کارگزاران پوست اندازی می‌کنند؟!

افزایش شرکت های کارگزاری سبب شده که رقابت بین این شرکت ها، برای جذب افراد سرمایه گذار در بورس بیشتر شود. با این رقابت ارتقای کیفیت خدمات یکی از پارمترهای قابل توجه به شمار می‌آید . از سوی دیگر، شاخص رقابت سبب می‌شود بسیاری از کارگزاری ها برای جذب مشتری بیشتر از میزان هزینه‌های دریافتی خود بکاهند و خدمات و محصولات متنوع تری را به آنها ارائه دهند. بر این اساس ، برای به ثبات رسیدن کارگزاری‌ها رتبه بندی جدیدی را در نظر گرفته است. همچنین در این روند بنا بر نظر کانون کارگزاران به زودی رتبه بندی شرکت‌های کارگزاری که منطبق با استانداردهای روز دنیاست ،تقدیم سازمان بورس خواهد شد. اگرچه هنوز از جزئیات دقیق این رتبه بندی رونمایی نشده است، اما از آنجا که رتبه بندی فعلی به نظر فعالان کارگزاری مشکلاتی دارد، احتمالا مورد اقبال قرار خواهد گرفت.

 رتبه بندی‌ها حرفه ای می‌شوند

روح الله میر صانعی، دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار درباره اینکه چه شاخص‌هایی برای رتبه بندی جدید در نظر گرفته شده ، گفت: هنوز شاخص‌ها نهایی نشده و مطالعات در این مورد ادامه دارد.البته در نهایت، در کمیته ای متشکل از نمایندگان کانون و بورس ، این شاخص‌ها نهایی و تصویب می‌شود و بعد اجرایی خواهد شد.

صانعی افزود : می‌خواهیم بر اساس الگو‌هایی که در کشورهایی مختلف در این زمینه وجود دارد وشخصیت‌های حقیقی و حقوقی کارگزاران که هر کدام تخصص‌های ویژه خود را خواهند داشت طبقه بندی صورت گیرد. در واقع کانون قرار است اعضای کارگزاری‌ها را رتبه بندی کند.دبیر کل کانون کارگزاران درباره اینکه پارامتر‌ها در رتبه بندی به چه صورت است ، بیان داشت : فعلا در حال مطالعات هستیم  ودر جلساتی که درباره این موضوع تشکیل می‌شود هیچ کدام از پارامترها که مشخص شده یا در مورد آن بحث می‌شود نهایی نیست.

میر صانعی درباره اینکه رتبه بندی فعلی چه مشکلی داشت که در پی تغییر آن هستید، تصریح کرد : رتبه بندی قبلی، پرسنل محور بود. یک دسته از کارها آنچنان ارتباطی با ارائه خدمات شرکت‌های کارگزاری نداشت.

بر این اساس شرکت‌های کارگزاری با تراکم نیروی کار انسانی مواجه شدند مخصوصا در زمانی که وضعیت بازار منفی بود . باید توجه داشت که کار کارگزاری سرویس محور است؛ ارائه سرویسی که می‌دهیم باید طبق رضایت مشتری باشد.

 وی درباره اینکه آیا این رتبه بندی با رتبه بندی سازمان بورس تداخلی ندارد، اظهار داشت: رتبه بندی دیگر در سازمان بورس انجام نمی شود. میر صانعی درباره اینکه الزامی برای شرکت در این رتبه بندی وجود دارد یا خیر هم گفت: کارگزاری‌ها کار خاصی نباید انجام دهند، رتبه بندی‌ها را کانون کارگزاران انجام می‌دهد.

 دبیر کل کانون کارگزاران درپاسخ به این پرسش که آیا از کارگزاری سوال شده که می‌خواهند در این رتبه بندی شرکت کنند گفت: فعلا هیچ سوالی صورت نگرفته است ولی نظرات کارگزارها درباره رتبه بندی حتما پرسیده می‌شود. وی گفت: تا معیارها مشخص نشود توضیحات بیشتری نمی توان ارائه داشت. چون واقعاهیچ چیز معلوم نیست، در هر مرحله ممکن است معیارها ی مد نظر تفاوت کنند. بنابراین موضوعی نیست که الان مشخص باشد. اگر هم درباره اش صحبتی شود، نظرات کاملا شخصی است و قابل اتکا نخواهد بود.میر صانعی درباره دستاورد این رتبه بندی جدید برای بازار سرمایه، گفت: شرکت‌های کار گزاری می‌توانند به صورت حرفه ای تر رنکینگ شوند.همچنین در این رتبه بندی جدید طوری جلو می‌رویم که کا رگزاری‌ها سرویس محور شوند . البته شاخص سرویس مبنای این خواهد بود که کارگزاری در رتبه الف ، ب یا ج قرار بگیرند.

رتبه بندی جدید مدیریت خاص می‌خواهد

 محمد مهدی بحرالعلوم، مدیر عامل کار گزاری بانک مسکن هم درباره نقاط ضعف رتبه بندی فعلی گفت: رتبه بندی قدیمی مشکلات زیادی نداشت، پرونده را دستی را تحویل می‌دادیم بعد از انجام کارها رتبه بندی ظرف یک تا دوماه انجام می‌شد ولی از زمانی که این کار از طریق سایت انجام می‌شود، دردسرهای بسیاری به وجود آمده است. مثلا کارشناس در خصوص یک سری مسائل پیش پا افتاده پرونده را دو تا سه ماه نگه می‌دارد.همچنین از زمانی که این کار سایتی انجام می‌شود قرار شده 15 روزه کار پرونده به اتمام برسد . حتی پرونده ای داشتیم که 6 ماه زمان برده تا رتبه اش را بگیرد، تمام این موارد به طولانی شدن مراحل بررسی کارشناسی بر می‌گردد. وی درباره اینکه کارگزاران تا چه حد با این اصلاحات موافق هستند، فزود : کارشناسان ایراداتی می‌گیرند که بسیار جزیی است، رتبه بندی را به تعویق می‌اندازند. مثلا مهندس مدرکش لیسانس مکانیک است، ایراد می‌گیرند که باید در مدارک مهندس مکانیک سیالات بزنید و نکته این است که این ایراداتی که می‌گیرند اصلا در سامانه وجود ندارد.بحرالعلوم درباره اینکه رتبه بندی‌های جدید باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد که این مشکلات ایجاد نشود، گفت: در اصل باید یک مدیریت خاص در این خصوص صورت گیرد. مشکل در حال حاضر این است که یک پرونده را چهار نفر کارشناسی می‌کنند، در صورتی که یک نفر باید کارشناس یک پرونده باشد و مشکلات آن را اعلام کند، وقتی چهار نفر یک پرونده را کارشناسی کنند مشکلات بسیاری به وجود می‌آید. مدیر عامل کار گزاری بانک مسکن درباره اینکه آیا رتبه بندی جدید، مورد قبول کار گزاری‌ها بوده یا خیر، گفت: هنوز چیزی به ما اعلام نشده اما اگر ایرادات رفع و به روز رسانی شود، بسیار کارساز خواهد بود.

 ضرورت رتبه بندی تخصصی

 کامل ابراهیمیان ، مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات در پاسخ به اینکه در رتبه بندی جدید چه شاخص‌هایی باید مد نظرگیرد گفت: در رتبه بندی جدید شاخص‌ها از دو دیدگاه مورد ارزیابی و نمره دهی قرار می‌گیرند؛ از دیدگاه ناظر و یا همان کانون کارگزاران به عنوان متولی اصلی صنعت کارگزاری و دیدگاه دیگر مشتریان هستند که با توجه به خدمات دریافتی نسبت به ارزیابی کارگزاری اقدام می‌کنند . ابراهیمیان افزود : شاخص‌هایی که از دیدگاه کانون کارگزاران جهت ارزیابی ملاک عمل قرار خواهد گرفت می‌توان به مواردی نظیر ،سرمایه شرکت کارگزاری، ریسک اعتباری کارگزاری، مجوزهای اخذ شده از سازمان بورس، فعالیت در بازارهای مختلف، تعداد مشتریان پایدار و فعال کارگزاری، تعداد شعب در سطح کشور، حجم معاملات در دوره‌های مورد بررسی، نتایج بازرسی‌های نهادهای نظارتی ، فعالیت و خدمات حوزه معاملات آنلاین، مشاور پذیرش و عرضه، مرکز تماس مشتریان و پشتیبانی خدمات قابل ارائه به مشتریان اشاره داشت.

مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات بیان داشت: همچنین از دیدگاه مشتریان ، شاخص‌هایی که می‌تواند مورد سنجش قرار گیرد دسترسی سریع به کارگزار، خدمات معاملات آنلاین، معاملات الگوریتمی ، دریافت صورتحساب‌های اختصاصی، استفاده از خدمات باشگاه مشتریان، عدم افشای اطلاعات مشتریان، برگزاری دوره‌های آموزشی و فعالیت در بازارهای مختلف مالی با ابزارهای متنوع از جمله موارد قابل تامل به شمار می‌آید. وی درباره اینکه در رتبه بندی قبل چه مشکلاتی وجود داشت،گفت: در رتبه بندی قبلی توجه بیشتر به گسترش فیزیکی فضای کاری کارگزاران و توجه کمتر به کیفیت خدمات قابل ارائه در حوزه‌های مختلف از مهم ترین ایرادات وارد بر آن بود. یا اینکه معاملات بلوکی امتیاز بالایی به خود تخصیص داده بود در حالی که خیلی از کارگزاران در معاملات خرد عملکرد بسیار بهتری دارند. البته عدم توجه کافی به مشتریان فعال و توجه نداشتن به رتبه بندی از دیدگاه مشتریان از دیگر ایرادات وارد بر رتبه بندی قبل بود.

همچنین برخی از فعالیت ها نظیر سبدگردانی و مدیریت صندوق‌های سرمایه گذاری نیز در حال حاضر از مجوزهای کارگزاران خارج شده است که در رتبه بندی جدید ملاک عمل قرارنخواهند گرفت. ابراهیمیان درباره ویژگی‌های خاص رتبه بندی جدید هم گفت: در رتبه بندی جدید هم به شاخص‌های عملکردی از دیدگاه نهاد ناظر یا کانون کارگزاران و هم از دیدگاه مشتریان توجه شده است. البته رتبه بندی شاخص‌های عملکردی کارگزاران به صورت تخصصی و در حوزه‌های کاری مختلف مورد تاکید قرار گرفته است. برای مثال کارگزاری می‌تواند در ارائه خدمات در حوزه آنلاین رتبه بالاتری داشته باشد و کارگزار دیگری می‌تواند به عنوان کارگزار برتر در حوزه معاملات ابزار مشتقه یا بازار بدهی مورد توجه قرار گیرد و مشتریان در حوزه‌های مختلف کاری با توجه به رتبه کارگزاران، نسبت به انتخاب کارگزار برتر اقدام کنند.مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات درباره اینکه کارگزاران تا چه حد با اصلاحات موافق هستد گفت: با توجه به اینکه در اکثر کشورهای توسعه یافته رتبه بندی کارگزاران به صورت منظم انجام می‌گیرد و مشتریان بر اساس آن نسبت به انتخاب کارگزاران خود اقدام می‌کنند اینجا نیز با توجه به اقبال عمومی کارگزاران به بحث رتبه بندی تخصصی و ارائه آن به مشتریان، موافق شیوه جدید رتبه بندی هستند.

باید به کانون کارگزاران فرصت داده شود

 کمال خانزاده، مدیر عامل کارگزاری ملل پویا درباره اینکه رتبه بندی کارگزاری‌ها چه تاثیری بر کارکرد آنها خواهد داشت ، گفت: در کل رتبه بندی خوب است. البته شاخص‌هایی که در کارگزاری‌ها با عنوان الف، ب و ج رتبه بندی می‌شود، واقعیت خدمات و فعالیت کارگزاری‌ها را به خوبی نشان نمی دهد.خانزاده افزود : در شیوه‌های گذشته رتبه بندی، اگر سرمایه تان بیشتر بود امتیازی بالایی می‌گرفتید و یا اگر اعضای هیأت مدیره تحصیلات عالیه داشتند ویا مالکیت فضای فیزیکی در کارگزاری بالا بود امتیازات بالایی ارائه می‌شد . در حالی که این موارد نمی تواند باعث کسب در رتبه الف توسط کارگزاری شود. مدیر عامل کارگزاری ملل پویا بیان داشت: در این زمینه سودآوری و نرخ ریسک کارگزاری‌ها ملاک قرار نگرفته است واینها مشکل اصلی هستند. بر این اساس باید به کانون کارگزاران فرصت داده شده ونظر خواهی صورت گیرد تا متغیرهایی جدید هم اضافه شود.

 وی درباره اینکه آیا نظر کارگزاری‌ها را برای رتبه بندی جدید اخذ شده یا خیر، گفت: بنده اصلا با چنین چیزی برخورد نکردم. در این مدتی که در کارگزاری ملل مشغول هستم، به هیچ عنوان نظر خواهی صورت نگرفته است .ا لبته رتبه بندی در اوایل کاربرد داشت ولی در حال حاضر فقط برای اینکه بگویند الف هستند ، روی این مسئله مانور می‌کنند.

• شماره ۲۸۷ هفته نامه بورس - صفحه ۴