۲۱ مرداد ۱۳۹۷ - ۱۶:۰۰
بازار بورس از جنس دلار

در حالي كه كارشناسان از ركود در بازار مسكن (به عنوان بازاري كه مي‌تواند نقدينگي بالايي جذب کند) سخن مي‌گويند، ركودشكني در بازار سهام اين روزها بيشتر به يك عادت تبديل شده است. مطابق آمار از ابتداي سال ۱۳۹۷ تاكنون (۱۵/۰۵/۱۳۹۷) شاخص بورس تهران بيش از ۳۹درصد بازدهي به همراه داشته است كه در نوع خود مثال زدني است.

با نگاه دقيق به بورس تهران مي‌توان اين بازار را در روزهاي اخير به دو نيمه تقسيم نمود. نيمه اول از بازار كه فعالان آن با خوش‌بینی به تصميم دولت مبني بر شناورسازی نرخ دلار در بازار ثانویه اقدام به چينش صف‌هاي خريد براي سهام شركت‌هاي صادرات محور (پتروشيمي و معدني) کردند و نيمه دوم كه انتظار سهامداران از بسته ارزي جديد دولت جامه واقعيت به خود پوشاند. به عبارت ديگر در نيمه اول بازار، سرمايه‌گذاران انتظار ايجاد فضاي آزاد ارزي از سوي دولت داشتند و به اين نيتيجه رسيده بودند كه با تغيير رئيس كل بانك مركزي، دولت قصد تكرار سياست‌ها و اشتباهات قبلي خود را ندارد. از سوي ديگر در عرصه بين المللي تلطيف ظاهري فضاي سياسي از سوي دولتمردان كاخ سفيد پس از درگيري لفظي بين آنها و سران كشورمان را مي‌توان به عنوان عاملي كه در رفتار خوشبينانه سهامداران بي اثر نبوده است ياد کرد.

دولتمردان آمريكايي در نشست‌هاي مختلف خود از گفت‌وگوي بدون شرط با مسئولان عالي رتبه كشورمان صحبت‌هايي به ميان آورده اند. حتي كار تا آنجا پيش رفته كه بسياري از خبرگزاري‌ها، ديدار روحاني و ترامپ را در نيويورك در ماه آينده خبر مي‌دهند. برخي از كارشناسان معتقدند اين اخبار باعث ريزش نرخ دلار و سكه خواهد شد و احتمالا در نگاه اول باعث كاهش سودآوري شركت‌هاي صادرات محور گردد لكن نكته اساسي اين است كه بازار سرمايه به عنوان مأمني براي جذب نقدينگي در كشور، براي رشد مستمر به متغيرهاي ديگري به جز رشد نرخ ارز نيز نياز دارد. بر كسي پوشيده نيست به همان مقدار كه مبلغ فروش بر سودآوري شركت‌ها موثر است و مورد توجه بازار سرمايه قرار دارد بايد نگران كاهش ظرفيت توليدي شركت‌ها در اثر اعمال تحريم‌ها نيز بود. بايد در نظر گرفت كه بسياري از شركت‌هاي پتروشيمي و معدني كه اكنون بورس تهران را سبزقامت نموده اند به واسطه فروش صادراتي خود مورد استقبال قرار گرفته اند و با اعمال تحريم‌ها كشور قدرت جذب تمام محصولات آنها را ندارد. در اين بين خبرهايي از مصوبات جلسه حمایت از تولید مجلس است كه نرخ‌های بورس کالا، عملا با دلار ثانویه خواهند بود. خبري که بر گروه سنگ آهنی، فولادی، مس مي‌تواند اثرگذار باشد.

نيمه دوم بازار اما با اعلام رسمي بسته جديد ارزي دولت همراه شد. اگر در نيمه نخست سهامداران با ترديدي همراه با چاشني خوش بيني اقدام به خريد سهام شركت‌هاي صادرات محور نمودند لكن در نيمه دوم خريدها از موضع قدرت به خصوص از سوي سهامداران حقيقي صورت پذيرفت. هر چند وجود شايعات و اخبار مختلف باعث عرضه و ريزش مقطعي صفوف تقاضا شد لكن در ادامه با رغبت خريد همراه شد. به رغم شكستن پي در پي ركوردها توسط شاخص برخي كارشناسان معتقدند بازار سرمايه همچنان به فعالان خود بدهكار است. سوالي كه در اينجا ذهن هر سهامداري را به خود معطوف کرده است اينكه آيا باز هم شاخص روز بعد قله جديدي را فتح خواهد كرد؟ براي پاسخ به اين سوال بايد از عواملي كه مي‌تواند باعث كشيدن ترمز روند صعودي بورس گردد نام برد. از جمله اين موارد وضع قوانين از سوي قانونگذار است. به عنوان مثال مجلسي‌ها جلساتي در خصوص قيمت‌گذاري نرخ خوراك پتروشيمي‌ها برگزار نمودند كه مي‌تواند حجم صفهاي اين گروه دوست داشتني بورس را كاهش دهد. اگرچه مطابق تحليلها با فرض آزاد سازي نرخ خوراك بسياري از آنها در شرايط كنوني (فروش محصولات با نرخ آزاد) نيز سوددهي مناسبي دارند لكن همواره نرخ خوراك پتروشيمي‌ها پاشنه آشيل آنها بوده و جو رواني منفي براي اين گروه به همراه دارد.

به نظر مي‌رسد معالات سهامداران در كوتاه مدت تحت لواي اثر آزادسازي نرخ ارز قرار گرفته است ونسبت به بازگشت تحريم‌ها حداقل در كوتاه مدت واكسينه شده است. اما در بلندمدت و با آغاز دور بعدي و جدي تحريم‌ها در آبان ماه سال جاري كه تحريم صادرات نفتي و پتروشيمي‌ها را نيز در بر مي‌گيرد بايد منتظر تعادل در بازار و كاهش عطش خريد در بين سهامداران را به انتظار نشست.

در پايان به نظر مي‌رسد بازار سرمايه به دليل مولدبودن آن در قياس با ساير بازارهاي موازي همواره مورد حمايت كليه مسئولان (بلا استثنا) بوده و هست. اين خود يك پارامتر رواني براي اين بازار محسوب مي‌شود. حال بياييم كليه تصميمات درست يا غلط مسئولان درخصوص بازار سرمايه را در اين چند سال كنار بگذاريم و فقط به مصاحبه آنها و اظهارنظرشان در خصوص حمايت از بورس را مورد نظر قرار دهيم. در اين صورت مي‌بينيم كه سياست‌گذار در ظاهر همواره از بازار بورس حمايت كرده و حتي به صورت علني در رسانه ملي، مردم را به ورود به اين بازار تشويق و ترغيب مي‌نمايد. حال نكته اساسي و مغفول اين است كه مردم با رويت فضاي اقتصادي و سياسي اقدام به سرمايه‌گذاري مي‌نمايد. سرمايه‌گذار با در نظر گرفتن ريسكهاي پذيرفته شده خود، همواره به دنبال بازار با بازدهي بالاتر است. ذكر اين واقعيت كه بازارها ظروف مرتبطه هستند و فرصت‌هاي آربيتراژي سريعاً از سوي سرمايه‌گذاران شناسايي مي‌شود از مصداقهاي اين نكته است كه وقايع جامعه در نطق‌هاي مسئولان پنهان نمي شود و بايد بپذيريم كه بازار ارز، سكه، طلا،‌ بورس راه خود را خواهد رفت و اثر مسكن‌هاي رسانه ايي بسيار كوتاهتر از آنچيزي است كه تصور مي‌كنند. در فضاي اقتصادي كه متغيرهاي آن بوي سياست مي‌دهند قدرت پيش‌بيني براي حتي كارشناسان خبره بازار كاهش مي‌يابد. اگر معتقديم كه بازار سرمايه به عنوان يك سپر تورمي نقش خود را به خوبي ايفا مي‌كند بايد تصميمات درست را به موقع و به جا اتخاذ كنيم زيرا مهمترين فاكتور اثر‌گذار بر سرمايه‌گذاري، ايجاد فضاي مناسب و با ثبات كسب و كار است.

*امین غریب زاده/ تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه

 

  • شماره ۲۶۳ هفته نامه بورس - صفحه۶
کد خبر 394196

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 9 =