بورس كالا  در هزارتوي مشكلات

تا زماني كه معاملات بورس كالا دستوري تعيين شود،‌ نمي توان شاهد بهبود عملکرد در اين بازار بود

نگاهي به وضعيت معاملات در رينگ هاي مختلف معاملاتي بورس كالا، حاكي از آن است كه با وجود نزديك شدن به پايان سال و تجربه سنتي افزايش معاملات در اين مقطع زماني، اما خبري از معاملات پرشور و هيجان در بورس كالا نيست و اين بازار نيز به تبعيت از ساير بخش هاي بازار سرمايه،‌ داد و ستدهاي كم حجم و كم عمقي را تجربه مي كند.

عرضه های جهانی رو به پیش
سپري شدن اين روزها در بورس كالا، با توجه به وضعيت بازارهاي جهاني،‌ توجيه ندارد. هم اكنون گزارش هاي رصد بازارهاي جهاني،‌ حاکی از آن است که عرضه جهانی سنگ آهن سال ۲۰۱۹ افزایش خواهد یافت. از این میزان افزایش عرضه پیش بینی شده ۱۸.۹ میلیون تن از برزیل و ۲.۹ میلیون تن از استرالیا خواهد بود. همچنین تولید سنگ آهن چین نیز ۴ میلیون تن رشد خواهد داشت. برای هند نیز برآورد شده تولید سنگ آهن آن سال آینده ۱۰ میلیون تن افزایش می یابد.همچنین برای سال ۲۰۱۸ نیز طبق برآورد ها تولید جهانی سنگ آهن ۳.۹ میلیون تن کاهش یافته چرا که تولید سنگ آهن خلوص پایین کمتر شده اختلاف قیمت میان سنگ آهن خلوص بالا و خلوص پایین بیشتر شد.بدین ترتیب عرضه جهانی سنگ آهن در سال ۲۰۱۹ حدود ۵۰ میلیون تن بالا خواهد رفت.
حال باید دید این افزایش عرضه قیمت ها را تحت فشار قرار می دهد یا نه كه البته طبق تئوري هاي اوليه اقتصادي اين افزايش عرضه،‌ لزوما با كاهش قيمت همراه خواهد شد. اما به دليل اخباري مبني بر افزايش پروژه هاي ريلي چين،‌ احتمالا قيمت تعادلي اين بازار را لزوما افزايش عرضه تعيين نمي كند.

شاهد عرضه اندكي هستیم
البته برخي از كارشناسان اين بازار مي گويند كه در برخي از كالاهاي عرضه شده در بورس كالا،‌به اندازه عرضه تقاضا هست اما انتقادي كه وجود دارد همين است كه هم شاهد عرضه اندكي در اين بازار هستيم و هم تقاضا كم است كه به دليل تنظيم تقاضا از سوي سيستم بهين ياب وزارت صنعت،‌ بخش زيادي از اين تقاضا،‌ قابليت بازيگري در اين بورس كالايي كشور را ندارد.

 دشواری های ورود به بازار
 با توجه به آن كه مي توان از بورس‌کالای ایران براي جذب سرمايه گذاران خارجي نيز استفاده كرد، ‌مي تواند مرجع مناسبي براي قيمت گذاري در منطقه باشد كه اين موضوع نياز به افزايش حجم معاملات دارد و تا زماني كه ورود به اين بازار تا اين حد دشوار باشد،‌ شدني نيست.

سهميه بندي تقاضا مانع رشد بازار
 در همين رابطه رسول عليمحمدي،‌ كارشناس بازار سرمايه و فعال در بورس كالا گفت: روزهاي كم عمق بورس كالا و عدم انعكاس تحركات بازارهاي جهاني در اين رينگ هاي معاملاتي به دليل اين است كه سهميه بسياري از متقاضيان از سوي وزارت صنعت كاهش يافته و اين موضوع به كاهش تقاضا در اين بازار دامن زده است. مدیر کالایی شرکت کارگزاری ایساتیس پویا در ادامه خاطر نشان كرد: تا زماني كه معاملات بورس كالا دستوري تعيين شود،‌ نمي توان شاهد بهبود معاملات در اين بازار بود. بر همين اساس توصيه مي شود كه توسط مقام سياست‌گذار،‌ ورود به اين بازار آسان شود تا افراد بتوانند براي تقاضاي تجارتي خود نيز از اين بازار استفاده كنند.

ورودي جديد، گذشته مردود
در همين اوضاع كه بازارهاي فعال اين بورس كالايي از عمق كمي برخوردارند،‌بورس كالا،‌هر روز به ابزارهاي معاملاتي خود اضافه مي كند.‌ مثال بارز اين ابزار كه هيچ كمكي به افزايش عمق بازار و توسعه بورس كالا نكرد،‌ بازار آتي زعفران است كه بارها از سوي فعالان صنعت زعفران و انجمن ملي زعفران با انتقاد مواجه شد و يا بسته شدن كامل بازار آتي سكه كه در عمر كم فعاليت خود توانسته بود بخش كمي از بار هج فاندينگ معاملات را به دوش بكشد.

آغاز معاملات اوراق آتی به زودی
 با اين اوصاف،‌ حامد سلطاني نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران،‌ اخيرا از آغاز معاملات اوراق آتی مبتنی بر واحدهای صندوق های سرمایه گذاری کالایی در آینده نزدیک خبر داد.
حامد سلطانی نژاد با اعلام این خبر اظهار کرد: همزمان با توسعه بازار آتی زعفران و برنامه راه اندازی معاملات قراردادهای اختیار معامله زعفران تا پایان سال جاری، ایجاد بازار اوراق آتی مبتنی بر واحدهای صندوق‌های سرمایه گذاری کالایی نیز در دستور کار بورس کالا قرار دارد که در صورت تایید سازمان بورس و اوراق بهادار راه اندازی خواهد شد.
مدیرعامل بورس کالای ایران در تشریح جزییات انتشار اوراق آتی مبتنی بر واحدهای صندوق‌های سرمایه گذاری کالایی گفت: براساس طرحی که در دست اقدام داریم، مقرر شده امکان عرضه و انتشار اوراق آتی مبتنی بر واحدهای صندوق های سرمایه گذاری کالایی را فراهم کنیم. با این اقدام، بازار صندوق‌های سرمایه گذاری کالایی به نوعی دوطرفه می شود که جذابیت آن برای سرمایه گذاران افزایش ‌می یابد.
سلطانی نژاد افزود: صندوق های سرمایه گذاری کالایی، صندوق هایی هستند که بخشی از منابع مالی خود را صرف خرید یک نوع کالای مشخص و سایر انواع اوراق بهادار می کنند و طبق طرح جدید قرار است امکانی فراهم شود تا سرمایه‌گذاران بتوانند واحدهای این نوع صندوق ها را در قالب اوراق آتی نیز معامله کنند.

فراهم شدن زمینه کاهش ریسک
مدیرعامل بورس کالای ایران تاکید کرد: این بازار شرایط سرمایه گذاری غیرمستقیم در بازار کالاها را فراهم می کند و موجب می شود نقدینگی به سمت دارایی های مالی هدایت شود. از طرف دیگر سرمایه گذاران در واحدهای صندوق های کالایی می توانند از طریق خرید اوراق آتی این واحدها، ریسک خود را کاهش دهند.وی با بیان اینکه انتشار این اوراق می تواند برخی نگرانی ها، نسبت به کاهش ارزش دارایی ها در برابر روند تورم را مرتفع کند، گفت: انتشار این اوراق از طریق کاهش تمایل عمومی برای تبدیل ریال به ارزهای خارجی موجب حفظ ارزش پول ملی می‌شود، زیرا چنان‌که گفته شد این نوع اوراق و صندوق های سرمایه گذاری می‌تواند ارزش دارایی ها را در برابر تورم حفظ کند. به این ترتیب برمبنای مکانیزم های طراحی شده و طبق مقررات بازار سرمایه میزان دارایی های این صندوق ها به طور شفاف برای نهادهای نظارتی کاملا مشخص و روشن خواهد بود.

افزایش دارایی سرمایه گذاران
سلطانی نژاد  تصریح کرد :همچنین انتشار این اوراق می تواند مقدمه ای برای تأسیس و فعالیت صندوق های ملی در چارچوب اقتصاد ایران باشد که این نوع صندوق های سرمایه‌گذاری ملی به افزایش دارایی سرمایه‌گذاران منجر خواهد شد.
 به گفته وي همزمان با برنامه های اعلام شده بورس کالای ایران برای توسعه ابزارهای مالی همچون صندوق های سرمایه گذاری کالایی، بورس کالا از آغاز امسال با تأسیس بازار آتی زعفران، گام بلندی را برای اصلاح ساختار بازار این محصول برداشته است. چراکه بازار معاملات آتی ابزار مناسبی را در اختیار تولیدکنندگان قرار می دهد و به کشاورزان قدرت پیش‌بینی می دهد و به افزایش منافع آنان منجر می شود. این در حالی بود که در گذشته واسطه ها قبل از برداشت، محصول زعفران را به قیمت بسیار پایین از کشاورزان خریداری می کردند و بعد با قیمت های بالاتری می فروختند، اما هم اکنون نفع اصلی نصیب کشاورزان می شود.

علل عدم موفقیت ابزارهاي بورس كالا
 رضا مناجاتي،‌مديركالايي كارگزاري صنعت و معدن در اين باره مي‌گويد: دليل موفق نبودن ابزارهاي معاملاتي جديد اين است كه هر ابزار مالي نياز به متمم هاي ديگري دارد. متمم هايي كه بتوانند ريسك را پوشش دهند و نقل و انتقال كالا را راحت كند، همواره به دلايل قانوني،‌ شرعي و حتي بضاعت اندك توانايي مقام سياست گذار و ناظر،‌ به حاشيه مي رود. مناجاتی افزود : همين دليل  است كه از موفقيت بيشتر ابزارهاي مالي جلوگيري كرده و حتي برخي از اوقات به شكست آنها و  ايجاد تاثيرات نامتناسب و نادرست منجر مي شود.
اين كارشناس بازار سرمايه ابزارهايي همچون سوآپ و  فروش استقراضي را عمده ترين ابزارهاي مالي دانست كه مي تواند در كنار ابزارهاي فعلي به افزايش احتمال موفقيت در بورس كالا كمك كند.

 

  • سمیرا ابراهیمی- خبرنگار
  • شماره ۲۹۱ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۶
کد خبر 403772

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 6 =