بانک ها با افزایش نرخ سود مخالفند

مدیرعامل بانک قوامین با اشاره به سود سالانه ۲۵۰ هزار میلیارد تومانی سپرده گذاران گفت: جلوگیری از خروج سپرده های مدت دار از ابزارهای افزایش نرخ سود است اما بانکها مخالف افزایش هستند.

به گزارش بورس آنلاین،غلامحسن تقی نتاج درباره اقتصاد ایران،علت عدم سرمایه گذاری مردم در بازار سهام و شایعه افزایش نرخ سود بانکی به گفت و گو با فارس پرداخت که به شرح زیر است:

این روزها با توجه به التهاب بازارهای مختلف اغلب اقتصاددان ها نسبت به دورنمای خاکستری اقتصاد ایران ابراز نگرانی می کنند. دلیل اصلی این نگرانی ها و دلهره ها چیست؟

تقی نتاج: جریان های اقتصادی مسیری را طی می کنند که بطور طبیعی اگر این مسیر منتهی به یکسری نتایج خوب شود حتما می تواند اعتماد آفرین باشد اما اگر نبض‌ها، شاخص‌ها و استانداردها به نحو مناسبی رعایت نشوند بطور طبیعی جای ناراحتی و نگرانی برای همه ما نیز وجود دارد.آنچه که طی دهه های گذشته بر بستر موسسات پولی و بانکی به عنوان زیر ساخت اصلی اقتصاد ایران رخ داده منجر به رقم خوردن شرایطی شده که نمی تواند آنچنان که باید و شاید کارکرد را داشته باشند.

موسسات پولی و بانکی خون اقتصاد را تامین و مدیریت می کنند و بطور طبیعی باید یک سالم سازی در آن رخ بدهد تا خون سالم را در بدنه اقتصاد جاری کنند تا اقتصاد به نحو سالمی و به نحو مناسبی کار را انجام دهد.روند آنچه که طی دهه‌های گذشته بویژه در 20 سال اخیر رخ داده روندی بوده که باید به نگرانی‌های امروز حق داد و آنها را به جا دانست.

اینکه حجم نقدینگی بطور متوسط سالانه بیش از 20 درصد در حال افزایش است و امروز به 1600 تریلیون تومان رسیده از واقعیت‌های امروز است.این در حالی است که بنگاه‌های تولیدی کالاها و خدمات و انواع بنگاه‌های اقتصادی شدیداً تشنه نقدینگی هستند ولی نه برای تولید کالاها و خدمات جدید بلکه برای پوشش بدهی‌های گذشته.در چنین فضایی بانک ها هر چه نقدینگی به اقتصاد تزریق کنند این نقدینگی دردرجه اول اولاً نقدینگی سالمی نیست ثانیا به هر شکلی تزریق شود منجر به خلق کالاها و خدمات جدید نمی شود و عملاً دوباره در باتلاق های مختلف نقدینگی بنگاه های اقتصادی هرز می رود. نگرانی مورد نظر بیشتر از این زاویه بوده و متاسفانه این نگرانی تشدید شده است.

با توجه به متغییرهای اقتصادی آیا می توان گفت اقتصاد شکننده ایران در حال ورشکستگی است؟ آیا چیزی به نام ورشکستگی بانک ها خواهیم داشت؟

تقی نتاج: با توجه به ثروت هایی که بالقوه در ایران وجود دارد اگر تصور کرد مشکلی برای بانک ها ایجاد شود ناشی از مدیریت آنها است. و الا به دلیل ثروتمند بودن از جنبه های مختلف که البته این ثروت ها بالقوه است و هنوز بالفعل در نیامده از لحاظ معادلات اقتصادی نباید اتفاقی به نام ورشکستگی رخ بدهد. چون ایران به لحاظ سرمایه های انسانی،جغرافیایی و فرهنگی و همینطور سرمایه های زیر زمینی و غیره آن چنان غنی است که ناظران بیرونی متعجب هستند چرا با وجود این همه ثروت باید با چنین معضلاتی مواجه باشیم.

ثروت های ملی آن چنان زیاد است که می تواند با وجود همه ضعف های عملکردی اقتصاد ایران را جلو ببرد. اینکه می توانیم بهتر باشیم قطعی است منتهی به دلیل درگیر شدن با یک سری مشکلات درونی که بیش از آنچه به متغیرهای تهدید کننده بیرونی مربوط باشد به ضعف های درونی ما مربوط می شود منجر به بروز گرفتاری های مختلف شده است. این موضوع نیازمند شناسایی و حل مسئله است.

با توجه به وضعیت مناسب بازار سرمایه و ورود نقدینگی تازه به بورس ، از نظر شما چرا هنوز رفتار مردم برای سرمایه گذاری در بازار سهام و عدم گرایش به بازار های غیر مولد تنظیم نیست؟ آیا رفتار امروز مردم برای گرایش به بازار ارز و سکه را طبیعی می بینید؟ چرا مردم به بازار متشکل بورس هنوز اعتماد ندارند؟

تقی نتاج: همه انسان ها با عقل اقتصادی و معیشت آفریده شده اند و هر شخصی در جایگاه تصمیم اقتصادی محق است و باید احترام به آن گذاشت.با معاملات مختلفی که رخ می دهد عملا ریسک ها در جامعه جابجا می شود و هر کسی با ریسکی که می پذیرد باید تبعات این ریسک پذیری را نیز بر عهده بگیرد چه کسانی که منفعت این تصمیم ها را می برند و چه کسانی که متضرر می شوند.

مسئولیت سیاست گذاران و اداره کنندگان اقتصاد جامعه این است که جلوی ریسک ها و بازده های غیر عادی را بگیرند. این وظیفه سیاست گذاران و ناظران بازار سرمایه است.موجی که در بازار های غیر مولد ایجاد شده اغلب ریشه در کاهش ارزش پول ملی دارد و یک رویداد ناگزیر در بازارهای مختلف بویژه در بازار سرمایه بوده است.

نهاد ناظر بر بازار سرمایه باید مراقب باشد مبادا در این موج افزایشی که اصلی ترین دلیل آن کاهش ارزش پول ملی است منجر به رشد غیر منطقی قیمت سهام بی ارزش ،کم ارزش و حتی ارزش منفی شود و باعث بیش قیمت گذاری آنها شود.بطور حتم در این مسیر بسیاری از اشخاص حقیقی عادی متضرر خواهند شد و مجدد اعتماد را به بازار سرمایه از دست خواهند داد که تجربه نشان داده به سادگی نمی توان اعتماد را باز گرداند.

شایعه احتمال افزایش نرخ سود بانکی شنیده می‌شود. آیا این شایعه واقعیت دارد؟ چه زمانی در شورای پول و اعتبار تصویب می شود؟

تقی نتاج: با همکاری بانک مرکزی و گروه اقتصادی دولت این تصمیم اتخاذ می شود و بطور حتم یکی از ابزارهای تنظیم بازار های مختلف است.

در شرایط رکود اقتصادی و افت ارزش ریال آیا افزایش نرخ بهره به سود خواهد بود؟ در نظام های اقتصادی اصولا نرخ بهره را افزایش نمی دهند.

تقی نتاج: برای جلوگیری از خروج سپرده های مدت دار از بانک ها یکی از ابزار ها افزایش نرخ سود سپرده ها می تواند باشد.اینکه از نظر بانک ها این اتفاق بیفتد باید گفت بانک ها از نظر کارشناسی شدیدا مخالف افزایش نرخ سود بانکی هستند. بانک ها یکی از بخش های اقتصاد با محوریت نظارتی بانک مرکزی هستند و طبیعی است در چنین موضوعاتی باید افسار کار را دست بانک مرکزی داد، اگر تشخیص به افزایش نرخ سود سپرده ها داد بانک ها نیز همکاری خواهند کرد. باید بگویم مخالف صد در صدی افزایش نرخ بهره هستم.

بانک قوامین برای حضور در بورس و حرکت در تابلوهای بالاتر برنامه ای ندارد؟

تقی نتاج: باید دید کل نظام بانکی چالش زیان دهی را چگونه برطرف خواهند کرد. نهاد ناظر بازار سرمایه اشراف دارد که صنعت بانکداری سال‌هاست که سودده نیست و بانک هایی مثل قوامین حداکثر هنری که کرده اند در نقطه و خط سر به سر حرکت کرده اند.نباید توقع داشت ارزش بازاری سهام همه بانک ها از جمله بانک قوامین متورم یا رشد پیدا کند. بنابراین ارزش بازاری بالایی نمی توانیم قایل باشیم و باید اجازه داد زیر ساخت های صنعت بانکداری احیا و در مسیر سود آوری قرار کیرد تا جذابیت جذب سرمایه های جدید را داشته باشد.

نظام بانکی ایران در حال احیای مجدد است و باید بخش های مختلف اقتصاد به بانک ها و صنعت مهلت دهند انچه را که طی دهه های گذشته بویژه در 20 سال گذشته از بستر نظام بانکی بهره برده اند در حالی که سودی وجود نداشته و از آن بهره مند شده اند،مجدد احیاء شود. اگر این اتفاق رخ داد بطور حتم در دهه های آینده می تواند به جایگاه ارزشمند دست یابد.

در حال حاضر نظام بانکی سالانه چه میزان سود بانکی به سپرده گذاران می دهد؟

تقی نتاج: حدود 250 هزار میلیارد تومان سود سپرده ای است که بانک ها به سپرده گذاران داده اند.

این میزان پول با توجه به اینکه بانک ها منابعی ندارند از سوی بانک مرکزی چاپ شده است؟

تقی نتاج: سال جاری این رقم به حساب بستانکار سپرده گذاران می رود اما اقتصاد این میزان سود تولید نمی کند. هر سال متوسط این رقم ایجاد می کند.