات گازي
بر اساس این گزارش ، میعانات گازی به عنوان محصول فرعی پالایشگاه‌های گازی دارای دو کاربرد اصلی است. یکی به عنوان خوراک ورودی پالایشگاه‌های نفت و واحدهای جداکننده (Splitter) که تولید این واحدها که شامل بنزین، نفتا، گازوئیل سبک و گاز مایع (LPG) می شود . همچنین دیگری به عنوان خوراک ورودی واحدهای الفین و آروماتیک پتروشیمی است. بر این اساس محصولات تولیدی واحدهای پتروشیمی پایین دست این مجموعه‌ها نیز لوله‌های پلی اتیلن، قطعات تزریقی، الیاف مصنوعی، رنگ‌ها، چسب، رزین، نایلون و حلّال‌ها را شامل می شود.
- سمیرا ابراهیمی-خبرنگار
- شماره ۲۹۵ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۶
نظر شما