بازار متانول سال آینده رو به کاهش خواهد بود

 در سال 2016 سهم مصرف متانول چین به 54درصد رسیده است در حالی که امریکای شمالی تا 11درصد و اروپای غربی تا 10درصد افت داشته است. تقاضای چین بگونه‌ای معنادار در مشتقات سنتی متانول مانند فرمالدهید و اسید استیک، رشد داشته است، علاوه بر این رشد محصولات نهایی جدید مانند محصولات الفینی سبک، گسترش تقاضا در کاربردهای انرژی مانند DME و ترکیب مستقیم متانول با بنزین از دیگر عوامل منجربه رشد تقاضا بوده است.

یکی از جدیدترین و سریعترین میزان رشد در بخش تقاضای متانول در فرآیند تولید الفین سبک است. در یک واحد تبدیل متانول به الفین (MTO)، متانول به عنوان خوراک مورد استفاده قرار می‌گیرد. واحدهای MTO بطور انحصاری در چین وجود دارند که در سال 2011 در سطوحی بسیار کم از مصرف متانول شروع به تولید کردند که در سال 2016 ظرفیت MTO‌ها به 11.3 میلیون تن رسیده است. لازم به ذکر است برای هر تن تولید الفین در MTO‌ها نیاز به 3 میلیون تن متانول است.

ظرفیت تولید متانول در دنیا 120 میلیون تن است که چین با ظرفیت 80.78 میلیون تن در سال 2016 حدود 67 درصد از ظرفیت تولید متانول در دنیا را به خود اختصاص داده است. در سال 2016، 43 میلیون تن متانول در چین تولید شده و 8.75 میلیون تن واردات (که 30 درصد آن از ایران بوده است)صورت گرفته به عبارتی در حدود 51.75 میلیون تن مصرف متانول در چین بوده است. ساختار تقاضای متانول در چین را می‌توان در نمودار زیر مشاهده کرد:

تولید الفین از متانول از زمانی که در سال 2010 پدیدار گردید به اولین و بیشترین کاربرد صنعت متانول در چین تبدیل شده است. MTOها بزرگترین بخش محصولات پایین دستی صنعت متانول را با 47درصد از کل تقاضا تشکیل می‌دهند. مشتقاتی مانند فرمالدهید و DME معمولا تغییرات قیمت متانول را دنبال می‌کند، در حالی که تاثیر بسیار ضعیفی بر قیمت متانول خواهند داشت. از سوی دیگر نرخ متانول بر واحدهای MTO به شدت اثرگذار خواهد بود.

روند قیمتی متانول

از اگوست سال 2017 قیمت متانول رو به افزایش گذاشته که عمده دلیل آن شروع فصل سرد در چین و محدود شدن واحدهای متانول ساز از ذغال سنگ، افزایش قیمت نفت و عوامل غیرمترقبه‌ای چون متوقف شدن چندین واحد متانول ساز و... است هفته گذشته قیمت متانول از 383 دلار به 396 دلار رسیده که دلیل اصلی آن متوقف شدن یک واحد 850 هزار تنی متانول در چین بوده است.

روند قیمتی متانول CFR چین به شکل شماره 1 است.

 به طور نرمال قیمت متانول 5 الی 6 برابر قیمت نفت طی روند گذشته بوده است و خارج از این محدوده دوام انچنانی ندارد. یکی از دلایل افزایش قیمت متانول محدود شدن تولید کننده‌های متانول از ذغال سنگ در چین است که با پایان فصل سرد و کاهش این محدودیت‌ها به نظر می‌رسد قیمت متانول رو به کاهش یابد. لازم به ذکر است یکی از دلایل افزایش قیمت متانول، افزایش مصرف گاز در چین و محدود شدن واحد‌های متانول ساز از گاز است. همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌شود به دلیل افزایش در نرخ متانول و عدم افزایش قیمت محسوس در الفین‌ها، حاشیه سود MTO‌ها منفی شده است. که تعدادی از این واحد‌های MTO در چین تولید خود را کاهش داده یا کاملا متوقف شده اند. در سال 2018 در حدود 8.7 میلیون تن ظرفیت جدید برای متانول در دنیا راه اندازی خواهد شد که 3.9 میلیون تن آن در ایران خواهد بود. با توجه به عوامل برشمرده فوق به نظر می‌رسد بازار متانول طی سال اینده روبه کاهش باشد.

• شماره ۲۲۸ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۱۳