آنچه بازارسرمایه ایران را می‌تواند از بیرون دچار افت‌وخیز کند، باید به ارتباط سرمایه‌گذار داخلی و سرمایه‌پذیر که همان شرکت‌های ثبت شده در بازار هستند با بازارهای بیرونی محدود باشد.از آن جاکه شرکت‌های حاضر در بازارسرمایه ایران عمدتا واردکننده مواد اولیه هستند، این یکی از عوامل کلیدی است که می‌تواند تاثیر نرخ ارز بر بازار را نشان دهد.البته در سال اخیر میلادی بیشتر کالاها در بازار جهانی دچار افزایش قیمت شدند. در نتیجه شرکت‌های صادرکننده کالاهای خام حاضر در بازارسرمایه با ارزش افزوده‌ای در صادرات خود مواجه شده‌اند. این امر خود باعث رشد ارزش سهام شرکت در بازارسرمایه شده است. عمده صنایع فلزی و نظایر آن نیز با چنین پدیده‌ای روبرو شدند که انعکاس آن را در رشد شاخص بازار در مدت اخیر شاهد بودیم.
این امر برای صنایع تبدیلی و پایین‌دستی نفت به نوعی دیگر اما با همان نتیجه مطرح است. هرچند قیمت نفت در بازار جهانی از قله خود فاصله گرفت، اما کماکان در قیمتی بالاتر از آنچه در ابتدای سال پیشین میلادی بود قراردارد.
تغییرات قیمت ارز را باید در این مورد بیشتر مشاهده کرد. هرچند تغییرات قیمتی ارز در میان‌مدت چندان نامتعادل نبود، اما روند آن روندی افزایشی بود. نوسانات و افزایش‌های اخیر و انتظارات سفته‌بازانه نیز چشم‌انداز افزایش اسمی ریالی درآمد صادرکنندگان و تبدیل‌کنندگان ارز در بازار را در پی داشته است. این شرکت‌ها عمدتا صنایع پایین‌دستی نفت را شامل می‌شود. بر این اساس صنایعی که در واردات و صادرات خود به مواد اولیه متاثر از بازار جهانی وابسته هستند بیشترین تاثیر را از تغییرات قیمتی بازار جهانی و ارز را پذیرا هستند. خودرو، ماشین‌آلات، صنایع تبدیلی در نهایت صنایع لاستیکی از جمله این صنایع به شمار می‌آیند .
البته در روال معمول به دلیل تغییرات قیمتی ارزش ارزی این شرکت‌ها، ارزش ریالی آنها باید به مرور زمان تعدیل شود.
براین اساس، امری که می‌تواند بر ارزش سهام شرکت‌های حاضر در بورس تهران در خصوص افزایش قیمت ارز تاثیر منفی بگذارد، بحث زیان ناشی از تسعیر ارز به علت بدهی‌های ارزی این شرکت‌هاست. هر چند مصوباتی در این خصوص وجود دارد که در راستای حمایت از استفاده‌کنندگان از تسهیلات حساب ذخیره ارزی و صندوق توسعه ملی است اما باید توجه داشت به هر حال هر دوی این منابع جزو ثروت‌های ملی محسوب شده و در صورت "غبن فاحش "مسلما این مصوبات دستخوش تعدیل می‌شود.
نکته دیگری که باید متذکر شد گران شدن تشکیل سرمایه ثابت در اقتصاد با افزایش نرخ ارز است. این موضوع می‌تواند بازار اولیه سرمایه که همان راه اندازی کارخانجات و بنگاه‌های تولیدی که به رشد تولید ناخالص داخلی کمک می‌کند را دچار چالش سازد. برای مثال در گذشته با حدود 400 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری،کشور می‌توانست 500 مگا وات به ظرفیت تولید برق اضافه کند در حال حاضر این رقم در حدود 2 هزار میلیارد تومان رسیده است.
شماره ۲۴۰ هفته نامه بورس - صفحه۱۵
نظر شما